معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

وینفرید گئورگ زیبالد در سال 1944 در ورتاخ آلگائوی آلمان به دنیا آمد. در فرایبورگ، سوئیس و منچستر در رشتۀ زبان و ادبیات آلمانی تحصیل کرد. سی سال در دانشگاه آنگلیای شرقی و در نورویچ انگلستان تدریس کرد و در سال 1987 به اخذ کرسی استادی ادبیات اروپا نائل شد. از سال 1989 تا سال 1994 اولین مدیر مرکز ترجمۀ متون ادبی بریتانیا بود. آثار قبلی‌اش برندۀ جوایز بین‌المللی متعددی شده‌اند؛ کتاب‌هایی چون: پس از طبیعت، حلقه‌های زحل، مهاجران، سرگیجه و استرلیتز از جمله جایزۀ انجمن ملی منتقدان کتاب، جایزۀ کتاب لس‌آنجلس تایمز، جایزۀ ادبیات برلین و جایزۀ ادبیات نورد را دریافت کردند. او در دسامبر سال 2001 بر اثر سانحۀ تصادف درگذشت.

این کتاب اولین اثر غیرداستانی زیبالد است که به انگلیسی چاپ شد و نویدبخش آثار دیگری بود که هرگز فرصت نگارش پیدا نکردند. این کتاب از معدود کتاب‌هایی است که به بررسی تأثیر و پیامد جنگ هوایی و بمباران شهرهای آلمان در جنگ جهانی دوم بر روحیات مردم این کشور و به‌ویژه ادبیات پساجنگ آلمان می‌پردازد. زیبالد از آغاز درصدد است نشان دهد تلفات و ویرانی سرسام‌آور شهرهای آلمان چنان‌که باید در گفتمان رسمی، صحبت‌های خصوصی و ادبیات این کشور بازتاب نیافته و با آن به صورت تابو برخورد شده است. حادثۀ شوم و قلمرو ممنوعه‌ای که پس از جنگ جهانی دوم، مقامات جمهوری فدرال آلمان کوشیده‌اند آن را از خاطرۀ جمعی حذف کنند و با سامان‌دهی سکوتی هدفمند به این کار همت گمارده‌‌اند. از طرفی مردم آلمان هم که خود در آن واحد هم قربانی رژیم رایش یوم بوده و هم در تکوین، تحکیم و کژروی آن هم‌دست بوده‌اند، در این سکوت شریک شده‌اند.

زیبالد از ژان آمری در این کتاب نقل قول می‌کند: «روشنفکر همواره همه‌جا کاملاً تحت سلطۀ اصحاب قدرت بوده است. او عادت داشته و دارد که به صورت ذهنی دربارۀ قدرت شک کند، آن را مورد تحلیل انتقادی قرار دهد و باز در همان روند ذهنی تسلیمش شود. نوشتن حرفه‌ای است مشکوک که بیشتر آب نظام سلطه را گرم می‌کند». پس از پایان جنگ، جامعۀ فرهنگی و روشنفکری آلمان بنا به روال دیرین با دستگاه دولت فدرال در توطئۀ سکوت پیرامون مصائب ناشی از جنگ و ویرانی شهرها همسو شد و فقط تنی چند از متفکران و نویسندگان آلمانی دربارۀ فروپاشی عظیم فردی و جمعی ناشی از جنگ و بمباران شهرها افشاگری کردند.

نویسنده در قسمت اول این کتاب که برگرفته و چکیدۀ سخنرانی‌های زوریخ اوست، این مقوله را بررسی می‌کند. در قسمت دوم نیز ضمن ادامۀ همین روند، سه نویسندۀ مطرح دوران پساجنگ جهانی دوم آلمان ـ آلفرد آندرش، ژان آمری و پیتر وایس ـ را به عنوان نمونه برمی‌گزیند و با بررسی و نقد آثار آنها هم به مقولۀ سکوت و کم‌کاری ادبیات در برخورد با فاجعۀ بمباران شهرها و شوم‌کاری‌های رژیم هیتلری و واکنش طیف‌های مختلف روشنفکران در برابر نازیسم می‌پردازد و هم میراث درخشانی در زمینۀ نقد تماتیک و تحلیل ادبی از خود بر جای می‌گذارد. برای خوانندگان و منتقدان جدی ادبیات، قسمت دوم کتاب همچون کلاس درسی بی‌نظیر برای یادگیری نقد و بررسی علمی و حرفه‌ای ادبی است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمۀ مترجم

پیش‌گفتار

جنگ هوایی و ادبیات: سخنرانی‌های زوریخ

بین دوزخ و دریای آبی کبود: دربارۀ آلفرد آندرش

علیه امر ناگزیر: دربارۀ ژان آمری

پشیمانی از ته دل: دربارۀ خاطرات و بی‌رحمی در آثار پیتر وایس

یادداشت‌ها

دربارۀ نویسنده

دربارۀ مترجم متن آلمانی