شناسنامۀ اسفندیار منفردزاده: با بهره‌گیری از گفتگوهای اسفندیار منفردزاده با ناصر زراعتی، هانی ظهیری و حسین عصاران؛ دفتر نخست: از آغاز تا «قیصر»
خلاصه
«شناسنامۀ» منفردزاده بیش از هر چیز، پیگیر پاسخ به همین پرسش‌نامه است؛ اینکه چنین آفرینشگری چطور پا می‌گیرد؛ چگونه می‌پوید؛ چه را می‌پیماید و چه‌سان پیش می‌رود تا «کارنامه» و «شناسنامه»اش، نه جدا از هم، که بازتاب هم، بر هم باشند.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
با دقت در کارهای اسفندیار منفردزاده مشخص می‌شود کارهای او متفاوت از دیگری است؛ «وحدت» و «شبانه» همان‌قدر از دیگر ترانه‌ها متفاوت هستند که موسیقی فیلم‌هایش از هر آنچه بر پردۀ سینما شنیده می‌شود. گفتگو با او شمایل هنرمندی را می‌رساند که مضمونی را بیرون از خودش به عاریت نگرفته است. در گفته‌هایش چرایی و چگونگی انجام هر کار درهم تنیده بودند. حالا تفاوت دو «جمعه»اش نمایانگر صورت‌گری شده بود که ماده را ورز و شکل می‌دهد تا معنا را بروز دهد. هر آنچه از محتوا و معنا و اعتراض و خروش و حرکت و آرزوهای انسانی، ویژگی کارنامۀ او شده، از توانایی آفرینش او شکل گرفته است. در فاصلۀ بین «شبانۀ» شاملو تا «شبانۀ» ترانه‌شده، هنرمندی زندگی کرده که تجربه‌هایش نه‌تنها از ارزش‌های محسوس به ارزش‌های شکلی رسیده‌اند، بلکه از درون خود ارزش‌های انسانی را هم بازتاب می‌دهند.
«شناسنامۀ» منفردزاده بیش از هر چیز، پیگیر پاسخ به همین پرسش‌نامه است؛ اینکه چنین آفرینشگری چطور پا می‌گیرد؛ چگونه می‌پوید؛ چه را می‌پیماید و چه‌سان پیش می‌رود تا «کارنامه» و «شناسنامه»اش، نه جدا از هم، که بازتاب هم، بر هم باشند.
مهم‌ترین ویژگی منفردزاده، تفاوت اندیشه و بینش و پیشروبدن او در آفرینش است. کارهای شناخته‌شده‌اش در زمان خود پیشرو و تازه بوده و در گذر زمان، شاخص هنر زمان خود شده‌اند؛ اما همۀ اینها محصول دوران شناخته‌شدگی او از «قیصر» به بعد است؛ پس از آنکه توانست پیگیر سلیقۀ خود باشد، مدام از خود بگذرد، تجربه کند و خودش را در انتخاب‌هایش بازتاب دهد.
از سوی دیگر، منفردزاده در بالاترین نقطۀ کارنامۀ هنری‌اش، آنجا که هر آفرینش‌اش شاخص زمانۀ خود می‌شد، ناگهان ایستاد و گفت: «نه». هر آنچه را که ساخته و پرداخته بود، از دست نهاد و خود را به آن گوشۀ جهان تبعید کرد و چون در بازار تازۀ شهر فرشتگان، امکان تجربۀ تازۀ خوش‌آیند خود را نیافت، اعتصاب کرد و با سکوت، اعتراض‌اش را به تاریخ چسباند. همان «نه» و سرباززدنی که در کار هنر، دیگر گمشدۀ زمانۀ فرسودۀ ما شده است.
گفته‌های منفردزاده در این کتاب، برآیند همۀ گفتگوهای جداگانه‌ای است که ناصر زراعتی، هانی ظهیری و حسین عصاران با او داشته‌اند و پس از تدوین عصاران، خود منفردزاده آنها را بازبینی و ویرایش کرده است.
