معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

هر کسی دنیایی متفاوت از دیگری دارد و دنیای هرکس در سخن او آشکار می‌شود؛ وقتی از این‌همانی «زبان»، «عقل» و «هستی» می‌گوییم یعنی همین، یعنی زبان محصول عقل است و عقل جایگاه هرکس از هستی و مرتبه‌اش در سلسله‌مراتب وجود است. حقیقت زبان در عالم ذهن است و در گفتار یا نوشتار نمود عینی پیدا می‌کند و چیزی و چیزهایی را ظاهر می‌کند که تا پیش از آن نبوده‌اند.

این کتاب بر آن است تا با گفتار و نوشتار، دو محصول عمدۀ زبان، اندکی از دنیای فیلسوف معاصر دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی را بشناساند و این بهترین راه شناخت است، در غیر این صورت شناسننده به اعتبار حکم عقلی نیازمند شرایطی است که فراهم نیست تا با آن بتواند به شناساندن این فیلسوف گران‌مایه بپردازد.

دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی سالیانی طولانی است که با سخنان جسورانه‌اش توجه خاص و عام را به خود جلب کرده و بیشتر اهل فهم را به تحسین واداشته است که با لذت پای سخنان او می‌نشینند و بهره می‌برند.

آنچه در این کتاب آمده در بخش نخست دربرگیرنده شش مقاله است که در معرفی برخی آثار و به‌ویژه روش اندیشه‌گستر «گفتگو»های استاد و به طور کلی در ساحت سخن است. مقالۀ نخست «پرسش‌های دقیق و پاسخ‌های عمیق» است که در آن ضمن بیان پیشینۀ روش مباحث علمی گفتگومحور، به ویژگی‌هایی از شیوه‌های آموزشی و تدریس استاد پرداخته شده است؛ سپس کتاب «رازِ راز» را که به همین شیوۀ در پاسخ به پرسش‌هایی در شرح «گلشن راز» شیخ محمود شبستری است، معرفی و از رهگذر آن، هم ارزش‌های «گلشن راز» هم بخشی از روش‌های گفتگوهای استاد بازگو شده است.

در دومین مقاله ضمن معرفی جایگاه علمی و فلسفی خواجه نصیرالدین طوسی فیلسوف بلندپایۀ ایرانی، کتابی از دکتر دینانی دربارۀ او معرفی شده است.

در نوشتار سوم ابتدا بحثی کلی در ارزش‌های گفتگو و نیاز جامعۀ علمی، فرهنگ و اجتماعی امروز به گفتگو سخن رفته و سپس تلاش شده ارزش یافته‌های علمی مبتنی بر این شیوه با شاهد مثال‌هایی از قرآن کریم و سیرۀ معصومین آورده شود تا گفتار و روش فلاسفۀ بزرگ مغرب‌زمین چون سقراط و افلاطون و پارسی‌گویانی چون مولانا بازگو شود و سپس کتاب «خرد گفتگو» دربردارندۀ پرسش و پاسخ‌های دکتر دینانی در موضوعات مهم فلسفی معرفی شده است.

نوشتار چهارم تلخیصی روشمند از اندیشه‌های استاد دینانی در کتاب «فلسفه و ساحت سخن» و نیز چکیده‌ای از کتاب «هستی و زبان» است که به قصد نزدیک‌کردن دایرۀ گسترده‌تری از مخاطبان علاقمند به این حوزه نوشته شده است. فراز پایانی این نوشتار با بحث مختصری از مفهوم «لوگوس» نزد یونانیان و تعبیر دکتر دینانی از مفهوم ایرانی آن خاتمه یافته است.

پنجمین نوشتار ضمن معرفی اجمالی اندیشه‌های خیام این حکیم، فیلسوف و دانشمند ایرانی و رد نظریۀ پوچ‌گرایانه‌ای که برخی از ناآگاهان به خیام نسبت می‌دهند، به گزیده‌هایی از دیدگاه‌های دکتر دینانی دربارۀ خیام پرداخته شده و در ضمن آن کتاب «هستی و مستی» که محصول گفتگوهای مفصل استاد با آقای کریم فیضی دربارۀ خیام است، معرفی شده است.

در آخرین نوشتار این بخش دربارۀ کتاب «سخن ابن سینا و بیان بهمنیار» به تلاش ستودنی استاد در معرفی زوایای پنهان شخصیت علمی ابن سینا فیلسوف و حکیم بزرگ ایرانی پرداخته شده است.

بخش دوم کتاب، کتاب‌شناسی توصیفی آثار دکتر دینانی است که در آن 27 اثر منتشرشدۀ استاد، کوتاه و روشمند معرفی شده‌اند.

فهرست مطالب کتاب:

* سرسخن

فصل نخست: شش مقاله

پرسش‌های دقیق؛ پاسخ‌های عمیق

نصیرالدین طوسی فیلسوف گفتگو

عالم هستی، کلام خداوند است

«نگاه جدید به زندگی» در اندیشۀ خیام

اندیشه و خرد در مکیال گفتگو

ابن‌سینا فیلسوف ناشناخته

* فصل دوم: کتاب‌شناسی توصیفی

* منایع