معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

فهم و درک عمیق اندیشه‌ها بدون اطلاع از احوالات و تجارب شخصی صاحبان اندیشه، اگر گفته نشود ناممکن، دست‌کم ناتمام است. اما اندیشمندان معمولاً دستاوردهای علمی خود را در قالب کتاب، مقاله و سخنرانی عرضه می‌کنند و طبعاً این قالب‌های رسمی و دانشگاهی مجال حدیث نفس نیست. بنابراین گفتگو با دانشمندان فرصتی را برای بیان برخی ناگفته‌های آنان از زندگی علمی و احیاناً شخصی‌شان فراهم می‌کند و زبان‌شناسان نیز از این قاعده مستثنا نیستند.

این کتاب نخستین جلد از مجموعۀ گفتگوها با تعدادی از زبان‌شناسان معاصر است. برخی از این زبان‌شناسان، صاحب مکتب یا نظریه و برخی دیگر به سبب پژوهش‌ها و تألیفات خود، در یک یا چند شاخۀ تخصصی تأثیرگذار بوده‌اند. گفتگوها به ترتیب تاریخ تولد گفتگوشوندگان مرتب شده است. پیش از هر گفتگو، تاریخ گفتگو و شرح حال مختصری از زندگی و آثار زبان‌شناس موردنظر آمده است. در مواردی که گفتگو حاوی اشاراتی به گفتگوکننده بوده، نام او نیز در ابتدای گفتگو ذکر شده است.

گفتگوهای این کتاب از منابع مختلف چاپی و اینترنتی گردآوری و ترجمه شده‌اند و در نتیجه از جهات گوناگونی مانند طول گفتگو، نحوۀ گفتگو (شفاهی یا مکتوب)، اهلیت گفتگوکننده در رشتۀ مورد بحث و نوع پرسش‌ها با یکدیگر تفاوت دارند. گفتگوهای کوتاه‌تر بیشتر دربارۀ موضوعی مشخص یا کلی و گفتگوهای بلندتر افزون بر طرح موضوعات و پرسش‌های متنوع، حاوی اشارات یا خاطراتی از زندگی زبان‌شناسان است.

گفتگوشوندگان گاه به فراخور سخن، به اظهارنظر در باب آثار و افکار دیگر دانشمندان همان حوزه پرداخته و گاه به درخواست گفتگوکنندگان، کتاب‌هایی را در حوزۀ تخصص خود برای مطالعۀ خوانندگان معرفی کرده‌اند که برای اهل تحقیق بسیار مغتنم است. همچنین در بسیاری از گفتگوها به جدیدترین پژوهش‌های صورت‌گرفته در موضوع مورد بحث اشاره شده است.

متخصصان و دانش‌پژوهان در هر شاخه‌ای از زبان‌شناسی با رجوع به این اثر، به‌یقین با موضوعات و مباحثی برخورد خواهند کرد که در جامعۀ زبان‌شناسی ایران کمتر بررسی شده است. با این وجود، مطالعۀ این کتاب پیشنهاد مناسبی برای هر کسی است که بخواهد با زبان‌شناسانی آشنا شود که وقت یا حوصلۀ مطالعۀ آثار آنان را ندارد. همچنین مجموعۀ این گفتگو را می‌توان مناظره‌ای غیرحضوری یا به تعبیر رابرت هاچینز، گفتگویی بزرگ میان زبان‌شناسان بزرگ جهان دانست که در طی آن، ضمن دفاع از آرای خود، به نقد افکار سایر اندیشمندان این رشته می‌پردازند و امکان فرصت و مقایسه و سنجش اندیشه‌ها را برای خواننده فراهم می‌کنند.

در این کتاب گفتگو با زنده‌یاد احسان یارشاطر گنجانده شده که به مناسبت تخصص ایشان در زبان‌های ایرانی بوده و هم از آن‌رو که نسبت به سایر زبان‌شناسان نامدار ایرانی، پیش‌تر از ایشان مصاحبه‌های فصلی در نشریات و جشن‌نامه‌ها منتشر شده است.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت مترجم

منابع گفتگوها

نقش و ساختار در زبان‌شناسی در کلام آندره مارتینه

واجی‌ها و وایی‌ها در گفتگو با کنث پایک

رده‌شناسی زبان‌های جهان در گفتگو با جوزف گرینبرگ

دانشنامۀ ایرانیکا در گفتگو با احسان یارشاطر

جامعۀ زبان‌شناسی تعاملی در گفتگو با جان گامپرز

زبان‌شناسی نقش‌گرای نظام‌مند در گفتگو با مایکل هلیدی

آواهای مردم جهان در گفتگو با پیتر لدی‌فوگد

زبان‌شناسی اجتماعی در گفتگو با ویلیام لبوو

استاد و کنش او: گفتگو با نوام چامسکی

معنی‌شناسی قالبی در گفتگو با چارلز فیلمور

واژه‌نامۀ فارسی ـ انگلیسی

نمایۀ نام‌ها