«اشاره»های استاد پرویز شهریاری: گزیدۀ «اشاره»های استاد پرویز شهریاری در مجله «چیستا»
خلاصه
«اشاره»های پرویز شهریاری تا آخرین شمارۀ مجلۀ چیستا یعنی تا بهمن سال 1390 ادامه مییابد. چیستا جز در نخستین سالها که ماهانه منتشر میشد، به صورت دو ماهنامه و گاه در موارد کمی به صورت فصلنامه منتشر میشد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
نخستین شمارۀ مجلۀ «چیستا» ـ ماهنامۀ فرهنگی، اجتماعی و علمی ـ در شهریور ماه سال 1360 منتشر شد. صاحبامتیاز مجله مهندس پرویز ملکپور نمایندۀ آن زمان زرتشتیان در مجلس بود و سردبیری آن را استاد پرویز شهریاری ریاضیدان، نویسنده، مترجم و بهبودخواه اجتماعی سرشناس بر عهده داشت. در اوستا و سنسکریت ریشۀ واژۀ «چیت» به معنی اندیشیدن، دانستن، فهمیدن و خود و پیرامون را از راه پژوهش و کاوش دریافتن است و «چیستا» از این ریشه برآمده و همان معنی و مفهوم را میداد.
تا شمارۀ چهارم سال 1360، سرمقالههای این نشریه را پرویز ملکپور مینوشت؛ اما سرمقالۀ شمارۀ پنجم این سال را با عنوان «راه دشوار ما» پرویز شهریاری نوشته است. سرمقالۀ شمارۀ ششم این سال را دوباره پرویز ملکپور نوشته است. در شمارۀ هفتم این سال، پرویز شهریاری نخستین «اشاره» خود را در جایگاه مقدمۀ مجله مینویسد. ایشان در همان شماره به یکی از مهمترین مسائل سیاسی و اجتماعی اشاره میکند و با آگاهی درخشان هشدار میدهد که: «کارتر و ریگان در هیچ یکشنبهای کلیسا را فراموش نمیکنند. آیا تنها به همین دلیل باید در کنار کاخ سفید و مثلا در مقابل فیدل کاسترو ایستاد؟ یا از رئیسجمهور مسیحی کرهجنوبی در برابر کره شمالی دفاع نکرد؟ نه بدون هیچ تردیدی هیچ انسان آزادهای چنین حکمی نمیکند». در شمارۀ هشتم این سال، ایشان «اشاره»ای ننوشتهاند؛ اما به عنوان سرمقاله مطلبی با عنوان «بهاران خجسته باد» نوشتهاند. در شمارۀ نهم پس از سرمقالۀ پرویز ملکپور، شهریاری «اشارهای دیگر» را نوشته است. در شمارۀ دهم که آخرین شمارۀ این سال است، ایشان بار دیگر سرمقاله نوشتهاند و نه «اشاره».
در نخستین شمارۀ سال 1361، سرمقالۀ کوتاهی آمده که نام استاد شهریاری را بر خود ندارد. در شمارههای دوم و سوم نه سرمقاله وجود دارد و نه اشاره. سرمقالههای شمارههای چهارم و پنجم را ایشان نوشتهاند. شمارۀ ششم سرمقاله و اشاره ندارد؛ شمارههای هفتم و هشتم که در یک شماره درآمده و شمارۀ نهم سرمقاله دارند، اما نام نویسنده ندارند. از شمارۀ دهم نام پرویز شهریاری به عنوان سردبیر از پیشانی مجله حذف میشود.
چیستان که از مهرماه 1362 از انتشار بازمانده بود، از شهریور 1364 انتشار خود را آغاز میکند؛ اما از نام پرویز شهریاری نه در مقام سردبیری و نه به عنوان نویسنده «اشاره» اثری وجود ندارد. در مهرماه سال 1364 باز هم نام ایشان به عنوان سردبیر در مجله وجود ندارد، اما «اشاره» چاپ شده است. در باقی شمارههای این سال «اشاره» در کنار سرمقاله چاپ شده است.
در سال 1365 گرچه نام استاد به عنوان سردبیر در صفحه فهرستهای چیستا وجود ندارد، اما «اشاره»های استاد ادامه مییابند. از شمارۀ مهرماه سال 1366 پرویز شهریاری به عنوان سردبیر به چیستا بازمیگردد.
