معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

این کتاب شامل مجموعه‌ای در حدود بیست‌وپنج هزار از اصطلاحات و ترکیبات موجود در رسانه‌های مجازی و مکتوب در زمینه‌های زبان، ادبیات، مطبوعات، دین، اندیشه، فرهنگ، روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، اقتصاد، مدیریت، سیاست، حقوق، ورزش، پزشکی، کشاورزی، فناوری، اطلاعات، نظامی، هنر و واژه‌های ترکیبی ـ عمومی است.

از ویژگی‌های این فرهنگ می‌توان اشاره کرد به:

کلمۀ غیرمرکب در این فرهنگ وجود ندارد. فقط اصطلاحات و ترکیبات دو یا چندکلمه‌ای در مدنظر قرار گرفته است. ویژگی برجستۀ این اثر آن است که حاصل بررسی، تدوین و ترجمۀ اصطلاحات و واژه‌های ترکیبی پرکاربرد در حوزۀ رسانه‌های عربی است. ممکن است برخی از موارد موجود در این کتاب، کاربرد چشمگیری در مطبوعات نداشته باشد؛ ولی به عنوان واژه‌های معاصر و پویا در بعضی متون تخصصی معاصر به کار رفته است. در این فرهنگ همۀ اصطلاحات و واژه‌های تمام حوزه‌های مورد توجه رسانه‌ها گردآوری شده است.

چینش محتوایی این کتاب، الفبایی و نوع ترکیب بر اساس کاربرد آن در رسانه‌های الکترونیکی و چاپی است. بهره‌ور این فرهنگ پس از مواجهه با ترکیبی که در معنای آن مشکل دارد، بر اساس حرف اول ترکیب، معنا را جستجو می‌کند. به عنوان نمونه معنای «دیدبان المراکب» در حرف دال و «معنای «الخلاطّات الیدویه» را در حرف خاء جستجو می‌شود. در ترکیب‌های سه‌کلمه‌ای نیز مثل «جواز السفر السیاسی» معنا زیرمجموعۀ حرف جیم یا ترکیب «بدون المواد الکیمیاویة» در حرف باء جستجو می‌شود و علت آوردن ترکیبی که خود ترکیب به ظاهر مستقل دیگری دارد، کاربرد عملی آن و لزوم تفهیم معنای آن است.

در این فرهنگ، فرهنگ‌های معاصر مورد بررسی قرار گرفته و از تجارب مثبت آنها استفاده شده است. گفتنی است که استفاده، محتوایی نبوده و صرفاً بررسی روش کار و استفاده از نقاط قوت و پرهیز از نقطۀ ضعف است.

بیشتر اصطلاحات و ترکیبات از متون مطبوعاتی اعم از روزنامه‌ها، مجلات و سایت‌های اینترنتی عربی استخراج شده و در معادل‌یابی بعضی از ترکیبات، ساعت‌ها وقت صرف شده است.

نزدیک به بیست‌وپنج هزار اصطلاح و ترکیب موجود در حوزه‌های دینی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی، حقوقی، تاریخی، جغرافیایی، نظامی، روان‌شناسی، تربیتی، جامعه‌شناسی، فلسفی، ادبی، هنری، زبان‌شناسی، ورزشی، پزشکی، زمین‌شناسی، زیست‌شناسی، فیزیکی و دیگر حوزه‌ها توزیع شده است.

این فرهنگ مرجع مفیدی برای این دروس می‌تواند باشد: متون رسانه‌ای، ترجمه از فارسی به عربی و برعکس، گفت‌وشنود، نگارش، آزمایشگاه زبان، اوضاع معاصر کشورهای اسلامی، خواندن متون متنوع روز، تاریخ ادبیات معاصر، بیان شفاهی داستان، ترجمۀ متون حقوقی و مطبوعاتی و ..... .

روش تألیف در این فرهنگ در مقایسه با سایر فرهنگ‌های معاصر موجود، منحصربه‌فرد است. اصطلاحات و ترکیبات در فضای ترکیبی و با توجه به ترکیب آنها معنا شده‌‌اند. بعضی از ترکیب‌ها یا اصطلاحات شاید قدیمی باشند؛ ولی در زبان‌ رسانه‌های معاصر کاربرد دارند؛ از این‌رو در این فرهنگ آمده است. این فرهنگ به تبع فرهنگ‌های معتبر مثل المعجم الوسیط، اصطلاحات و ترکیب‌ها را با «ال» آورده و از این‌رو برای جستجو باید به اولین حرف کلمه دقت کرد.

در ابتدا معانی اصلی و اولیۀ اصطلاحات و ترکیبات آمده و بعد از علامت /، کاربرد ثانوی آنها به اختصار ذکر شده است. برای مثال «الوثائق القانونیة» اسناد حقوقی/ قانونی یعنی اسناد قانونی، به عبارتی دیگر معنای دوم، صفت برای موصوف یادشده در بخش اول است. در مواردی نیز کلمه بعد از / مضاف برای مضاف‌الیه کلمۀ قبل از علامت / است. مثال «رواج السلعة»: به فروش رفتن کالا/ رونق، که یعنی رونق کالا. یا «رکیزة الاستعمار»: تکیه‌گاه استعمار/ محور، یعنی محور استعمار. گاهی نیز معنای بعد از / کاملاً مستقل از ترجمۀ بخش اول است؛ مثل «الاوراق المصرفیة»: اسکناس‌ها/ اوراق بهادار بانکی.