معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

کتاب‌کارهای زبان از انتشارات راتلج، کتاب‌هایی کاربردی و تمرینی و در عین حال مقدماتی دربارۀ موضوعات اصلی حوزۀ مطالعاتی زبان هستند. کتاب‌های این مجموعه، گسترۀ کاملی از این حوزه را دربر دارند و نیز می‌توانند مبنای کندوکاوها و تحقیقات بعدی باشند. هر کتاب‌کاری با ارائۀ تحلیل‌های عملی و عینی داده‌ها، در هر موضوع مطالعاتی زبان، خوانندۀ خود را هدایت می‌کند و پیش می‌برد و او را به مهارت‌های پایه و لازم برای تجزیه و تحلیل انواع داده‌های زبانی مجهز می‌کند.

این کتاب متن بسیار مفیدی است که مفاهیم کلیدی و یافته‌های جدید روان‌شناسی زبان را معرفی می‌کند. کتاب این حوزه‌های محوری را از ابعاد زیست‌شناختی زبان تا فراگیری و پردازش زبان پوشش می‌دهد و دانشجویان و خوانندگان خود را برمی‌انگیزد تا در این قلمروها عمیق‌تر شوند و کندوکاو کنند.

فهمیدن اینکه ذهن چگونه زبان را تولید و درک می‌کند، برای هرگونه بررسی دربارۀ چیستی زبان و نحوۀ عمل آن حیاتی است. این کتاب کار، مقدمه‌ای پایه برای این حوزۀ مطالعاتی هیجان‌انگیز و نسبتاً جدید است. روان‌شناسی زبان، آنچنان که شناخته می‌شود، ممکن است در مراحل اولیه ترسناک باشد؛ زیرا دو رشته را ترکیب می‌کند: مطالعات زبان و روان‌شناسی. زبان‌شناسان گاهی اصطلاحات روان‌شناختی را موجب دردسر می‌دانند و همین احساس را روان‌شناسان نسبت به اصطلاحات زبان‌شناختی دارند. هدف این کتاب غلبه بر چنین موانعی است و به طور خاص برای کسانی طراحی شده است که برای نخستین بار به این موضوع می‌پردازند.

کتاب «زبان و ذهن» مقدمه‌ای است خواندنی و فهمیدنی و دست‌یافتنی دربارۀ رابطۀ زبان و فرایندهای ذهنی. مشتمل است بر موضوعات اصلی بررسی‌های زبان و ذهن از جمله رابطۀ زبان با مغز، اختلال‌های زبان، چگونگی فراگیری زبان، ذخیره‌سازی واژگان در ذهن، چگونگی دخالت ذهن در گفتن، شنیدن، خواندن و نوشتن.

این کتاب متکی است بر انواع مطالب و داده‌های واقعی روزمره. رویکردی اکتشافی دارد که دانشجویان را قادر می‌سازد خودشان جمع‌بندی و نتیجه‌گیری کنند. نیز مکملی است بر متون و کتاب‌های اصلی موجود در این حوزۀ مطالعاتی.

بررسی زبان و ذهن دقیقاً چه چیزهایی را پوشش می‌دهد؟ دست‌کم پنج حوزۀ اصلی در بررسی‌های زبان شناسایی شده است که چهار مورد اول آنها در این کتاب مورد بحث قرار گرفته‌اند؛ الف) آیا زبان خاص انسان است؟ زبان چگونه تکامل می‌یابد؟ مغز انسان چگون زبان را پردازش و کاربردی می‌کند و چه مشکلاتی ممکن است در این راه وجود داشته باشد؟ ب) نوزادان چگونه زبان را فرامی‌خوانند؟ ج) چگونه واژه‌ها در ذهن ما ذخیره می‌شوند و وقتی به آنها نیاز داریم، چگونه آنها را پیدا می‌کنیم؟ ما به منظور بیان افکار و احساسات خود چگونه واژه‌ها را در کنار هم قرار می‌دهیم و چگونه واژه‌های دیگران را تفسیر می‌کنیم؟ چگونه موفق می‌شویم زبان‌های خارجی را یاد بگیریم؟

اولین حوزه (زبان و مغز) در فصل اول ارائه شده است. در این فصل دربارۀ اینکه آیا ارتباط حیوانات شبیه به زبان انسان است یا خیر، بحث شده است. این موضوع در فصل دوم نیز مورد بحث قرار گرفته است؛ موضوع بررسی در این فصل این است که مغز چگونه زبان را پردازش می‌کند و در فصل پنجم نیز که موضوع آن اختلال‌های زبان است به این حوزه پرداخته شده است.

عنوان دومین حوزه، «فراگیری زبان» است. فصل‌های سوم و چهارم ایده‌های موجود در این‌باره را بررسی می‌کنند که چگونه کودک فراگیری زبان اول خود را با این سهولت و سرعت به سرانجام می‌رساند. رویکرد مورد بحث در فصل سوم به زبان به عنوان قوه‌ای ذهنی می‌نگرد که ما آن را از والدین به ارث می‌بریم؛ اما در مقابل فصل چهارم بر تعامل میان والد و کودک متمرکز است.

سپس به بررسی دو جنبه از خزانۀ ذهنی واژگان پرداخته شده که ما را با بلوک‌های ساختمان زبان در قالب واژه‌ها تجهیز می‌کند. پرسش مطرح در فصل ششم این است که چه اطلاعاتی را باید دربارۀ هر واژه ذخیره کرد تا بتوان آن را دقیق و متناسب به کار برد؟ فصل هفتم نیز پاسخ به این پرسش است: هنگامی که به واژه‌ها نیاز داریم، چگونه آنها را پیدا می‌کنیم؟

فصل‌های بعدی کتاب دربارۀ این است که چگونه قطعات زبانی را می‌سازیم و می‌فهمیم موضوع آن «پردازش زبانی» است. هر یک از مهارت‌های چهارگانۀ زبانی نیز به ترتیب بررسی می‌شوند. فصل‌های هشتم و نهم بر مهارت‌های بیانی یا تولیدی نوشتن و گفتن متمرکز است. در فصل دهم به جستجوی برخی اصول اساسی پرداخته شده که راهنمای تفکر دربارۀ پردازش‌های زبانی هستند؛ در فصل‌های یازدهم و دوازدهم این ایده‌ها در بررسی مهارت‌های دریافتی خواندن و شنیدن به کار برده می‌شوند.

مطالعۀ زبان و ذهن به‌شدت بر گردآوری و وارسی و تفسیر شواهد واقعی متکی و وابسته است؛ بنابراین در پایان هر فصل، تحقیقی که متناسب آن فصل باشد، پیشنهاد شده تا پژوهشگر اگر خواست، اجرایش کند.

فهرست مطالب کتاب:

سخن مترجمان

پیش‌گفتار

چگونه از کتاب استفاده کنیم؟

قدردانی

فصل اول: زبان و حیوانات

فصل دوم: زبان و مغز

فصل سوم: زبان و ژن دستور زبان

فصل چهارم: زبان و کودک

فصل پنجم: زبان و اختلال‌های آن

فصل ششم: ذخیره‌سازی واژه‌ها

فصل هفتم: یافتن واژه‌ها

فصل هشتم: فرایند نوشتن

فصل نهم: فرایند گفتار

فصل دهم: پردازش زبانی

فصل یازدهم: فرایند خواندن

فصل دوازدهم: فرایند شنیدن

پاسخ تمرین‌ها

واژه‌نامه توصیفی اصطلاحات زبان‌شناسی

نمایه بر اساس شمارگان فصول

کتاب‌هایی برای مطالعۀ بیشتر

منابع