معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

تاریخ معاصر تئاتر ایران از جمله بخش‌هایی از حیات فرهنگی ایرانیان است که روایت سرراست و دقیقی ندارد. عدم صداقت در تاریخ‌نگاری، بی‌توجهی به روایات شفاهی دست‌اندرکاران این رشتۀ هنری و عدم راستی‌آزمایی این اظهارات، وجود حب و بغض‌ها و به‌نام خودکردن‌ها و خودماندگارکردن‌ها از جمله مشکلات عدیده در دستیابی به روایتی حقیقی از تاریخ معاصر ایران است.

یکی از بخش‌های بس تاریک تاریخ معاصر تئاتر ایران، بخش سنتی آن است. تئاتری که تا اواسط دهۀ چهل صرفاً توجه عامه را برمی‌انگیخت و روشنفکران اقبالی به آن نداشتند؛ اما از این به بعد سیب سرخی شد و کارش به جشن هنر شیراز کشید و توانست در دهۀ پنجاه به لاله‌زار از رونق‌افتاده جانی دوباره ببخشد.

تئاتر سنتی اصولاً مبتنی است بر سنت اصولاً مبتنی است بر سنت شفاهی و بداهه‌پردازی. مردان و زنان هنرمند آن هم کسانی نبودند که خود، تجربیات و تاریخشان را مکتوب کنند. در نتیجه بسیاری از حرف‌ها و گفتنی‌ها در قلب‌ها و ذهن‌ها باقی ماند و چه‌بسا به زیر خاک رفت و پرپر شد. حال برای دستیابی درستی از روند این نوع از تئاتر در ایران، ثبت و ضبط گفته‌های هنرمندان صاحب سبک این رشته از اهمیت شایانی برخوردار است.

حسن عظیمی را باید سرسلسلۀ امروزی این هنرمندان صاحب سبک به حساب آورد. یگانه بازماندۀ واقعی تئاتر سنتی ایران که برایش می‌توان نقش بسیار مهم و یکه‌ای قائل شد؛ «واسطۀ میان نسل قدیم و بزرگ تئاتر سنتی و نسل جدید». شخصی که توانست تئاتر سنتی پیش از انقلاب ایران را به تئاتر سنتی پیش از انقلاب ایران را به تئاتر بعد از انقلاب پیوند دهد. در واقع او در اوان جوانی در تئاتر اصفهان، حافظ نو و لاله‌زار جولان داد و با بزرگان تئاتر سنتی ایران دم‌خور شد و خود را ساخت و سپس از میان‌سالی به بعد نسل‌های متعددی از بازیگران را وارد تئاتر سنتی ایران کرد. این نقش میانجی میان دو برهه از تئاتر سنتی ایران، نقشی است که می‌توان برای حسن عظیمی و تلاش‌های بی‌نظیرش قائل شد.

این کتاب خلاصه و نتیجۀ گفتگوهای مفصل نگارندگان با حسن عظیمی است. عظیمی را به‌حق باید برجسته‌ترین چهرۀ تاریخ تئاتر سنتی ایران به حساب آورد؛ چراکه از یک‌سو به واسطۀ گستردگی کارش که شامل نویسندگی، بازیگری و کارگردانی تئاتر سنتی می‌شود، دارای اهمیت است و از طرف دیگر بیشترین و مهم‌ترین افتخارات تئاتر سنتی ایران در جهان با اجراهای او کسب شده است.

فهرست مطالب کتاب:

* مقدمه

* سال‌شمار زندگی

* گفتگو

* نمایشنامه‌ها

لیرشاه

آخرین تلخک

شاهزاده و گدا

بازی‌سازان

* تصاویر