معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

میراحمد فخری‌نژاد متخلص به «شیون فومنی» در سال 1325 در شهرستان فومن به دنیا آمد و سرودن را از همان اوان جوانی شروع کرد. شیون فومنی توانست دو دفتر برگزیدۀ شعرش را در سال 1373 منتشر کند؛ دو دفتر به اسامی «پیش پای برگ» و «یک آسمان پرواز». اما متأسفانه بیماری و عارضۀ کلیه و کبد مجال از شاعر پرتلاش گیلانی گرفت تا نتواند دفاتر دیگر شعرش را در زمان حیات شاهد باشد. او پس از سه سال درگیری با عارضۀ کلیوی و کبدی در بیست‌وسوم شهریور سال 1377 در بیمارستان طالقانی تهران جان به جان‌آفرین تسلیم کرد. پس از درگذشت او، فرزندش حامد متقبل نشر برخی آثار پدرش شد که حاصل این تلاش چند کتاب شعر به این ترتیب است: مجموعه غزل «از تو برای تو» (1378)، دفتری از نیمایی‌ها با عنوان «رودخانه در بهار» (1378)، مجموعه رباعیات «کوچه‌باغ حرف» (1382)، «خیال گرده گیج (1387) که دربرگیرندۀ مجموعه‌ای از اشعار گیلکی شاعر در دو قالب نیمایی و سپید است.

شیون فومنی شاعری است که بیشتر از هر شاعر گیلکی‌سرای دوزبانه‌ای توانسته به گونۀ بارزی تأثیرگذاری خود بر شعر شاعران گیلکی‌زبان را فراهم آورد. او با سروده‌های گیلکی فراوانی هرروزه‌اش در دهۀ چهل و پنجاه که با حضوری قاطع و مستمر در برنامۀ رادیویی رشت و با ارائۀ آثار هرروزه‌اش شامل دوبیتی، غزل، ترکیب‌بند و ترجیع‌بندهای عاشقانۀ زیبایی که حکایت از احاطه و شیفتگی شیون در سرودن اشعار گیلکی داشته است. شاعری که سروده‌های فارسی‌اش در مجلات ادبی پایتخت آن سال‌ها در هفته‌نامه‌هایی چون فردوسی، سپید و سیاه، جوانان و ... نشر می‌یافت.

اشعار شیون به طور کلی در سه محور به طور خاصه خلاصه‌شدنی است: مضمون‌های عاطفی و عاشقانه، مضمون‌های اجتماعی، مضمون‌های بوم‌گرایانه.

شیون فومنی از آغازین تجربه‌های سرایش غزل تا سالیانی در اواخر دهۀ چهل و سراسر دهۀ پنجاه سخت دل‌بسته و شیفتۀ سبک سرایش هندی و غزلیات صائب تبریزی است؛ اما این شیفتگی مانع از آن نمی‌شود تا از تونانایی‌هایی که در غزل معاصر در حال وقوع است، غافل بماند. به همین دلیل غزلیات او را تلألویی از جلوه‌گری دو سبک سرایش هندی‌وار و غزل معاصر می‌بینیم؛ ولی با تمایل و گرایش‌های افزون‌تری رو به سمت معاصرشدن است.

نویسنده در این کتاب کوشیده تا اشعار فارسی شیون فراهم‌آمده در چند مجموعه شامل «پیش پای برگ»، «یک آسمان پرواز»، مجموعه غزل «از تو، برای تو» و همچنین دو دفتر رباعی‌ها و نیمایی‌های او را بررسی کند. این کتاب بیشتر بر محور نقد آسیب‌شناسانه‌ای از اشعار فارسی شیون فومنی شکل گرفته و مجموعاً نقدی است بر پنج دفتر نشریافتۀ شیون که به ترتیب سال انتشارشان نویسنده بدان‌ها پرداخته است.

فهرست مطالب کتاب:

فومن (شعری از شیون)

توضیحی به عنوان مقدمه

هیچ خانه‌ای بی‌شیون نیست

شناخت‌نامۀ شیون فومنی

دفتر نخست: پیش پای برگ

بحث نخست: تلواسه‌ای بین دو سبک

تنوع مضمونی

شیون و زلالی اندیشه و مسامحه‌ها

خلاقیت هنری مضمون

ترکیب‌های هندی‌وار

دوبیتی و رباعی

نیمایی‌ها

دفتر دوم: یک آسمان پرواز

رباعی

دوبیتی

نیمایی‌ها

دفتر سوم: از تو برای تو

مجموعه غزل

رباعی و دوبیتی

دفتر چهارم: رودخانه در بهار

دفتر پنجم: کوچه‌باغ حرف

از دفتر اول پیش پای برگ

دفتر دوم یک آسمان پرواز

دفتر سوم از تو برای تو

دفتر چهارم رودخانه در بهار

نمایه