در این کتاب هم از گفته‌های دیگران در شناخت بیشتر موضوع بهره‌گیری شده است؛ با این تفاوت که اینجا خود موضوع، حاضر و پاسخگو بوده و قراری هم بر بی‌پاسخ‌گذاری پرسشی نداشته است. اینجا خود منفردزاده با رویکردی نقادانه برای ارزیابی خود و گذشته‌اش آماده بوده و سؤال‌کننده را از دوره‌گردی معاف کرده است. در این کتاب معدود گفته‌های دیگران در توصیف منفردزاده و وقایع، برگرفته از میان گفته‌هایشان در طول چند ساعت گفتگو با ایشان است که در پرداخت نهایی کتاب، در همین حد که آمده به استفاده از آنها بسنده شده است.
دفتر نخست از شناسنامۀ منفردزاده اختصاص به بررسی کودکی او تا اتمام ساخت موسیقی «قیصر» و ایستادن روی پله‌های هواپیمای «تهران ـ مونیخ» در پاییز 1348 دارد. این کتاب بخش‌هایی از زندگی این آهنگ‌ساز پیشکسوت را در قالب فصل‌های مختلف روایت می‌کند. همچنین در پایان کتاب فهرست نام‌ها و آلبوم عکسی در معرض تماشا قرار گرفته است.
فهرست مطالب کتاب:
مقدمۀ مؤلف
پیش‌درآمد/ اسفندیار منفردزاده
درآمد/ مسعود کیمیایی
کوچه «دردار»: کودکی، خانواده و محله
«سینما پارادیزو»: دوستان، بلیت سینما، آپارات خانگی و سینما «دماوند»
.... تا صحن «بی‌بی شهربانو»: مذهب، سنت، کلت، نواب و تختی
بازی موسیقی: تمبک و سنتور، جمال وفایی و صبحی، مکتب روح‌الله خالقی
دانشگاه «لاله‌زار»: لاله‌زار، عباس منتجم و «توت‌فروش»
عود: ابراهیم سلمکی، رادیو «نیروهوایی» و جعفر پورهاشمی
ارکستر «جوانان»: کنترباس، رضا ناروند و رادیو «ایران»
«شمع و گل و پروانه»: آهنگ‌سازی؛ آموزش، ورزش و پرورش
حرفه: نوازش ساز؛ آهنگ‌ساز کم‌کار و نوازندۀ پرکار
زیرزمین پرنور: استودیو «طنین»؛ همکاران تازه، نگاه تازه و هوای تازه
فتح‌نامۀ «دانشجویان»: ارکستر «دانشجویان»، اپرای «فتح بابل» و کارمندی ادارۀ «ثبت»
دو سال و نیم دانشجویی: دانشگاه تهران، هوشنگ استوار و ترک تحصیل
رویای «واخورده‌ها»: سینما و قهوه‌های خوش‌بوی «سامی‌جان»
«خواب‌های طلایی»: حنانه، روبیک منصوری و تمنای ساخت رایگان موسیقی فیلم
«بیگانه بیا»: تشییع جنازۀ فرنگی، ساکسفون و سینمای خالی
موسیقی متن: ساموئل خاچیکیان: «جهنم سفید» و «نعرۀ طوفان»
«شیر در زمستان»: «قیصر»
گذری شتابان بر زندگی اسفندیار منفردزاده: از آغاز تا «قیصر»
فهرست نام‌ها
آلبوم عکس‌ها
پربازدید ها بیشتر ...
پابرهنه در برادوی: زندگی و آثار نیل سایمون
مجید مصطفوینیل سایمون (1927 ـ 2018) یکی از پرکارترین، موفق‌ترین و محبوب‌ترین نمایشنامه‌نویسان جهان و یکی از بهت
زبان ملت، هستی ملت
امامعلی رحمانزبان تاجیکستان با استقلال وطن پیوند ناگسستنی دارد؛ یعنی وقتی که وطن آزاد و مستقل بوده است، زبان هم ش
نظری یافت نشد.