وزن شناسی شعر فارسی: تحلیل قواعد عروضی بر مبنای موسیقی و ریاضی
خلاصه
این کتاب چکیدۀ انتظام‌یافته‌ای از نتایج شیوه‌ای است که منجر به تعریف علمی وزن و انواع آن، سکته، اثبات اختیارات شاعری، تعیین وزن اصلی رباعی، تعریف فازی سنگینی و سبکی در اوزان و طبقه‌بندی جامع بیش از 50 هزار وزن شده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
وزن شعر فارسی به سبب معماهای بسیارش قرن‌هاست که مورد کندوکاو شاعران و پژوهشگران بوده است؛ چراکه مردمان این کهن سرزمین از قرن‌های دور تاکنون، به فرهنگ و هنر به‌ویژه شعر اهتمام تمام داشته‌اند. منابع موجود، نشان‌دهندۀ اقتباس اصول وزن شعر فارسی از عروض عربی است؛ در حالی که پیش از اسلام نیز شعر و شاعری در ایران رونق داشته و تصور اینکه بدون قاعده و قانون بوده، به دور از عقل سلیم است. از آنجایی که نگارنده قبل از آشنایی با عروض، با تئوری موسیقی آشنایی مقدماتی داشته است؛ بنابراین با یادگیری عروض، به وجود روابط موسیقایی در آن پی می‌برد. بنابراین با مطالعۀ منابع بیشتر، وزن شعر فارسی را بیش از پیش بشناسد تا ظرافت‌های آن و انطباقات بیشتر آن با موسیقی یافت شود.
این کتاب چکیدۀ انتظام‌یافته‌ای از نتایج شیوه‌ای است که منجر به تعریف علمی وزن و انواع آن، سکته، اثبات اختیارات شاعری، تعیین وزن اصلی رباعی، تعریف فازی سنگینی و سبکی در اوزان و طبقه‌بندی جامع بیش از 50 هزار وزن شده است. از آنجایی که روش و نتایج این کتاب با مطالعات عروضی تفاوت بسیار دارد؛ بنابراین نام عروض بر این کتاب شایسته نبوده و با توجه به شناسایی ویژگی‌های اوزان مختلف شعر فارسی در این کتاب، عنوان «وزن‌شناسی شعر فارسی گزیده شده است.
بخش اول دربرگیرندۀ مجموعه‌ای از قراردادها برای نمایش اوزان شعری به وسیلۀ نت‌های موسیقی است و این بخش مقدمه‌ای است تا ذهن خواننده آشنایی لازم با مبادی موسیقی و ریاضی را برای درک مطالب بخش‌های آینده پیدا کند. در بخش دوم، دستگاه منطقی پیشنهادی نگارنده برای حل مسائل وزن شعر فارسی، از ابتدایی‌ترین تعاریف و اصول تا پیچیده‌ترین مسائل بر مبنای متریک در تئوری موسیقی بین‌المللی و ریاضیات به تفصیل بیان گردیده و در نهایت منجر به تعریف علمی وزن و انواع آن، سکته، اثبات اختیارات شاعری، تعیین وزن اصلی رباعی و بررسی اوزان تک‌هجایی می‌شود. در بخش سوم به مسئلۀ پویایی اوزان با دیدگاه مجموعه‌های فازی (چندارزشی در مقابل دوارزشی یا ارسطویی) پرداخته شده که هدف از آن، یافتن راهکاری برای مقایسۀ اوزان از نظر سبکی و سنگینی است. مسئلۀ طبقه‌بندی اوزان نیز که از مهم‌ترین مسائل قرن دوم هجری تاکنون بوده است، در بخش چهارم به شیوه‌های نوینی بررسی شده است.
فهرست مطالب کتاب:
پیش‌گفتار
مقدمه
* بخش اول: نت‌نویسی و نمایش عددی اوزان
* بخش دوم: تحلیل متریک اوزان
فصل اول: نظریۀ میزان‌بندی
فصل دوم: نظریۀ اوزان دوپار
فصل سوم: نظریۀ سکته‌شناسی
فصل چهارم: نظریۀ اختیارات شاعری
فصل پنجم: وزن رباعی و دیگر اوزان پراختیار
فصل ششم: نظریۀ اوزان تک‌هجایی
* بخش سوم: نظریۀ پویایی فازی
* بخش چهارم: شمارش و طبقه‌بندی اوزان
* پیوست‌ها
پیوست الف) خلاصه‌ای از متریک در موسیقی
پیوست ب) خلاصۀ اصول کاربردی ریاضی
پیوست پ) روش محاسبه تعداد اوزان هم‌ارز
پیوست ت) کدهای رایانه‌ای
مراجع
پربازدید ها بیشتر ...
زندگی‌نامه و خدمات علنی و فرهنگی محمدتقی بهار (ملک‌الشعراء)
جمعی از نویسندگان زیرنظر کاوه خورابهبیشک در ساحت ادبیات و فرهنگ ایران معاصر، به‌ویژه در زمینۀ ارتباط با ادبیات کهن و پربار ما که بزرگان
سنت زیباشناسی آلمانی
کای همرمایستردر اواسط قرن هجدهم در آلمان رشتۀ فلسفه نوینی پدید آمد مبتنی بر افکار و ایده‌هایی از بریتانیایی‌ها و
منابع مشابه
رباب رومی (مولانا و موسیقی): گشتی در رفتار و آثار موسیقایی جمال‌آفرین جلال‌الدین محمد بلخی (مولوی) (ویراست جدید)
مهدی ستایشگرموضوع موسیقی در آثار و سروده‌های مولانا و نیز در رفتار سماعی موسیقایی او در غزل‌هایش از گسترۀ گشاده
شعر؟ یا موسیقی؟ (تننای شعر سپید)
مهدی آذرسینادر این کتاب، به همۀ عوامل تأثیرگذار در تکوین موسیقی باکلام اعم از علمی و فنی و اجتماعی پرداخته شده ا
نظری یافت نشد.