بردار اینها را بنویس، آقا!: خاطرات و نقد روشنفکری ادبی ایران، 1340 ـ 1360
خلاصه
کتاب حاضر خاطرات و نقد محمود کیانوش است از دو واقعۀ تاریخی در ادبیات معاصر ایران یا به تعبیری نقد جریانهای روشنفکری ادبی ایران از دهۀ ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
محمود کیانوش (1313 ـ 1399) شاعر، نویسنده، منتقد ادبی و مترجم بود. او اولین کتاب شعرش شامل یک شعر بلند نیمایی با عنوان «شبستان» به سال 1339 منتشر کرد و متعاقب آن مجموعۀ «ساده و غمناک» را منتشر کرد که منتخبی از اشعار او از سال 1334 تا 1341 بود. او افزون بر دهها کتاب شعر و داستان و نمایشنامه و نقد و تحقیقات ادبی و چند ترجمه از آثار نویسندگان بزرگ که در ایران منتشر کرده بود، سه دفتر شعر به زبان انگلیسی و منتخبی از آثار شاعران به نام ایران به ترجمۀ خودش با مقدمهای بلند به زبان انگلیسی هم منتشر کرد.
بخش دیگری که کیانوش در آن کار کرد، داستان کوتاهنویسی و رماننویسی بود. در این قسمت آثار نسبتاً زیادی از او منتشر شده که در تاریخ ادبیات داستانی معمولاً از آنها یاد شده است. بخشی از این آثار جنبۀ اتوبیوگرافی و بخشی هم حالت تمثیلی و رمان اندیشه دارد.
کتاب حاضر خاطرات و نقد محمود کیانوش است از دو واقعۀ تاریخی در ادبیات معاصر ایران یا به تعبیری نقد جریانهای روشنفکری ادبی ایران از دهۀ ۱۳۴۰ تا ۱۳۶۰. بهکلام نویسنده، «بردار اینها را بنویس آقا!» حاصل شوقی است که دوستی فرهیخته و صاحبدلِ آگاه در او برانگیخته تا حقیقتهای یک برهه از تاریخ معاصر ایران ثبت گردد. او میگوید: «اینهایی که میخواهم بردارم بنویسم، همۀ خاطرات من نخواهد بود و فقط به آن بخش از خاطرات من محدود خواهد شد که به نحوی ارتباط پیدا میکند با چاپ مقالهای از من در شمارۀ چهارم دورۀ جدید مجلۀ «اندیشه و هنر» ویژۀ جلال آل احمد، با عنوان "آل احمد در داستانهای کوتاهش" و مدتی بعد سردبیری من بر مجلۀ «سخن» و آغاز دورۀ چهلوهفتسالۀ اثرات زشت و تهوعآور و برخاسته از فرومایگی و شبهروشنفکری منحط آمیخته به جهل و حسادت و بخل و خودفریبی و مردمفریبی عدهای از اهل قلم در زندگی ادبی و مطبوعاتیِ من در مقام شاعر، داستاننویس و منتقد ادبی».
در بخش اول کتاب و در نوشتار «گرفتاری مرد گرفتار» میخوانیم: «در سالهای 1320 تا 1332 هفتهنامهها و مجلههای ادبی زیادی درمیآمد؛ از آن جمله سوگند، مصلحت، پیک صلح، پیام نو، شیوه، علم و زندگی، نیروی سوم، و از طیفهای چپ و میانه و راست و بیطرف، هر نویسندهای بر اساس گرایش فکری و عقیدتی خود با این نشریهها همکاری میکرد. اما بعد از کودتای 1332، معتبرترین نشریهها مجلۀ ماهانۀ «صدف» بود که بعد از دوازده شماره تعطیل شد و مجلۀ «یغما» که تقریبا با ادبیات جدید سروکاری نداشت و مجلۀ «وحید» که در سطحی پایینتر به همان راه «یغما» میرفت و مجلۀ «سخن» که از حیث گرایش به تجربههای مدرنیستی انقلابی نبود و از این بدتر، مدرنیستهای انقلابی حاضر نبودند ببیند توی این مجله چه کسانی چیز مینویسند و چه و چطور مینویسند، و همان دکتر پرویز ناتل خانلری کافی بود که مجلۀ «سخن» او را برایشان "بوگندو" کند، چنانکه خود من هم پیش از آنکه سردبیر «سخن» بشوم، هیچوقت به صرافت نیفتاده بودم که برای آن مجله شعری یا داستانی یا مقالهای بفرستم». (ص 67)
در مقدمۀ کیانوش بر بخش دوم کتاب آمده است: «آنچه در «بردار اینها را بنویس، آقا» گفته بودم، به عنوان دفتر «تذکره» به جای خود باقی است، امّا حالا که با «خانه تکانی هشتادوچهارسالگی» دارم برای سفر «بزرگ» بارم را «سبک» میکنم، هرچه در چهلوسه سال گذشته در انبارک زیر شیروانی داشتم، موقّتاً به یک گوشۀ حیاط منتقل شده است و در نتیجه یک کیسۀ بزرگ از نامهها و یادداشتهای بیشتر کسانی که در شصت، شصتوپنج سال گذشته، با من مکاتبه داشتهاند، در دسترس من قرار گرفته است. بنابراین میتوانم قضیههایی را که در دفتر «بردار اینها را بنویس، آقا» مطرح کردهام، بازتر و روشنتر بکنم و در خیلی موردها بگذارم خود اشخاص با زبان و انشاء خودشان، بسیاری ناخواسته و ناگزیر، پرده از مافی الضّمیر خود بردارند و گواه کژیفکرها و ناروایی کارهای خود باشند. این مدرکها دفتر تازهای را تشکیل میدهد که میشود «دفتر تکمله» و «بگذار ما اینها را چاپ کنیم، آقا» نامیده میشود».
