معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

همسو با تمامی منتقدان و محققان و نویسندگان باید گفت روی این واقعیت اصیل صحه گذاشت که داستان کوتاه امروز مدیون کشف و شهودهای نابغه‌ای به نام ادگار آلن‌پو است. هرچند جریان جهانی هنر و ادبیات که بعد از رنسانس شتاب گرفت، طبیعتاً مسیر شکل‌گیری قالب‌های جدید از جمله داستان کوتاه را طی می‌کرد و شاید فرد دیگری هم می‌توانست ـ شاید اندازه‌ای دیرتر و در جغرافیایی دیگر ـ جای آلن‌پو را بگیرد، می‌توان گفت شخصیت آلن‌پو با تاریخ و جغرافیای مناسبی ممزوج شد و در زمان خود به صورت نمود کامل جریانی تحول‌انگیز بروز پیدا کرد.

آنچه دربارۀ بدعت‌های آلن‌پو در داستان کوتاه گفته می‌شود؛ از جمله وحدت افراطی و پرهیز از حشو و زواید، ترجمان روند تکامل دانش بشری است که به زبان ادبی بیان شده است. ادگار آلن‌پو در ادبیات نمونه‌ای بارز از فقدان درک بینش جلوتر از زمان خود می‌باشد.

پو نویسنده‌ای است که قالب داستان کوتاه، علمی ـ ‌تخیلی و داستان پلیسی، مدیون کشف و شهودهای او هستند. ادگار آلن‌پو زندگی غم‌انگیز و تراژیکی داشته و ظاهراً حیاتش با مرگ زنان گره خورده بوده است. این ‌نویسنده وقتی دوساله بود، مادرش را و وقتی بیست‌ساله بود، مادرخوانده‌اش را از دست داد. همسرش ویرجینیا هم مانند مادر پو با بیماری سل از دنیا رفت. مرگ این زنان و همچنین کودکی اسفبار او چیزهایی بودند که منجر به خلق داستانی‌هایی سیاه و عجیب همچون دو کتاب «سقوط خاندان آشر» و «برنیس» شدند. اگرچه در نهایت با خلق «کلاغ» توانست به رؤیای شهرت خود جامۀ عمل بپوشاند. این موفقیت نتوانست او را از اسارت خودش نجات دهد و بالاخره در چهل‌سالگی، در حالی که روزهای پایانی زندگی‌اش همچون داستان‌هایش اسرارآمیز بود، در بیماری و انزوا درگذشت.

این کتاب رویکردی بیوگرافیک دارد و شخصیت آلن‌پو را با دیدی تاریخی ـ اجتماعی مطالعه می‌کند. به هرحال نمی‌توان این موضوع را انکار کرد که شهرت او از مرزهای ادبیات گذشته و وارد فرهنگ عامه شده است. امپراتوری تخیل او ده‌ها سال بعد از مرگش همچنان در حال گسترش بوده و عطش آشنایی با زندگی و اندیشۀ وی سیراب‌نشدنی. این کتاب می‌توان راهنمای خوبی برای نویسندگان جوان و البته زندگی‌نامه‌نویس‌های آیندۀ ما باشد؛ زیرا باوجود داشتن بیان صریح، صادقانه و دقیق نویسنده کار تحقیقی ارزشمندی است. نویسندۀ کتاب هیچ‌گاه پوی نویسنده را از پوی واقعی جدا نکرده است. در شرح زندگی او به همان اندازه که دقت به کار برده، صداقت نیز داشته است. قداست خاصی برای او قائل نشده و نکوشیده با پنهان‌کردن ضعف‌های شخصیتی او اسطوره‌سازی کند. تمام تلاش نویسنده ارائۀ چهره‌ای دقیق از این نابغۀ ادبی بوده است.

در بخشی از این کتاب دربارۀ طنزنویسی آلن‌پو آمده است: «پو برای طنزهایش، حتی برای ساده‌ترین آنها، زحمت زیادی می‌کشد. او به طنزهای افراطی و آنچه می‌توان از آن با عنوان شوخی مشمئزکننده نام بد، علاقمند بود و همیشه در نقد و تحلیل نویسندگان دیگر از زبان شوخی بهره می‌برد و به عبارتی بیانی همچون اسکار وایلد از خود به نمایش می‌گذاشت. استعداد اصلی او در زمینۀ طنزنویسی بود که بدون کوچک‌ترین فشار و بی‌آنکه بخواهد بیان خود را به توهین آلوده سازد، از آن بهره می‌برد. او حتی در ارائۀ داستان‌هایی با موضوعاتی چون سفر به مناطق یخ‌زده و کرۀ ماه نیز از این بیان استفاده می‌کرد. حتی این بحث وجود دارد که او با استفادۀ عمدی از این نوع بیان حتی در داستان‌های ترسناک خود، سعی در جذب مخاطبان عوام داشته، در داستان‌هایی همچون «گربۀ سیاه» و «قلب رازگو» نیز به چنین مواردی برمی‌خوریم». (ص 79)

فهرست مطالب کتاب:

سخن ناشر

قربانی

یتیم

دانش‌آموز

افسر

روزنامه‌نگار

ویراستار

مردی که هرگز نخندید

پرنده

رسوایی

زنان

آخرین سال

تصاویر