۱۰۹۵
۳۱۶
خدا به روایت قرآن: بررسی ادبی ـ انتقادی

خدا به روایت قرآن: بررسی ادبی ـ انتقادی

پدیدآور: جک مایلز ناشر: نی تاریخ چاپ: ۱۴۰۰مترجم: صالح طباطبایی مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۱۰۰شابک: 8ـ0336ـ06ـ622ـ978تعداد صفحات: ۳۰۹

خلاصه

در این کتاب مجموعه‌ای از شخصیت‌های مقدسی که هم در کتاب مقدس و هم در قرآن پدیدار می‌شوند، از طریق مقایسۀ مستمری که تمرکزش در همه‌جا بر خدا، همچون شخصیت محوری، مفروض خواهد بود، بررسی شده است؛ هدف نه‌چندان بزرگ نویسنده آن است که به ابعاد زیبایی‌شناختی نه در کل کتاب مقدس یا کل قرآن، بلکه فقط در بخش‌های مرتبط درون این دو کتاب ـ کتاب مقدس و قرآن ـ دست یازد.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​


خدا کیست؟ هنگامی که به این پرسش از منظری فلسفی یا کلامی پرداخته شود، شاید پاسخ‌اش را کمابیش از هر جایی بتوان آغاز کرد؛ ولی زمانی که به این پرسش از منظر متنی مقدس پاسخ گفته شود، باید پاسخ‌ها با آنچه آن متن مقدس دربارۀ خدا می‌گوید، آغاز شود و عمدتاً در آن بماند. کتاب مقدس و قرآن مطالب بسیاری دربارۀ خدا می‌گویند و از بسیاری جهات با هم موافق هستند؛ ولی موافقت‌شان همیشه به چشم نمی‌آید؛ زیرا به تعبیر ادبی، اسلوب‌های بیانی هر کدام بسیار متفاوت است. کتاب مقدس داستانی حماسی را می‌گوید که با آفرینش جهان و از جمله آفرینش زمان آ؛از می‌شود و به پایان جهان و پایان زمان می‌انجامد. الله در قرآن این داستان را نیک می‌داند؛ زیرا بی‌هیچ تردیدی آن را داستان خود می‌خواند و از نحوۀ سخن‌گفتنش چنین برمی‌آید که محمد نیز که وحی الهی را دریافت می‌کند، دست‌کم شخصیت‌ها و رخدادهای اصلی این داستان را می‌شناسد. پس در جایی که قرآن با کتاب مقدس مطابقت دارد، داستان بسط داده می‌شود؛ ولی نه همچون بازگویی کامل داستان کتاب مقدس، گویی که آن داستان هرگز پیش‌تر گفته نشده باشد، بلکه در عوض بیشتر به منزلۀ مجموعه‌ای از اصلاحات و شرح‌وبسط‌های گزیدۀ روایتی است که پیش‌تر دریافت شده باشد.

طی سده‌ها، نگرشی که اغلب اوقات یهودیان و هم مسیحیان نسبت به قرآن داشته‌اند، همان نگرش سنتی یهودیان عهد جدید بوده است؛ یعنی «هر چه راست باشد، تازه نیست و هر آنچه تازه باشد، راست نیست». نامسلمانان به هر آنچه از قرآن که مسلمانان به آن باور دارند ـ یعنی اینکه قرآن آخرین سخن خدا با بشر و سرآمد وحی آسمانی است و آنچه را یهودیان و مسیحیان از کف داده یا در متون مقدس‌شان از سر فراموشی یا تباهکاری پنهان داشته بودند، باز می‌گرداند ـ باور نداشته و آن را رد کرده‌اند.

در این کتاب مجموعه‌ای از شخصیت‌های مقدسی که هم در کتاب مقدس و هم در قرآن پدیدار می‌شوند، از طریق مقایسۀ مستمری که تمرکزش در همه‌جا بر خدا، همچون شخصیت محوری، مفروض خواهد بود، بررسی شده است؛ هدف نه‌چندان بزرگ نویسنده آن است که به ابعاد زیبایی‌شناختی نه در کل کتاب مقدس یا کل قرآن، بلکه فقط در بخش‌های مرتبط درون این دو کتاب ـ کتاب مقدس و قرآن ـ دست یازد. بزرگداشت قرآن کریم به این روش، همچون اثری ادبی، راهی است برای گشودن آن با همدلی به روی خوانندگانی تازه.

روش کار مؤلف بدین ترتیب است که با نقل قول عمده‌ای از قرآن کریم آغاز شده و سپس در جریان بحث دربارۀ آن، بخش‌های مرتبطی از کتاب مقدس به صورت گزیده‌تر آورده شده است. خوانش نویسنده از هر دو متن مقدس بر آنچه خدانگاری (تئوگرافی) خوانده می‌شود، تمرکز دارد. کلام (تئولوژی) نوعاً ابزارهای دشوار فلسفه را به کار می‌برد؛ اما خدانگاری به سوی ابزارهای مأنوس‌تر و توصیفی‌تر نقد ادبی و تا اندازه‌ای حتی به سوی ابزارهای شرح‌حال‌نویسی کشیده می‌شود. خدانگاری به جای آنکه بکوشد معنای شخصیت الوهی را با مصطلحات فلسفی بیان کند، به شیوه‌ای فروتنانه‌تر در پی آن است که به همان روش ساده‌ای که همواره می‌توان در صفحات اثری ادبی با شخصیت‌ها دیدار کرد، شخصیت الوهی را ملاقات کند. بنابراین هدف در این کتاب مقدمه‌ای کلی بر قرآن نیست؛ بدیهی است که چنین تعهدی حداقل مستلزم خوانش همۀ قرآن است. پس نتیجۀ این کتاب جستاری در کلام اسلامی که دربارۀ معنای اسمای حسنای نودونه‌گانۀ خدا تأمل ورزد و از آنجا پیش رود، نیست.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه: دربارۀ خدا، دین و خشونت متن مقدس

فصل اول: آدم و همسرش

فصل دوم: پسران آدم

فصل سوم: نوح

فصل چهارم: ابراهیم و پدرش

فصل پنجم: ابراهیم و پسرانش

فصل ششم: یوسف

فصل هفتم: موسی

فصل هشتم: عیسی و مادرش

مؤخره: دربارۀ قرآن همچون کلام خدا

پیوست: دربارۀ شیطان و زندگی بازپسین در کتاب مقدس و قرآن

شیطان در سِفر پیدایش و پس از آن

زندگی بازپسین در سِفر پیدایش و پس از آن

یادداشت‌ها

نمایه

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ایران در آینۀ شعر روس

ایران در آینۀ شعر روس

میخاییل سینلنیکوف

این کتاب برگرفته از کتاب «ایران و درون‌مایه‌های ایرانی در شعر شاعران روس» اثر میخاییل سینلنیکوف شاعر

منابع مشابه

تسلیم یا اسلام؟ مروری بر روایت‌های مورخان اسلامی از تسخیر قلمرو ساسانی

تسلیم یا اسلام؟ مروری بر روایت‌های مورخان اسلامی از تسخیر قلمرو ساسانی

صالح طباطبایی

عمده گزارش‌های تاریخی پیرامون رویدادهای تسخیر قلمرو ساسانی را تاریخ‌نگاران مسلمانی نوشته‌اند که سالی

درآمدی بر روش‌های پژوهش

درآمدی بر روش‌های پژوهش

نیکلاس والیمن

این کتاب کوششی است برای ارائۀ مسائل اساسی دربارۀ ماهیت پژوهش و روش‌هایی که برای اجرای انواع مختلف پژ