فهرست مطالب کتاب:
دفتر تذکره: بردار اینها را بنویس، آقا!
مقدمه
1. دیدار با آل احمد
2. در منزل دکتر ناصر وثوقی
3. مرید پاچهگیر
4. گرفتاری مرد گرفتار
5. مرد گرفتار در سیاهچال آرش
6. مرد یکزبانه و کتابهای دوزبانه
7. عید قربان
8. خانۀ آقای سفیر
9. دهکدۀ مرگ
10. اولین دیدار با دکتر خانلری
11. واکنش خراسانیها
12. اینها کیاند؟
13. ادای دین کاسبکارانه
14. سردبیری با دستیار خانلری
15. در محضر استاد
16. خانلری و افکار تازه
17. از سر صخره یا سر سخره
18. شناختن فرزندانه یا شاگردانه؟
19. مجلۀ خانلری
20. بیراهه میروی
21. قِرانِ نخستین
22. «سخن» بد، «سخن» خوب
23. در مکتب ظرافتکاری
24. ملال من از دلال سخن
25. اتمام حجت
26. آدم جلوت، آدم خلوت
27. این نیز نگذرد
28. آخرین دیدار با خانلری
29. سخنی با فرزند و نوهها
دفتر تکمله: بگذار ما اینها را چاپ کنیم، آقا!
باب اول: فرق هدایتپرستان با هدایتدوستان
باب دوم: پشت سر مردگان
باب سوم: دانشآموز دبیرستانی
باب چهارم: مردی که زنده است
باب پنجم: زمزمهای در گذرگاه
باب ششم: امان از دست کی؟
باب هفتم: آرزوی انگلیسیدانی
باب هشتم: قلم به وقتان قدم به مزد
باب نهم: جای شک باقی است!
باب دهم: خبطهای دلخواه حافظه
باب یازدهم: شاعر من، من شاعر
باب دوازدهم: چرا ما چنینیم!
باب سیزدهم: شعر ایرانی در زبان جهانی
باب چهاردهم: شفیعی کدکنی در صور خیال
باب پانزدهم: تا آکسفورد و بعد
باب شانزدهم: «ارزش خرد» در حاشیۀ «ارزش احساسات»
باب هفدهم: با چراغان بیآیینه
باب هجدهم: مجلۀ سخن، بعد از من
باب نوزدهم: یک ارکستر بزرگ
باب بیستم: نه برای مردم، برای قهرمان ـ مردم ـ شدن
باب بیستویکم: به بیراهه میروی
باب بیستودوم: جاروب و ترس از ختنه
باب بیستوسوم: جهانبینی وطنی
باب بیستوچهارم: یادداشتهای دومعنایی
باب بیستوپنجم: چند نامه از نوآمدگان
باب بیستوششم: از چند نامه: در دوستی و ذکر سخن
باب بیستوهفتم: بگذار ما اینها را چاپ کنیم، آقا!
تصاویر
نمایه
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
منابع مشابه بیشتر ...
یادداشت های مسافرت: قم و اصفهان (سال 1310 شمسی)
عباس مسعودیاین کتاب نهمین سفرنامه از سفرنامههای عباس مسعودی است که مربوط به یادداشتهای سفر به اصفهان و قم در
سفرنامۀ مکه و عتبات عالیات
حسین عمادزادهسفر عمادزاده دستکم بیش از شش ماه زمان برده است. وی آغاز سفر را 25 شوال از شهر قم نوشته و پس از اعما
دیگر آثار نویسنده
کتاب دوستی با مقدمهای مفصل دربارۀ گرفتاری شعر فارسی
محمود کیانوشاین کتاب دربرگیرندۀ گزیدۀ شعرهای شاعر بین سالهای 1346 تا 1367 است به اضافۀ پنج شعر از گذشتههای دور
نظری یافت نشد.