معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

غزاله علیزاده در بیست‌وهفتم بهمن‌ماه 1325 در مشهد به دنیا آمد. از دانشگاه تهران در رشتۀ علوم سیاسی لیسانس گرفت و در دانشگاه سوربن فرانسه در رشته‌های فلسفه و سینما درس خواند. او، گلی ترقی و شهرنوش پارسی‌پور در پی بانو سیمین دانشور از تأثیرگذارترین داستان‌نویسان زن ایرانی محسوب می‌شوند؛ داستان‌نویسان مهم با آثار خواندنی. او در اردیبهشت سال 1375 در جواهرده رامسر از دنیا رفت؛ در اوج. او با ادبیات هم در اوج خداحافظی کرد و میراثی ماندگار از خودش برای ادبیات داستانی و آیندگان برجای گذاشت.

علیزاده کارهای ادبی خود را از دهۀ چهل با چاپ داستان‌هایی در مطبوعات زادگاهش مشهد آغاز کرد. اولین مجموعه داستانش با عنوان «سفر ناگذشتنی» منتشر شد که داستان‌هایی با اندیشه‌های معنایی را شامل می‌شود؛ اثر بعدی او «بعد از تابستان» با حال‌وهوایی از رؤیا تا واقعیت را شامل می‌شود.

سلوک رفتاری، عمق نگاه و شیوۀ زندگی و شیوۀ نوشتن از مهم‌ترین ویژگی‌های غزاله علیزاده است که او را ممتاز جلوه‌گر می‌کند؛ چه در مقام داستان‌نویس و چه در مقام یک زن. نویسنده‌ای که به رسم قدما چشمانش را می‌بسته و داستان‌هایش را برای نساخانش بازگو می‌کرده و آنها می‌نوشتند. نویسنده‌ای که همیشه ادبیاتش در شعاع سلوک ظاهری‌اش قرار گرفته و هنوز هم می‌گیرد و آثارش در زمان حیاتش کمتر خوانده و کمتر دیده شده است.

با خوانش آثار او، به‌خوبی این امر معلوم می‌شود که او با متون کهن ادب فارسی و کلاسیک‌ها ـ چه داخلی و چه خارجی ـ و ادبیات جهان آشنا بوده و به شیوۀ خاص و معاصری از بیان نوشتاری و ادبیات رسیده است. داستان‌هایی که با جزئیات‌پردازی چشمگیر، فصل‌بندی‌های کوتاه و مضمون انسانی در ستایش کرامت «زیستن» زندگی را واکاوی می‌کرده است.

رمان‌های «خانۀ ادریسی‌ها» و «شب‌های تهران» و «ملک آسیاب» و مجموعۀ داستان «چهارراه» از دیگر آثار اوست که بعضی همچون «ملک آسیاب» بعد از درگذشت او منتشر شده است.

این کتاب به قصد شناخت زندگی و آثار غزاله علیزادۀ داستان‌نویس فراهم آمده است. این کتاب به معرفی و تحلیل آثار نویسنده می‌پردازد. گردآورندگان کوشیده‌اند تا مجموعۀ کامل و دقیقی از گفتگوها، نقد و بررسی آثار، کارهای چاپ‌نشده (به روایت نویسنده)، یادبودها و خاطره‌ها به یاد نویسنده و کتاب‌شناسی و نمایۀ آثار را گرد هم آورند تا مخاطب از جنبه‌ها و دریچه‌های مختلفی با آثار، کلام و حیات ادبی نویسنده آشنا شود.

فهرست مطالب کتاب:

