معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

احتمالاً فهم کنونی از باغسازی به واسطۀ کاوش در بنیان‌های باستانی افزایش می‌یابد؛ بنیان‌هایی که باغسازی امروزی بر اساس آنها ساخته شده و اصول آنها نیز از نمونه‌های ابتدایی برآمده و با آنها درهم‌آمیخته است. خلق و نگهداری از باغ‌ها نقشی جدایی‌ناپذیر در گسترۀ عمومی، اقتصادی، مذهبی و خصوصی در جهان باستان داشته است. هرچند بازسازی برخی از آن باغ‌ها بر اساس شواهد می‌تواند کاملاً یا نسبتاً ماهرانه انجام شده باشد، ولی با به‌هم‌پیوستن قطعات مجزایی از شواهد باستان‌شناسی، نوشتاری و تصویری این کار دشوار خواهد شد.

ایده‌های نخستین در طراحی باغ و خاستگاه‌های اولیۀ آن موضوع اصلی مجموعه نوشته‌هایی است که در این کتاب گردآمده‌اند. بارقه‌های آغازین باغسازی در بین‌النهرین از لابه‌لای کتیبه‌ها، مطالعۀ اشیاء تاریخی و بررسی شواهد باستان‌شناسی خود را آشکار می‌کنند. بخش مهمی از این کتاب مبتنی‌بر همین ساختار چندسرشتیِ استفاده از منابع و پیوند میان کارکرد و معنا به‌پیش می‌رود. نماد و نمادپردازی در باغسازی مصر باستان بخش دیگری از این کتاب است و در آن گونه‌شناسی باغ‌ها بر اساس پیوندهای آیینی و اسطوره‌ای واکاوی شده‌اند. همچنین با نگاهی بر آثار ادبی موجود و اندک شواهد عینی برجای‌مانده از روزگار یونان باستان، ایده‌های تازه‌ای از خلق باغ و مبلمان‌های آن نشان داده شده است.
بخش مهمی از میراث باغسازی رُمیان مدیون یافته‌هایی است که از شهر تاریخی پُمپِی به‌دست‌آمده است؛ در این کتاب مجموعه‌ای از مهم‌ترین یافته‌های تاریخی از باغسازی رمیان در این شهر عرضه‌ شده است. درنهایت ارمغان‌های هخامنشیان به جهان باغسازی معرفی می‌‌شوند؛ مفهوم هارمونی به‌مثابۀ ریشۀ نظم هندسی در کرت‌بندی‌ها و آبگذرهای سنگی به‌ویژه در پاسارگاد موضوع بخش‌های پایانی کتاب هستند. در انتها نیز به یمن نقشی از یک کوشک ایرانی بر ظرفی ساسانی، کاخ باغ ساسانی کاویده شده و تأثر دو تمدن هخامنشی و ساسانی تا دوران اسلامی به‌اختصار شرح داده شده است. در نهایت باید گفت که این کتاب شماری از مهم‌ترین تحولات تاریخ باغسازی از حدود ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد تا بخشی از دوران باستان متأخر را به‌اختصار بیان می‌کند. کتاب روایتی تاریخی از ایده‌هایی کلیدی دارد که در جغرافیای تمدن‌های بزرگ شناخته‌شده، ظاهرشده‌اند و تأثیر آنها را می‌توان در الگوهای باغسازی معاصر نیز به نحوی جستجو کرد.

نویسندگان هر نوشتار از صاحب‌نظران برجسته و شاخص‌اند. یافته‌های آنان یا حاصل کار میدانی است یا نتیجۀ پژوهش‌های ژرف و فراگیر. در لابلای هر نوشتار می‌توان مفاهیم، معانی، نمادها و بن‌مایه‌های شکل‌گیری باغ را در هر دورۀ تاریخی یافت.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

توسعۀ آغازین باغسازی از حدود 3000 تا 2000 سال پیش از میلاد

باغ‌های سلطنتی بین‌النهرین

نمادگرایی و طراحی در باغ‌های مصر باستان

باغ‌های مصر باستان: موقعیت و نمادپردازی آنها

باغ‌های باستانی در یونان و ایتالیا

مبلمان در باغ‌های یونان باستان

باغ‌های یونان از عهد هومر تا رم

طبیعت در قالب هنر: باغ‌ها و منظرها در زندگی روزمرۀ رم باستان

باغ‌های پمپی، هرکولانیوم و ویلاهای تخریب شده توسط وزوویوس

کرت‌بندی‌ها و آبگذرهای سنگی در پاسارگاد: یادداشت‌هایی پیرامون سهم هخامنشیان در طراحی باغ

پاسارگاد

باغ به‌مثابۀ بیانیۀ سیاسی: نمونه‌هایی از خاور نزدیک در هزارۀ نخست پیش از میلاد

کاخ باغ ساسانی

دربارۀ نویسندگان

یادداشت‌ها

نمایه