«اشاره»های پرویز شهریاری تا آخرین شمارۀ مجلۀ چیستا یعنی تا بهمن سال 1390 ادامه مییابد. چیستا جز در نخستین سالها که ماهانه منتشر میشد، به صورت دو ماهنامه و گاه در موارد کمی به صورت فصلنامه منتشر میشد. در این کتاب ماه انتشار مورد استناد قرار گرفته است. بنابراین باید در نظر داشت که بسیاری از اشارهها مربوط به دوماه و گاه سه ماه مجله هستند. در برخی موارد در یک شماره استاد دو و گاه سه «اشاره» نوشتهاند و در بعضی مواقع اندک «اشاره»ای وجود ندارد.
استاد شهریاری در «اشاره»های خود با اشاره به رویدادها و سرگذشتهای تاریخی با ظرافت مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی معاصر را با کلامی ساده، پرمغز، شیوا و منسجم مطرح کرده و راهحلهای انسانمدارانه را ارائه دادهاند. عدالت اجتماعی، آزادی، همبستگی بشری، ایراندوستی، ابراز دوستی و احترام نسبت به مردم جهان، دانشوری و هنرپروری و بهبودخواهی برای مردم بهویژه زحمتکشان و رنجدیدگان و احترام به شخصیتهای علمی، اجتماعی، سیاسی و هنری و تأکید فراوان بر حفظ آثار گذشتگان و ... مضمون اصلی «اشاره»های شهریاری را شکل میدهد.
استاد پرویز شهریاری، گوهری از گوهرهای مردم زحمتکش و محروم جهان بود که در زمانه خروش برای آزادی و عدالت اجتماعی، از میان آلام و دردها برخاست و تابیدن گرفت؛ آرشی بود از آرشهای جهان، که در دامن پرمهر مردم فرودست بالید تا افقهای جهان را با تیر ترکش دانش و فرهیختگی خود، گستردهتر کند. پرویز شهریاری، تداومدهنده راه دانشوران و فرهیختگان ایرانی بود که در دشوارترین و تیرهترین دورههای پادشاهان، خلفا، خانها و سوداگران تبهکار، فضیلت انسان ایرانی را پاس داشت و سهم خود را در بنای تمدن و مدنیت بشری ایفا کرد. شاید گوته، شاعر بزرگ جهان، در توصیف چنین انسانهایی است که گفته است: «انسان در جستجو و تلاش جاودانهاش در راه حقیقت، زیبا و بزرگ است».
فهرست مطالب کتاب:
اشاره
اشارههای چیستا سال 1360
اشارههای چیستا سال 1361
اشارههای چیستا سال 1364
اشارههای چیستا سال 1365
اشارههای چیستا سال 1366
اشارههای چیستا سال 1367
اشارههای چیستا سال 1368
اشارههای چیستا سال 1369
اشارههای چیستا سال 1370
اشارههای چیستا سال 1371
اشارههای چیستا سال 1372
اشارههای چیستا سال 1373
اشارههای چیستا سال 1374
اشارههای چیستا سال 1375
اشارههای چیستا سال 1376
اشارههای چیستا سال 1377
اشارههای چیستا سال 1378
اشارههای چیستا سال 1379
اشارههای چیستا سال 1380
اشارههای چیستا سال 1381
اشارههای چیستا سال 1382
اشارههای چیستا سال 1383
اشارههای چیستا سال 1384
اشارههای چیستا سال 1385
اشارههای چیستا سال 1386
اشارههای چیستا سال 1387
اشارههای چیستا سال 1388
اشارههای چیستا سال 1389
اشارههای چیستا سال 1390
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
ایران در آینۀ شعر روس
میخاییل سینلنیکوفاین کتاب برگرفته از کتاب «ایران و درونمایههای ایرانی در شعر شاعران روس» اثر میخاییل سینلنیکوف شاعر
منابع مشابه بیشتر ...
کارنامۀ فیاض: مجموعۀ آثار دکتر علیاکبر فیاض به انضمام مقالهها و یادداشتها دربارۀ او، اسناد و تصاویر
به کوشش سلمان ساکت با همکاری اعظم رمضانی کامهعلیادکتر علیاکبر فیاض یکی از بنامترین چهرههای علمی و فرهنگی خراسان در صدسال اخیر است. او با وجود عمر
نام ها و یادها: تحشیهای بر آدمها و کتابها
ناصر علیخواه به کوشش مونا علیخواهعلیخواه در این كتاب، تحشیههایی بر مهمترین آدمها و كتابهای زندگیاش زده و با هر حاشیهنویسی، خوان
نظری یافت نشد.