معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

این کتاب یکی دیگر از نوشته‌هایی است که در مجموعۀ فرهنگ‌نامه‌های زبان‌شناسی انتشار می‌یابد و اگرچه قرار است در هماهنگی با سایر کتاب‌های این مجموعه تدوین شده باشد، اما ویژگی‌های خاص خود را داراست.

وقتی به سراغ مطالعۀ «معنی» می‌رویم و قرار است برای اصطلاحات فنی «معنی‌شناسی، نوعی فرهنگ توصیفی تهیه کنیم، با نکتۀ جالبی مواجه می‌شویم که می‌تواند ما را به سردرگمی بکشاند. این نکته به عدم مرزبندی دقیق مدخل‌های چنین فرهنگی مربوط می‌شود. در این حوزه با مجموعۀ گسترده‌ای از اصطلاحاتی روبرو می‌شویم که در نوعی فرهنگ توصیفی برای «فلسفۀ زبان»، «صرف»، «نحو» و حتی «کاربردشناسی زبان» نیز باید معرفی شوند و به عبارت دقیق‌تر هویتی چندگانه دارند. به همین دلیل مدخل‌های این فرهنگ ممکن است با یک تعریف یا حتی با تعاریف متفاوت در فرهنگ‌های توصیفی سایر حوزه‌های زبان‌شناسی نیز آمده باشند و الزاماً بیایند.

حوزه تخصصی این فرهنگ معنی‌شناسی است و مدخل ها شامل مجموعه اصطلاحاتی نیز می‌شود که در سایر حوزه های زبان‌شناسی با تعریفی مشابه یا با تعریفی منطبق با آن حوزه کارایی می‌یابند. نویسنده در انتخاب مدخل‌های این فرهنگ از روش تقلیل‌گرا بهره گرفته است و صرفاً به طرح و معرفی اصطلاحاتی بسنده کرده است که در معنی‌شناسی با بسامد وقوع بالا و کارایی شاخص استفاده می‌شود.

این فرهنگ بیش از چهارصد مدخل را دربر می‌گیرد که به ترتیب الفبای فارسی مرتب شده‌اند. در برابر هر مدخل، معادل انگلیسی آن اصطلاح آورده شده و در پیوست واژه‌نامۀ فارسی به انگلیسی و انگلیسی به فارسی این اصطلاحات ارائه شده است. در فهرست آغازین کتاب، به ترتیب الفبای فارسی، کل مدخل‌ها معلوم شده‌اند.

در هر مدخل، اگر اصطلاح ارجاعی به اصطلاح دیگر وجود داشته باشد، آن لفظ با نویسۀ سیاه ثبت شده تا معلوم شود در مدخلی دیگر توضیح داده شده است. تمامی مدخل‌ها به کمک نمونه یا نمونه‌هایی از زبان فارسی توضیح داده شده‌اند تا تعبیر مطلب را امکان‌پذیر کند.

سعی گردآورنده بر آن بوده تا از زبانی ساده برای معرفی اصطلاحات بهره گیرد و «ترجمه» را به حساب «تألیف» نگذارد.

برخی از مفاهیمی که در این فرهنگ‌نامه آورده شده، عبارتند از: ابهام، ابهام حوزه‌ای، ابهام ساختی، ابهام گروهی، استعارۀ تصویری، استعارۀ زنده، پیش‌انگاری، تعبیر، بیان‌شناسی، تقابل، تلفیق، جمله، ساخت، شناسه، صفت، طرح‌واره، کل‌گرایی، مطالعۀ درزمانی، معنی‌شناسی، نشانداری، نشانه، نشانه‌شناسی، نظریۀ ادغام مفهومی، هم‌معنایی، نماد، نمادگرایی و ..... .

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

مفاهیم بنیادین در معنی‌شناسی

واژه‌نامۀ فارسی ـ انگلیسی

واژه‌نامۀ انگلیسی ـ فارسی