معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

ماریو بارگاس یوسا برندۀ جایزۀ ادبی نوبل 2010، در ایران نویسندۀ نام‌آشنایی است. آثار ترجمه و منتشرشدۀ او به زبان فارسی بسیارند و مترجمانش متعدد؛ با وجود آنکه مقالات بسیاری دربارۀ سیاست و ادبیات نوشته و شماری از آنها نیز به فارسی ترجمه شده، در ایران به عنوان رمان‌نویس شهرت دارد. برای شناخت او، از زندگی شخصی تا افکار ادبی و سیاسی، رجوع به رمان‌هایش کفایت نمی‌کند. رمان‌ها اگر ضمیر ناخودآگاه نویسنده را نشان می‌دهند، مقالات و گفتارها از ضمیر خودآگاه او می‌گویند: از درک، احساس و نگاهی که به جهان دارد. این نکته به‌ویژه دربارۀ یوسا راست درمی‌آید که در مقالات و گفتارهایش از همه چیز خود، شخصی و اجتماعی، کودکی تا بزرگ‌سالی نوشته و گفته است. در پرتو مطالعۀ مقاله‌های او درک روشن‌تر و عمیق‌تری از رمان‌هایش به دست می‌آید.

اهمیت مطالعۀ آثار غیرداستانی یوسا فقط به همین مورد خلاصه نمی‌شود؛ زیرا او نظرش را دربارۀ بسیاری چیزها گفته است؛ اینکه کدام نویسندگان آمریکای لاتین و جهان، چگونه در کار و زندگی او تأثیر داشته‌اند؛ اینکه نقش و جایگاه ادبیات به‌ویژه داستان در زندگی چیست؛ نحوۀ علاقمندی‌اش به روایت‌گری و داستان‌نویسی و .... همه را می‌شود در مقاله‌های پرشماری که نوشته است خواند.

در مقالات یوسا می‌توان به بخشی از راز موفقیت او به عنوان داستان‌نویس و به راز موفقیت آثارش پی برد. در یوسا روشنفکری سانسورستیز و طرفدار آزادی بیان وجود دارد. با اینکه او از نظر سیاسی در طیف راست قرار دارد و لیبرال است، در عرصۀ ادبیات و آزادی بیان به بخش چپ این طیف تعلق دارد. این موضع او در مقاله‌های او به‌ویژه مقالاتی که در این کتاب آورده شده، به‌خوبی مشهود است.

ادبیات در منظر یوسا مرتبه و مقامی والا دارد. طوری که آن را «نوعی زندگی» و از ضرورت‌های زندگی انسانی می‌داند. در پیش‌گفتار آخرین اثر خود «دوران سخت» که در سال 2019 انتشار یافت، دربارۀ اهمیت آن می‌نویسد: «تصاویری که ادبیات در تبیین تاریخ ارائه می‌دهد، گاهی بیشتر از تاریخ مجاب می‌کند».

ابن کتاب بخشی از گفتارها، سخنرانی‌ها و گفتگوهای ماریو بارگاس یوسا و شامل دو بخش است. بخش اول کتاب «در ستایش ادبیات» ترکیبی است از دغدغه‌ها و نظرهای یوسا به عنوان روشنفکر و نویسنده در قالب گفتگو و مقاله و نقد و بررسی. در اصل پژوهشی دانشگاهی پیرامون پنج اثر داستانی یوسا است که با حضور دانشجویان و دو استادشان روبن گایو و یوسا در یک نیم‌سال تحصیلی در دانشگاه پرینستون انجام گرفته است.

بخش دوم با عنوان «گفتگو در پرینستون» مجموعه‌ای است از چند یادداشت و سخنرانی ماریو بارگاس یوسا که آخرین آن را هنگام دریافت جایزۀ ادبی نوبل سال 2010 در آکادمی نوبل ایراد کرد. این مجموعه برای اولین بار در سال 2014 توسط «شورای مربیان تیزهوشان سندیکای ملی کارکنان آموزش و پرورش وابسته به مربیان بدون مرز مکزیک» در کتابی نه‌چندان پرحجم منتشر شد، سپس در سال 2015 مؤسسۀ انتشاراتی تائروس بارسلون نیز با صفحه‌آرایی جدید منتشر کرد. این کتاب ترجمۀ این نسخه است و شور و تعلق خاطری که یوسا به ادبیات دارد در این کتاب به‌خوبی مشهود است. او در ژرفنای فرهنگ زادگاهش پرو زیسته و با آن بالیده است، در این مجموعه از کتاب‌هایی که در دوران کودکی بر وی اثر گذارده و از عشق به خواندن که در وجودش شعله می‌کشیده و استعداد ادبی و شوق نوشتن را در وی بارور کرده، از حرفۀ روزنامه‌نگاری و نویسندگی، از زیباترین و زشت‌ترین کتابخانه‌ها و از ادبیات که فراتر از سرگرمی و ورزش فکری است و حساسیت‌ها را برمی‌انگیزد و روح انتقادی را در انسان بیدار می‌کند تا به بربریت انفرادی بازنگردد و همچنین مختصری از زندگی خود می‌گوید.

فهرست مطالب کتاب:

* پیش‌گفتار

* در ستایش ادبیات/ ماریو بارگاس یوسا

کتاب ارزشمند کدام است؟

ادبیات و زندگی

در ستایش کتابخانه

بذر رویا

دایناسورها در روزگاری دشوار

تنهایی و کاتوبلپاس

در ستایش خواندن و داستان

تاریخ و ادبیات

* گفتگو دربارۀ آثار ماریو بارگاس یوسا با روبن گایو

* معرفی کتاب «گفتگو در پرینستون» روبن گایو

نقش روشنفکر و حرفۀ رمان‌نویسی

نظریه دربارۀ رمان/ رمان چیست و عملکرد آن کدام است؟

سارتر و رمان نو (روایت نو)

اثر زمان بر رمان

بوم

شکوفایی انقلاب کوبا

نظریه دربارۀ ترجمه

آلن رب گریه

بوم

تمرین روزنامه‌نگاری

روزنامه‌نگاری و سانسور

دیدگاه‌های ماریو بارگاس یوسا دربارۀ گابریل گارسیا مارکز، در دورۀ تابستانی دانشگاه کومپلوتنسۀ مادرید

* دو یادداشت بر کتاب «گفتگو در پرینستون»