معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

پیشکسوتان عرصۀ هنر، در حقیقت باید نوعی ارتباط بین نسل‌های مختلف برقرار نمایند و با ثبت و ضبط تجربه‌های خود به نسل جوان و جویای هنرهای ناب کمک کنند. ایران مهد بالندۀ فرهنگ و هنری است که سهمی شایان در بنیان‌های تمدن بشری دارد و نمایاندن گوشه‌های پنهان هنر و فرهنگ این سرزمین و پهنۀ ایارن فرهنگی به همت و تلاش اساتید و سعی پیشکسوتان فراهم آمده که در راه اعتلایش از خود گذشته‌اند تا این شکوه فرهنگی را به جهانیان برسانند و این میسر نمی‌شود مگر با ثبت رویدادهای زندگی این هنرمندان.

دیرگاهی است نهضت کرامت هنرمندان آغاز شده و مراکز فرهنگی، هر کدام بنا به حوزۀ مسئولیت و میزان توانایی خویش، نکوداشت هنرآفرینان و خالقان هنر را در دستور کار قرار داده‌اند. در این میان خلأ کم‌توجهی به هنرمندان حوزۀ کودک بیش از پیش احساس می‌شد. بدیهی است که ذهن و ضمیر کودک همچون لوح سفید نانوشته‌ای آمادۀ پذیرش هر کنش و واکنشی است؛ بنابراین شخصیت انسان از کودکی شکل گرفته و با همان دیدگاه و اندیشه ترقی می‌یابد.

هنر به طور عام و تئاتر به طور خاص یکی از بی‌شمار مسیرهایی است که می‌تواند با خلق لحظه‌های شگفت، آموزه‌های چگونه زیستن را به مخاطب ویژه‌اش در این بازۀ سنی انتقال دهد. فرهنگ، هنر و ادبیات کودک در ایران امروز هم‌پای دیگر نقاط جهان به رشد و تعالی فوق‌العاده‌ای رسیده است. دستیابی به چنین افتخار بزرگی در این حوزۀ حساس که شخصیت انسان بر آن بنیان می‌شود، مدیون و مرهون اندیشه‌های نابی است که در کنار علاقه و استعداد ذاتی توانسته‌اند به مدد همت و حمیت وصف‌ناپذیرشان چراغ این مسیر را روشن نگه دارند. داوود کیانیان از آن دست انسان‌های فعالی است که «یک عمر کودکی» پرخاطرۀ خویش را صرف شادی کودکان کرد.

کیانیانِ هنرمند در خانواده‌ای هنرمند پای به عرصۀ گیتی گذاشت که هر کدام دستی بر آتش هنر دارند و در جای خود قابل ستایش. داوودِ این خاندان اما در تئاتر کودک و نوجوان بسیار درخشید و قدم و قلمش آفرینشگر آثار ماندگاری شد. او که با نمایش «غیر از خدا هیچ‌کس نبود» به کودکان و نوجوانان سلام داد، مخاطبانش را در «پسرای عموصحرا و دخترای ننه‌دریا» به سرزمین خیال‌ها و خاطره‌ها برد. همچون «باران» به جهان کودکان طراوت بخشید و با «گنجشکک اشی‌مشی» لبخند بر لب‌های میزبانان پاک‌فطرتش نشاند. در نمایش جذاب و دیدنی «پرنده و فیل» ذهن و ضمیر نونهالان را به کنکاش در عالم خلقت کشاند. «این عروسک مال کیه؟»، «راز درخت مقدس»، «شطرنج‌باز»، و «داد و بیداد» از دیگر خلاقانه‌های این هنرمند کودک‌دوست است که با دوستانش روی صحنه اجرا شده‌اند و خاطرات خوشی را در آلبوم خاطرات بچه‌ها رقم زده‌اند.

کیانیان جدا از کارگردانی و اجرا، در عرصۀ نویسندگی نیز موفق بوده و آثار متعددی در قالب نمایشنامه و پژوهش خلق کرده است. او را می‌توان به گواه همین آثار قلمی توانمند، یکی از پیشگامان تئاتر کودک ایران قلمداد کرد که دلسوزانه در این مسیر قدم برداشته و در حفظ این ژانر و تقویت آن کوشیده است. وی با بنیان نهادن «بنیاد نمایش کودک» پرچمدار حفظ و اشاعۀ تئاتر برای این گروه سنی شد.

این کتاب یکی از بی‌شمار آثاری است که به زیور طبع آراسته شده تا تجربیات هنرمندانی از تبار آیینه و لبخند را به مخاطب ارزانی دارد. این کتاب در حقیقت ارج‌نامۀ داوود کیانیان است؛ نویسنده‌ای که یک عمر کودکی کرد تا تئاتر کودک رونق بگیرد و این هنر والا با وجود ناملایمتی‌های زمانه همچنان پویا و سرزنده بماند. او یکی از کوشاترین و دیرپای‌ترین هنرمندان تئاتر کودک و نوجوان در ایران است که در این کتاب از این زاویه بیشتر سخن گفته است.

فهرست مطالب کتاب:

به نام تصویرگر هرچه زیبایی است

مقدمۀ پژوهشگاه سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران

مقدمۀ بنیاد نمایش کودک

یک عمر کودکی

گفتگو با داوود کیانیان

ضمیمه