۱۰۶۲
۲۶۶
ظهور اولیۀ چاپ در عصر صفوی؛ نگاهی نو به نخستین چاپخانۀ ارمنیان در جلفای نو

ظهور اولیۀ چاپ در عصر صفوی؛ نگاهی نو به نخستین چاپخانۀ ارمنیان در جلفای نو

پدیدآور: صبوح دیوید اصلانیان ناشر: وراقانتاریخ چاپ: ۱۳۹۹مترجم: مصطفی لعل‌شاطری مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰شابک: 9ـ999282ـ600ـ978تعداد صفحات: ۱۵۵

خلاصه

نویسنده در این کتاب با گذر از لایه‌های اولیه و فارغ از تأکید صرف بر خط تاریخی وقایع و همچنین با نگاهی تحلیلی به موضوعات تأثیرگذار، بر نگرش افراد فعال به‌ویژه متصدیان چاپخانۀ جلفای نو می‌پردازد.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​


هرچند در دورۀ صفویه، تلاش‌های شاردن و برخی مبلغان مسیحی برای اغنای دربار صفویه برای خرید دستگاه چاپ و ورود آن به ایران به نتیجه‌ای نمی‌رسد؛ ولی درست در همان زمان است که برخی از مبلغان مسیحی و ارمنی در جلفای اصفهان چاپخانه‌ای برپا نموده و فعالیت خود را آغاز می‌کنند.

خاچاطور کساراتسی را می‌توان پدر چاپ کتاب در ایران نامید؛ چراکه او با زحمات فراوان و بدون داشتن استاد یا راهنمایی، تمامی وسایل چاپ از کاغذ و مرکب گرفته تا ماشین و حروف را می‌سازد و بعد از گذشت یک سال و پنج ماه اولین کتاب چاپی ایران با نام «ساغموس» یا «زبور داود» را چاپ و منتشر نماید.

در آن دوران، چاپ در میان ارامنه اقبالی نمی‌یابد و ایرانیان نیز به آن بی‌توجه بوده، در نتیجه در مدت زمان کوتاهی به وادی فراموشی سپرده می‌شود؛ اما به هر روی این سرآغازی هرچند نافرجام برای انتشار کتاب در ایران است.

نویسنده در این کتاب با گذر از لایه‌های اولیه و فارغ از تأکید صرف بر خط تاریخی وقایع و همچنین با نگاهی تحلیلی به موضوعات تأثیرگذار، بر نگرش افراد فعال به‌ویژه متصدیان چاپخانۀ جلفای نو می‌پردازد. او پس از اشاره به چگونگی رشد و پیشرفت چاپخانه‌های ارمنی در سرتاسر اسلام، نخست به مطالعۀ نقش خاچاطور کساراتسی و مروری اجمالی بر تأسیس اولیۀ چاپ فشاری جلفای نو مبنی بر تلاش بومی می‌پردازد؛ سپس به تلاش‌های هوانس جوغایتسی در راستای فراگیری و ورود دانش از غرب به این چاپخانه و در نهایت به سیاست‌های استپانوس وارداپت مبنی بر اخذ مستقیم ملزومات چاپ از غرب به‌واسطۀ بازرگانان ارمنی اشاره دارد. درباره هر یک از افراد مذکور، هموراه تکیه نویسسنده به بررسی رابطۀ آنان با شهرهای بندری، ارمنی‌های ساکن بندر و چاپگرهای فعال در این شهرها معطوف می‌باشد و در هر دوره برای آنان، ضریب‌های تأثیر گوناگونی را در راستای رشد و افول این چاپخانه مطرح می‌نماید. افزون بر این نویسنده برای اولین بار بر مبنای اسناد و همچنین با نگاهی نو، به شرایط مذهبی و جغرافیایی به عنوان عواملی تأثیرگذار بر فعالیت این چاپخانه و متصدیان آن اشاره دارد و در انتها به تحلیل دربارۀ اثرگذاری مجموعۀ این عوامل بر فرهنگ چاپ ارمنی در جلفای نو پرداخته است.

فهرست مطالب کتاب:

یادداشت ناشر

یادداشت مترجم

یادداشت نویسنده (سپاس‌گزاری)

مقدمه

جدایی اولیۀ سنت‌های چاپ ارمنی و اسلامی و اهمیت شهرهای بندری

خاچاطور کساراتسی و چاپ فشاری (1045 ق/ 1636 م)

اقامت موقت هووانس جوغایتسی در شهرهای بندری ایتالیا

استپانوس وارداپت و دستگاه چاپ (1097 ق/ 1686 م)

نتیجه‌گیری

ضمائم

پی‌نوشت‌ها

فهرست منابع

دربارۀ مؤلف کتاب

نمایه

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.