اخبار و اسناد قمرالملوک وزیری در مطبوعات دوران قاجار تا عصر حاضر و آرشیو اسناد ملی
خلاصه
با وجود اینکه شش دهه از مرگ قمر میگذرد، هنوز نکات مبهم و اظهارات متناقضی دربارۀ او منتشر میشود. این کتاب بر اساس اخبار روزنامهها و مجلات قدیمی و اسناد تاریخی ارائه شده است؛ بدین امید که موجب شناخت بیشتر قمر و آثار او و منبع و منشأ پژوهشهای بعدی دربارۀ وی باشد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
در میان چهرههای مشهور موسیقی اصیل ایرانی اگر بخواهیم از کسانی که موسیقی و هنر خود را با نیکوکاری، کمک به مستمندان و دستگیری از بینوایان درآمیختهاند، نام ببریم، بیشک نام قمرالملوک وزیری در صدر آنان خواهد بود. قمرالملوک سراسر عمر خود را در کمک به طبقات محروم و فرودست گذراند و آنچه از اجرای برنامههای موسیقی اعم از کنسرت، ضبط صفحات گرامافون و اجرا در محافل خصوصی به دست آورد، در طبق اخلاص گذارد. قمر زنی سخاوتمند و بخشنده بود که از بخشیدن لذت میبرد و آرامش مییافت؛ چه بسیار دخترانی که با کمک او به خانۀ بخت رفتند و چه بسیار پسرانی که با سرمایۀ او موفق به ازدواج و تشکیل خانواده شدند، یتیمانی که دستان نوازشگر و مهربان قمر جای خالی پدر و مادر را برای آنان پر کرد و نیازمندانی که قمر کریمانه مددرسان معاش آنان بود.
به گواهی خاطرات مکتوب و شفاهی برجایمانده، قمر نهتنها به محرومین و بیچارگان یاری میرساند، بلکه غمخوار و دلسوز حیوانات نیز بود. برای حیوانات آسیبدیده غذا میبرد و آنان را تیمار میکرد. وی این خصلتهای نیک را حتی تا پایان عمر و در روزهای بیماری و نداری نیز حفظ کرد. از این نظر قمر نهتنها در میان موسیقیدانان بلکه افراد مشهور جامعۀ هنری ایران نیز یکتا و بیهمتاست.
به جز صفات والای انسانی و اخلاقی، یکی دیگر از ویژگیهای ارزندۀ او، حفظ اصالت و شأن هنری است. بدین معنی که در طول سالها فعالیت در عرصۀ هنر، هرگز از موازین موسیقی فاخر و چارچوب موسیقی دستگاهی ایرانی خارج نشد و هیچگاه به ورطۀ ابتذال و موسیقی مطربی درنغلطید.
یکی دیگر از ویژگیهای مهم او خدمت به اجتماع از طریق هنر و حضور مؤثر در عرصههای اجتماعی است که برای نمونه میتوان به اجرای کنسرت به نفع سیلزدگان، حریقزدگان و زلزلهزدگان، کنسرت به نفع ساخت مقبرۀ فردوسی و کنسرت به نفع هنرمندان قدیمی همچون شکرالله قهرمانی اشاره کرد.
قمرالملوک وزیری یکی از سرشناسترین چهرههای موسیقی اصیل ایرانی است که با وجود شهرت و محبوبیت کمنظیر که بیش از دو دهه به طول انجامید، دربارۀ بعضی از فرازهای زندگی شخصی و هنری وی اطلاعات و دانستههای روشنی در دست نیست و منابع گوناگون ـ حتی در زمان حیات او ـ در اینباره یکسان سخن نگفتهاند. با وجود اینکه شش دهه از مرگ قمر میگذرد، هنوز نکات مبهم و اظهارات متناقضی دربارۀ او منتشر میشود. این کتاب بر اساس اخبار روزنامهها و مجلات قدیمی و اسناد تاریخی ارائه شده است؛ بدین امید که موجب شناخت بیشتر قمر و آثار او و منبع و منشأ پژوهشهای بعدی دربارۀ وی باشد.
این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش اول حاصل جستجو در مطبوعات دورۀ پهلوی اول و دوم است که برخی از آنان کمیاب، دیریاب و نایاب هستند. در این بخش هرگونه خبر مرتبط با قمرالملوک وزیری اعم از اعلان کنسرتها و اعلان فروش صفحات قمر، خاطرات و نوشتههای قمر، برنامههای او در رادیو، خاطرات دیگران دربارۀ وی، نوشتهها دربارۀ او و اخبار بیماری، مرگ و خاکسپاری قمر گردآوری شده که مطالعه و بررسی آنها موجب دستیابی به اطلاعات فراوان و شناخت بیشتر این چهرۀ فرهنگی، هنری و اجتماعی خواهد شد.
ترتیب چاپ مطالب در این کتاب بر اساس تاریخ چاپ آنها در مطبوعات است تا خواننده از لحاظ تاریخی در جریان اخبار و وقایع مربوط به قمر قرار گیرد و به آگاهی، شناخت و نتیجهگیری دقیقتری دربارۀ وی دست یابد.
بخش دوم کتاب دربرگیرندۀ 15 سند دربارۀ قمرالملوک وزیری است که همگی از آرشیو اسناد سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران استخراج شدهاند و به طور حتم برای علاقمندان قمر حاوی مطالب نو و جالبی است. سند شمارۀ یک تا سند شمارۀ 14 این مجموعه، مربوط به پروندۀ شکایت حبیب سلمانی از قمرالملوک وزیری در سال 1309 خورشیدی است. آخرین سند این بخش نیز نامۀ قمر به مهرداد پهلبد رئیس ادارۀ کل هنرهای زیبای کشور و وزیر فرهنگ بعدی است که در دهم مراد سال 1335 از او بابت حمایت و ابراز لطف مخصوص سپاسگزاری کرده است.
فهرست مطالب کتاب:
مقدمه
اخبار
اسناد
منتخب تصاویری از اخبار
تصاویر اسناد
تصاویر قمرالملوک وزیری در مطبوعات
نمایه
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی
غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینیخرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینههای طنز بوده که باید بهجد مورد تحقیق و پژوهش قرار میگرفت. نو
منابع مشابه بیشتر ...
من و آزادی: خاطرات میرزا حسین خیاط (ویراست دوم)
میرزا حسین خیاطاین کتاب خاطرات، مشاهدات و یادداشتهای میرزا حسین فرنیا معروف به میرزا حسین خیاط از مبارزین انقلاب م
عارفِ موسیقی دان
مهدی نورمحمدیشخصیت عارف از سه بعد هنر، ادب و سیاست حائز اهمیت و بررسی است. این کتاب پژوهشی است در بُعد موسیقایی ش
دیگر آثار نویسنده بیشتر ...
اخبار عارف قزوینی در مطبوعات (از دورۀ قاجار تا عصر حاضر)
به کوشش مهدی نورمحمدیاین کتاب به دلیل ارائۀ اطلاعات و آگاهیهای ارزشمند و منحصربهفرد، در تحقیق در احوال و آثار، تدوین کا
مشروطه به روایت کسروی؛ سومین اثر احمد کسروی دربارۀ مشروطیت بر اساس یادداشتهای او در روزنامۀ پرچم
احمد کسروی به کوشش مهدی نورمحمدیاین کتاب که بر اساس یادداشتهای کسروی در روزنامۀ «پرچم» در سالهای 1320 و 1321 خورشیدی فراهم آمده، س
نظری یافت نشد.