معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

هر کسی با کلماتی که دیگران نوشته‌اند سروکار دارد، می‌تواند از توصیه‌های ویراستاری حرفه‌ای بهره ببرد. من به زبانی حرفم را می‌زنم که بهتر بلدم، یعنی زبان ویراستار کتاب. اما همان آموزه‌ها را می‌توان برای موضوعات مختلف و و انواع نوشته‌هایی که ویرایش می‌شود هم به کار بست، چه قرار است منتشر شوند و چه نه، نوشته‌هایی شامل روزنامه و مجله، متن‌های شرکت‌ها و مؤسسات غیرانتفاعی، مطالب برخط، خبرنامه‌ها، تبلیغات، کتاب‌های مصور و ..... .

ویراستار صرف نظر از ترفندهایی که به کار می‌بندد، از همان ابتدای فرایند خواندن و انجام‌دادن تغییرات ویرایشی، در ذهنش تصویری شفاف یا تا حدودی مبهم از محصول نهایی کار ظاهر می‌شود که شکل مشخصی به خود گرفته و معیارهای خاصی در آن رعایت شده است. متأسفانه این معیارها لزوما معیارهای مدنظر ویراستار نیست، بلکه باید معیارهایی را رعایت کند که شخص یا نهاد تولیدکنندۀ کار و طبعاً همانی که در ازای وقت از او پول می‌گیرد، تعیین می‌کند. یعنی ویراستار باید بالا و پایین این چیزها را خوب بداند، نه اینکه شیوه‌نامۀ خود و دانسته‌هایش را به کناری بیندازد.

نویسندگان و ویراستاران هر سال بیش از سه هزار سؤال دستورزبانی و شیوه‌‌نامه‌ای به بخش پرسش و پاسخ شیوه‌نامۀ برخط شیکاگو می‌فرستند، پرسش‌هایی گاه مرموز و گاه واقعاً خنده‌دار. ویراستاری به نام کرول فیشر سِلِر این سؤال‌ها را تک‌تک می‌خواند و اغلب شاهد درگیری‌های بی‌نتیجه میان ویراستاران و نویسندگانی است که بر سر «درست» و «غلط» شیوۀ نگارش با هم به توافق نمی‌رسند. سَلِر در این کتاب با کنار گذاشتن این نگاه خصمانه، عملاً به ویراستاران راه و چاهی نشان می‌دهد که خود را با این شرایط وفق دهند تا محیط کار و اعصابشان سالم بماند. از آداب رایانه‌نگاری گفته تا مدیریت ضرب‌الاجل‌ها، کنار آمدن با نویسندگان بدقلق و اینکه کِی باید خودکار قرمز را زمین گذاشت. «هدف» سَلِر از توصیف رویکردش «این نیست که چگونه ویرایش کنیم، بلکه می‌خواهد بگوید چگونه از ویراستاری سرِ سلامت به گور ببریم». کرول فیشر سَلِر ویراستار ارشد انتشارات دانشگاه شیکاگو و ویراستار بخش پرسش و پاسخ شیوه‌نامه‌ی برخط شیکاگو است.

خوانندۀ این کتاب، چه در ویراستاری زبده باشد یا چه تازه‌وارد، «ویراستار خرابکار» توصیه‌های حکیمانه‌ای دارد که همۀ ابعاد این کار را پوشش می‌دهد. کتابی است که باید در کتابخانۀ هر ویراستاری باشد.

این کتاب، کتابی است در باب ویرایش و فراتر از آن. حتی شاید بتوان آن را دستورالعملی کوتاه، خودمانی و مشفقانه برای بهبود مناسبات انسانی حرفه‌ای خواند، اما نه نصیحت‌گونه و ملال‌آور. متن اصلی طنز ظریف و قلقلک‌دهنده‌ای دارد که مترجم کوشیده لذت آن را به خوانندۀ فارسی‌زبان بچشاند. نویسنده از مثال‌های دستورزبانی و آیین نگارشی در توضیح نکته‌هایی ورای یادگیری دستور و نگارش سود برده که مترجم در این‌باره نیز کوشیده تا حد امکان آنها در ترجمه انعکاس یا در پانوشت‌ها توضیح دهد.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت مترجم

پیش‌گفتار

بخش اول: با یاری نویسنده، در خدمت خواننده

فصل 1: ویراستار خرابکار

فصل 2: آغاز خوش

فصل 3: با یاری نویسنده، در خدمت خواننده

فصل 4: ولی افتاد مشکل‌ها

فصل 5: خطاب به نویسندگان گرامی

بخش دوم: چگونه با خود و همکارانمان خوب تا کنیم

فصل 6: ولی افتاد مشکل‌ها (ادامه)

فصل 7: واژه‌پرداز خود را بشناس

فصل 8: در کشاکش ضرب‌الاجل‌ها

فصل 9: وادی نفرین‌شده

فصل 10: در باب گرفتاری‌های ویراستاران قراردادی

فصل 11: پختگی ویراستارانه

پیوست: هنوز هم می‌خواهیم ویراستار شویم؟ (کارآموزی)