۱۰۳۸
۳۱۱
اصول هنر

اصول هنر

پدیدآور: رابین جورج کالینگوود ناشر: نقش جهان مهرتاریخ چاپ: ۱۴۰۰مترجم: عبدالله سالاروند مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۱۰۰شابک: 1ـ84ـ6688ـ964ـ978تعداد صفحات: ۴۵۶

خلاصه

نویسنده در این کتاب در پی آن است که پرسش «هنر چیست» را پاسخ دهد. پرسش‌های این‌چنینی را باید در دو مرحله پاسخ گفت؛ نخست باید اطمینان یافت که به شیوۀ کاربرد واژۀ اصلی (در این مورد، هنر) آگاهی وجود دارد.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​


نخستین معنای واژۀ «هنر» که باید آن را از هنر راستین فرق گذاشت، معنای مهجوری است که در آن واژۀ هنر را با صناعت یکسان می‌گیرند. این معنا همان است که در زبان لاتینی به اَرس و در زبان یونانی به تخنه تعبیر می‌شود. صناعت یعنی توانایی تولید هر چیزی که از قبل آن را تصور کرده باشند؛ فعالیتی که به این تولید می‌انجامد تحت کنترل آگاهی است و جهت‌مندی آن نیز آگاهانه است. نخستین گام در صورت‌بندی یک زیباشناسی درست، تفکیک‌کردن مفهوم صناعت از هنر راستین است.

نویسنده در این کتاب در پی آن است که پرسش «هنر چیست» را پاسخ دهد. پرسش‌های این‌چنینی را باید در دو مرحله پاسخ گفت؛ نخست باید اطمینان یافت که به شیوۀ کاربرد واژۀ اصلی (در این مورد، هنر) آگاهی وجود دارد؛ یعنی دانسته است در کدام مورد باید به کار برده شود و در کدام مورد به کار نبرده شود. فایدۀ چندانی ندارد اگر از همان آغاز به استدلال روی آورده شود؛ در حالی که نمی‌توان مصداق‌های یک اصطلاح کلی را تشخیص داد کوشید آن را تعریف کرد. مرحلۀ دوم آن است که به تعریف اصطلاح «هنر» دست یافت. تعریف در این مرحله به دست می‌آید، نه در مرحلۀ نخست؛ زیرا هیچ‌کس نمی‌تواند در جهت تعریف یک اصطلاح حتی بکوشد مگر آنکه کاربرد مشخص آن اصطلاح را در ذهن خود مستقر کرده باشد: هیچ‌کس نمی‌تواند یک اصطلاح متداول را تعریف کند، مگر آنکه خود را راضی کرده باشد که کاربرد شخصی او با کاربرد متداول می‌خواند.

کتاب از سه بخش تشکیل شده است. بخش نخست به مطالبی می‌پردازد که هر کسی که با هنر آشناست، آنها را می‌داند؛ مقصود نویسنده از آوردن این مطالب آشنا این بوده تا ذهن خواننده را نسبت به تمایز هنر راستین که موضوع زیباشناسی است، با چیزهای دیگری که هنر راستین نیستند اما اغلب به همین نام خوانده می‌شوند، روشن کند. بسیاری از نظریه‌های نادرست زیباشناختی تبیین‌های کم‌وبیش دقیقی از همین چیزهایند؛ از حیث عملی نیز خاستگاه بسیاری از آثار هنری بد در این است که این چیزها را با هنر راستین اشتباه می‌گیرند. هرگاه تمایزگذاری‌هایی که در بخش نخست آورده شده به‌درستی فهم شوند، این اشتباه‌های نظری و عملی از میان خواهند رفت.

در نتیجۀ مطالب بخش نخست یک تبیین مقدماتی از هنر به دست می‌آید؛ اینجاست که دشواری دوم چهره می‌کند. طبق مکاتب فلسفی که اکنون مد هستند، این تبیین مقدماتی نمی‌تواند درست باشد؛ زیرا در تضاد با دیدگاه‌هایی قرار دارد که در مکاتب یادشده می‌آموزانند؛ بنابراین تبیین مقدماتی طبق آن مکاتب همان اندازه که نادرست است، بی‌معنا و پوچ نیز هست. از این‌رو بخش دوم کتاب به تقریر فلسفی اصطلاح‌های به‌کاررفته در این تبیین تبیین پرداخته شده و نویسنده کوشیده تا نشان دهد که مفهوم‌های وابسته به آن اصطلاح‌ها با وجود پیش‌داوری‌های رایج مفهوم‌های موجهی هستند و حتی در فلسفه‌هایی که این مفهوم‌ها را انکار می‌کنند، به طور ضمنی نهفته‌اند.

تبیین مقدماتی هنر در روند بخش دوم، خود به‌نوعی فلسفۀ هنر تبدیل می‌شود؛ اما پرسش سومی باقی می‌ماند که باید بدان پاسخ گفت. آیا این به اصطلاح فلسفۀ هنر یک پدیدۀ عقلی محض است یا پیامدهای عملی نیز برای ما، خواه هنرمند باشیم و خواه مخاطب هنر، دارد؟ از آنجا که فلسفۀ هنر باید نظریه‌ای باشد که جایگاه هنر را در زندگی به عنوان یک کل تعیین می‌کند، پس آیا می‌تواند پیامد عملی دربارۀ رهیافت عملی به زندگی داشته باشد؟ بنابراین نویسنده در بخش سوم کوشیده پاره‌ای از پیامدهای عملی را نشان دهد؛ در این بخش انواع بایدها و نبایدهای عملی‌ای برشمرده شده که پذیرش نظریۀ زیباشناختی بر هنرمند و مخاطب هنر تحمیل خواهد کرد. شیوه‌های پیاده کردن این بایدها و نبایدها نیز به اشاره بازگفته شده است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

فصل یکم: درآمد

دفتر نخست: هنر و ناهنر

فصل دوم: هنر و صناعت

فصل سوم: هنر و بازنمایی

فصل چهارم: هنر در مقام جادو

فصل پنجم: هنر در مقام سرگرمی

فصل ششم: هنر راستین در مقام بیانگری

فصل هفتم: هنر راستین در مقام تخیل

دفتر دوم: نظریۀ خیال

فصل هشتم: اندیشه و احساس

فصل نهم: دریافت حسی و تخیل

فصل دهم: تخیل و آگاهی

فصل یازدهم: زبان

دفتر سوم: نظریۀ هنر

فصل دوازدهم: هنر در مقام زبان

فصل سیزدهم: هنر و حقیقت

فصل چهاردهم: هنرمند و جامعه

فصل پانزدهم: نتیجه‌گیری

پی‌نوشت‌ها

تصاویر

واژه‌نامۀ فارسی به انگلیسی

واژه‌نامۀ انگلیسی به فارسی

نمایه

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

منابع مشابه

کاست ها و نژادها

کاست ها و نژادها

فریتیوف شوان

نظام کاست مانند همۀ نهادهای مقدس دیگر، مبتنی بر نفس الامر یا به بیان دقیق‌تر مبتنی بر جنبه‌ای از آن