معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

ادبیات دورۀ عثمانی به‌ویژه شعر این دوره به مدت چند قرن از نظر فرم و محتوا چارچوب‌ خاص خود را داشت. زبان این شعر زبان مکتب‌دیدگان و افراد تحصیل‌کرده بود. زبانی که در آن واژه‌های دخیل به‌وفور یافت می شد و این زبان برای مردم عادی چندان قابل فهم نبود. در نیمۀ دوم قرن نوزدهم و هم‌زمان با اجرای برخی از اصلاحات در دولت عثمانی، عده‌ای از روشن‌فکران لزوم ایجاد تغییرات بنیادین در ادبیات ترکی را مطرح کردند. د ر واقع شرایط دگرگون‌شدۀ آن دوران، طالب ادبیات جدیدی بود؛ ادبیاتی که چارچوب‌های سنتی خود را بشکند و بتواند در قالبی نوین بیان‌کنندۀ مسائل و مشکلات انسان و جامعۀ جدید باشد.

ادبیات ترکی از نیمۀ دوم قرن نوزدهم دچار دگرگونی شده و در عرض چند دهه از نظر فرم و محتوا تغییرات گسترده‌ای را تجربه کرد. با آغاز دورۀ جمهوریت، چهره‌های جدید و شاخصی در ادبیات ترکی ظهور می‌کنند. چنان‌که آثار برخی از این شاعران و نویسندگان، در خارج از مرزهای ترکیه نیز مورد استقبال خوانندگان قرار می‌گیرد. شعر معاصر ترکی هم مانند سایر گونه‌های ادبی دچار تحولات اساسی شده است. شعر این دوره را می‌توان از سه منظر زبان، محتوا و فرم مورد ارزیابی قرار داد. زبان شعر معاصر بر خلاف شعر کلاسیک عثمانی که مملو از واژه‌های بیگانه بود، به زبان مردم نزدیک‌تر است. محتوای شعر معاصر هم مانند شعر کلاسیک منحصر به موضوعات نبوده، دامنۀ وسیعی از اندیشه‌های مختلف را دربر می‌گیرد. از نظر فرم نیز شعر معاصر ترکی تغییرات شگرفی را تجربه کرده است.

این کتاب در واقع چکیده‌ای از شعر معاصر ترکی است. هدف اصلی از گردآوری این اثر، آشناکردن ایرانی‌ها با شعر معاصر ترکی و همچنین تهیۀ یک منبع درسی برای دانشجویان زبان و ادبیات ترکی است. افزون بر این، این کتاب می‌تواند منبعی باشد برای آن دسته از محققانی که قصد بررسی شعر معاصر ترکی را دارند.

از آنجایی که این کتاب هدف آموزشی را نیز دنبال می‌کند، از ذکر مکرر منابع در داخل متن پرهیز شده است. در ابتدای کتابف سیر تحول شعر معاصر ترکی به تفکیک دوره‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. پس از آن با درنظر گرفتن تاریخ تولد شاعران، برای هر یک از شاعران بخشی جداگانه در نظر گرفته شده است. در انتخاب شاعران به جایگاه آنها در شعر معاصر ترکی و همچنین تأثیرگذاری آنها توجه شده است. در گزینش اشعار نیز معیارهایی چون جریان‌های شعری، سبک شاعران، جهان‌بینی و دیدگاه‌های سیاسی آنها مدنظر قرار گرفته است. در هر بخش ابتدا زندگی‌نامۀ شاعر به صورت خلاصه بیان شده و دربارۀ شعر وی اطلاعات کوتاهی ارائه شده است. در ادامه کتاب‌های شعر او به ترتیب ذکر شده است. پس از ارائۀ اطلاعات کلی دربارۀ هر شاعر، دو یا سه شعر از اشعار وی انتخاب شده است. از برخی شاعران که جایگاه ویژه‌ای در شعر معاصر ترکیه دارند، بیش از سه شعر ترجمه شده است. در ترجمۀ شعرها تا حد ممکن ترجمۀ هر مصرع در مقابل همان مصرع نوشته شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

نوگرایی در شعر معاصر ترکی

آغاز نوگرایی در شعر معاصر ترکی (1860 ـ 1920)

شعر دورۀ جمهوریت

شاعران معاصر ترکیه

کتاب‌نامه