معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

یدالله موقن در سال 1327 در اصفهان متولد شد و دارای لیسانس در فیزیک از دانشگاه هال انگلستان و فوق‌لیسانس در تاریخ علم و فلسفۀ علم از دانشگاه لیدز انگلستان است. موقن به واسطۀ تقابلش با اندیشه‌های رایج مارکسیستی ـ اندیشه‌هایی که او آنها را اسطوره‌ای می‌داند ـ منازعات فراوانی برانگیخته است.

نمی‌توان از یدالله موقن نامی آورد، اما اشاره‌ای به «اسطوره» نکرد. تاکنون تمام آثاری که از او منتشر شده است، درگیر انگاره‌هایی بودند که به گونه‌ای با اسطوره مرتبط است. برای مثال جلد دوم کتاب «فلسفه صورت‌های سمبلیک: اندیشه‌ای اسطوره‌ای» اثر ارنست کاسیرر یا کتاب «کارکردهای ذهنی در جوامع عقب‌مانده» نوشتۀ لوسین لوی برول از بسیاری لحاظ شباهت دارد و به نظر موقن که هر دو مترجم کتاب است، این دو اثر مکمل یکدیگر هستند.

نوشتارهای این کتاب دربرگیرندۀ مقاله‌ها و مصاحبه‌ها با نظر متفکران فرانسوی دربارۀ تحول ذهن انسان آغاز می‌شوند و سپس نظریات لوسین لوی ـ برول مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرند؛ ترجمۀ مقاله‌ای مهم از امانوئل لویناس با عنوان «لوسین لوی ـ برول و فلسفۀ معاصر» آمده است. بعد نظریۀ نسبیت زبانی ورف معرفی شده و نظریات ویلیام روبرتسون ـ سمیت معرفی شده‌اند. سپس مقاله‌های «سنت/ تجدد» و «ارتباط مارکسیسم با الهیات هگل» و «روشنفکران ایرانی و مارکسیسم» و چند مقالۀ دیگر آمده است. سرانجام نظر هگل دربارۀ حماسه و شاهنامۀ فردوسی و نظریات لوکاچ دربارۀ مدرنیسم ادبی و حماسه و توماس مان ارائه شده است.

در دومین نوشتار این کتاب آمده است: «لوی برول و کاسیرر میان ذهنیت منطقی ـ علمی با ذهنیت عرفانی و پیش‌منطقی (یا طبق اصطلاحات کاسیرر میان ذهنیت علمی و ذهنیت اسطوره‌ای) گسستگی قائل هستند. به‌ویژه لوی برول ذهنیت عرفانی و پیش‌منطقی را نسبت به تجربه بی‌تأثیر می‌داند و از این‌رو معتقد نیست که تکامل ذهنیت عرفانی به ذهنیت علمی می‌انجامد. اما بعضی از انسان‌شناسان به دو نوع ذهنیت اعتقاد دارند. مثلاً کلود لوی استروس انسان‌شناس مشهور فرانسوی ذهن انسان را ایستا می‌داند؛ یعنی اعتقاد دارد که ذهن بشر از همان آغاز با مجموعه‌ای از ساختارهای فطری مجهز است». (ص 21)

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

متفکران فرانسوی و مسئلۀ تحول ذهن انسان

نظریۀ لوسین لوی ـ برول دربارۀ ذهنیت ابتدایی

در دفاع از انسان‌شناسی لوی برول

امانوئل لویناس: «لوسین لوی ـ بروی و فلسفۀ معاصر»

تأثیر لوسین لوی ـ برول بر سوررئالیسم و به‌ویژه بر ژانر ادبی مدرنیسم

زیر سقف کوتاه ذهن اسطوره‌ای

روان‌کاوی انسان ابتدایی

زبان، اندیشه و فرهن

نگاهی گذرا به نظریۀ نسبی‌گرایی، پست‌مدرن‌ها نسبی‌گرا هستند

سرشت دین‌های کهن

شکل‌گیری آگاهی تاریخی در دورۀ روشنگری

گفتگو با روزنامۀ ایران

سنت/ تجدد

ارتباط مارکسیسم با الهیات هگل

روشنفکران ایرانی و مارکسیسم

روشنفکران همیشه هستند

شعر حماسی از نظر هگل

لوکاچ و حماسه

لوکاچ و ژآنر ادبی مدرنیسم

لوکاچ در کوه جادو

مبانی فلسفی نظرات لوکاچ