* مقدمه

* مرور آثار

سرنوشت/ مهدی کریمی

* گفتگوهای نویسنده

در هر رمان شهر تازه‌ای خلق می‌شود/ ماهنامۀ گردون

کتاب‌های تازه و سفرهای دانشگاهی/ ماهنامۀ گردون

در آینه‌ها/ الهام مهویزانی

ادبیات به نان خشک نخوردن مردم هیچ کمکی نمی‌تواند بکند/ معصومه بیات

در پاسخ به تلقی شما از «معاصربودن» چیست؟/ ماهنامۀ دنیای سخن

در پاسخ به «برای چه می‌نویسید؟»/ ماهنامۀ دنیای سخن

من در کوچه‌های پراگ/ غزاله علیزاده

* داستان‌های پراکنده نویسنده

جفت

عصر قربانی

فائزه

عشق‌آباد، 1880

سفر اعشار

* نقد و بررسی آثار

رویایی که کابوس می‌شود/ حسن میرعابدینی

داستان‌نویس نام‌آور معاصر: غزاله علیزاده/ جمال میرصادقی

زیبانوشتن و حرمت‌گذاشتن به کلمه در نوشته‌های غزاله علیزاده/ زینت کاظم‌خواه

غزاله علیزاده/ محمد قاسم‌زاده

دو منظره/ مهدی کریمی

درد جاودانگی/ جلال ستاری

پیچیدگی سرنوشت یک خانه/ محمد مختاری

خانه «توفان‌زده» ادریسی‌ها!/ محمود معتقدی

معماری مقدس «خانۀ ادریسی‌ها»/ ایلیا آناهی

«خانۀ ادریسی‌ها»/ فتاح محمدی

«خانۀ ادریسی‌ها»/ میمنت میرصادقی (ذوالقدر)

در جستجوی واقعیت: «دادرسی»/ محمدعلی سپانلو

داستان‌های محبوب من: «جزیره»/ علی‌اشرف درویشیان ـ رضا خندان (مهابادی)

«بعد از تابستان»/ میمنت میرصادقی (ذوالقدر)

مکاشفۀ دلمردگی/ حسن اصغری

نقش زن در دو اثر غزاله علیزاده/ فتح‌الله بی‌نیاز

«شب‌های تهران»/ میمنت میرصادقی (ذوالقدر)

«شیوۀ نوشتن»/ مهدی کریمی

غلام خانه‌های روشن/ رئوف عاشوری

دقیقه‌یی سکوت در سه پلک

* یادبودها و خاطره‌ها

تنها و دست خالی برمی‌گردیم/ رضا براهنی

اکنون که نیست می‌گویم/ محسن میهن‌دوست

فقط زنده‌ها می‌میرند/ مدیا کاشیگر

غزالی که از شیطان بازیگر بازی خورد/ ناهید موسوی

رؤیا آرمان واقعیت/ محمد قاسم‌زاده

مجلس سالمرگ/ منصور کوشان

خواب غزاله را دیده بودم/ ناهید توسلی

سفر ناگذشتنی

«زنی که خنده از لبانش دور نمی‌شد»/ شهرنوش پارسی‌پور

نویسنده‌یی که نویسانده شد/ منصور کوشان

خاکسترشدن تیره کمیاب/ رضا قاسمی

اول یک اسم بود/ گفتگوی سهیلا میرزایی با فرخنده حاجی‌زاده

در آیینه/ مهدی کریمی

ناگفته‌هایی از داستان و مرگ غزاله علیزاده/ آیدین آغداشلو

به یاد او که به فلوبر حسادت می‌کرد/ شیوا ارسطویی

* در آیینۀ اشعار

نگاه/ محمد حقوقی

«پُر» یا «پوک»/ حمید یزدان‌پناه

ای غزال جوانسال/ سیمین بهبهانی

مرثیه/ مهدی خدیوی

میوه‌های خیالی/ شمس لنگرودی

مرثیۀ غزال/ منصور کوشان

جواهرده/ نازنین نظام شهیدی

یاهو، یا مولا/ ناهید توسلی

شکلی از خواب تو بودن/ منصور کوشان

به یاد غزاله علیزاده/ علی شاه‌مولوی

بخار بر سر کاج‌ها/ سلمی الهی

...../ منیر سیدی

* از نگاهی دیگر

غزاله برمی‌گردد/ بژان ماتور؛ ترجمۀ جلال خسروشاهی

* روایت‌های شخصی نویسنده

عشق بر تارکش می‌درخشید

عکس و آینه

عاشقان قدر عاشقان دانند

خانه بر آنها متبرک باد

رؤیای خانه و کابوس زوال

دو سال است که از لبۀ مرگ کناره کشیده‌ام اما ...

چند خاطره

چند نامه

* در آیینۀ تصویر

محاکات غزاله علیزاده

* نگاه آخر

از چشم مادر/ منیر سیدی

وصیت‌نامه

* کتاب‌شناسی

کتاب‌شناسی و نمایۀ آثار/ مهدی کریمی