معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​
 

نویسنده در این کتاب کوشیده بعضی از سؤالات مهم دربارۀ هنر داستان‌نویسی را مطرح کند که آیا واقعی (رئال) است؟ یک استعارۀ موفق را چگونه باید تعریف کرد؟ کاراکتر چیست؟ چه زمانی استفاده از جزئیات داستانی عالی صورت گرفته است؟ زاویۀ دید چیست و چه سازوکاری دارد؟ همدلی تخیلی چیست؟ چرا داستان ما را منقلب می‌کند؟ البته اینها سؤالات قدیمی هستند. بعضی از این مسائل در مطالعات اخیر نظریۀ ادبی و نقد دانشگاهی احیا شده‌اند؛ اما از اینکه نقد دانشگاهی و نظریۀ ادبی پاسخ خوبی فراهم آورده باشند، اطمینان نیست و نویسنده امیدوار است این کتاب سؤالات نظری را مطرح کند؛ اما پاسخش عملی باشد. یا به بیان دیگر سؤالات منتقدها را بپرسد و پاسخ نویسندگان را بیاورد.

اگر کتاب بحث فراتری ارائه بدهد، آن بحث این است که یک داستان می‌تواند هم اثری مصنوع باشد، هم واقع‌نما. حفظ این دو امکان در کنار هم به هیچ‌وجه دشوار نیست. به همین دلیل نویسنده کوشیده تفصیلی‌ترین شرح ممکن را از فنون این اثر مصنوعی ارائه دهد؛ این کار را کرده تا بتواند این فنون را از نو به جهان وصل کند. همانطور که راسکین قصد داشت اثر تینتورتو را به چگونگی نگاه ما به یک برگ وصل کند.

در نتیجه فصول این کتاب به درون یکدیگر می‌لغزند؛ زیرا با یک زیبایی‌شناسی واحد برانگیخته شده‌اند؛ وقتی درباره سبک آزاد غیرمستقیم صحبت می‌شود، در واقع دربارۀ زاویۀ دید صحبت می‌شود؛ وقتی دربارۀ زاویۀ دید بحث می‌شود، در واقع دربارۀ ادراک جزئیات صحبت می‌شود؛ وقتی دربارۀ جزئیات بحث و بررسی می‌شود؛ در واقع دربارۀ کاراکتر صحبت می‌شود؛ وقتی دربارۀ کاراکتر بررسی صورت می‌پذیرد، در واقع دربارۀ امر واقعی بحث می‌شود؛ و امر واقعی پایه و اساس کندوکاوهای نویسنده در این کتاب است.

هرچه پنجره‌های عمارت داستان پرشمار است، درهایش کم است و دو یا حداکثر سه ورودی دارد. یک داستان را می‌توان با اول شخص یا سوم شخص تعریف کرد، شاید هم دوم شخص مفرد یا اول شخص جمع که از این چند نوع آخر نمونه‌های موفق کمی وجود دارد. بعید است به جز اینها چیزی دیگری به روایت کردن شبیه باشد و اگر باشد، احتمالاً آن متن به شعر یا شعر منثور نزدیک‌تر است. بخش اول کتاب به روایت کردن اختصاص یافته است.

تنش میان سبک نویسنده و سبک کاراکتر زمانی شدت می‌یابد که سه عنصر هم‌زمان روی دهند؛ زمانی که یک نویسندۀ سبک‌پرداز چیره‌دست در کار نوشتن است، مثل سال بلو یا جیمز جویس؛ زمانی که نویسندۀ سبک‌پرداز به پیروی از ادراک و افکار کاراکترهایش متعهد است؛ و زمانی که نویسندۀ سبک‌پرداز علاقۀ خاصی به پرداخت جزئیات دارد. سبک‌پردازی، سبک آزاد غیرمستقیم و جزئیات: نویسنده فلوبر را وصف کرده است؛ کسی که آثارش این تنش را ایجاد می‌کند و سعی در رفع آن دارد. کسی که به واقع بنیان‌گذار این تنش است. بنابراین در بخش دوم و سوم کتاب به بررسی فلوبر و داستان مدرن و فلوبر و ظهور فلانور پرداخته شده است. در بخش‌های بعدی دربارۀ جزئیات، کاراکتر، تاریخ مختصر آگاهی، همدردی و پیچیدگی، زبان، دیالوگ، حقیقت و قرار داد و رئالیسم در داستان مطالبی ارائه شده است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

یادداشتی دربارۀ پانویس‌ها و تاریخ‌ها

روایت‌کردن

فلوبر و داستان مدرن

فلوبر و ظهور فلانور

جزئیات

کاراکتر

تاریخ مختصر آگاهی

همدردی و پیچیدگی

زبان

دیالوگ

حقیقت، قرارداد، رئالیسم

کتاب‌شناسی