معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

سینمای وحشت ژانری با موفقیت گسترده، اما در عین حال، به‌لحاظ فرهنگی، نامطلوب است که قدمتی به اندازۀ خود تاریخ سینما دارد و اگر مجموع فیلم‌های اخیر در خرده‌ژانرهای وحشت فراطبیعی و هرزه‌نگاری شکنجه را مدنظر بیاوریم که گسترۀ وسیعی از سبک‌ها و اصول‌ زیبایی‌شناختی را در برمی‌گیرد، همچنان در حال شکوفایی است. این ژانر مخاطبان خاص خود را در همه جا سرگرم می‌سازد، اما به چشم‌ دیگران عنصری بدخیم می‌آید.

دهه‌ها می‌شود که ژانر وحشت بینندگانش را زهره‌ترک یا میخکوب می‌کنند؛ اما اقبال عموم به آن به‌ندرت نوایی موافق بین منتقدان فیلم و بنیادهای اخلاق‌گرای حاکم برانگیخته است. سخت بتوان ژانری دیگر در طول تاریخ سینما یافت که همچون وحشت، پاسخگو به بزنگاه‌های تاریخی و اضطرابات اجتماعی زمانه‌اش بوده و با این حال محکوم به حاشیه مانده باشد. همین است که تماشاگران و فیلم‌سازان این ژانر را همواره با چوب سطحی‌نگری و بی‌سلیقگی در هنر، به صندوق‌خانۀ سینما رانده‌اند.

بریجید چری مروری جامع بر فیلم‌های ترسناک می‌کند و کارکرد ژانر را مورد بررسی قرار می‌دهد. چری در شیوه‌های تولید تصاویر انباشته از خون و خون‌ریزی و امر غریب در فیلم‌‌های ترسناک ـ از طریق فناوری فیلم و تمهیدات سینمایی ـ کندوکاو می‌کند و خلق رعب و وحشت و انزجار در بیننده ـ توسط ابزارهای سینمایی و سبکی ـ را تحلیل می‌کند.

نویسنده در این کتاب، در تلاش در تبیین مشخصه‌های بارز و علت‌یابی پایایی ژانر وحشت و سازوکار لذت تماشاگران از آن، به کاوش در سیر تحول فیلم‌های این ژانر و چگونگی کارکرد آن و تکنیک‌هاش در برانگیختن رعب، وحشت و انزجار در بیننده می‌پردازد و در ادامه، ژانر منظور را با مدنظر گرفتن گستره‌ای پردامنه از رویکردهای نظری و در بستر نظریه‌های اندیشمندانی همچون فروید، لکان، کریستوا و بسیاری دیگر بررسی می‌کند؛ سپس با مطالعۀ دیدن و دیده شدن در سینمای وحشت، در بازنمایی اجتماعی ـ فرهنگی گروه‌های هویتی مختلف در فیلم‌های این ژانر تعمق می‌کند.

کتاب با پرداختن به زیبایی‌شناسی، محرک‌ها و مخاطبان ژانر وحشت به این مسئله می‌پردازد و بحث را حول چهار پرسش پیش می‌برد؛ اینکه وحشت چیست، سازوکار وحشت از چه قرار است، وحشت به چه دلایلی خوشایند است و در نهایت پرسش کی و کجا مطرح می‌شود که در واقع به تصاویری که ژانر وحشت و جامعه از یکدیگر ارائه می‌دهند اختصاص دارد. خصایص و ویژگی‌های ژانر وحشت، شیوه‌هایی که فناوری در طی تاریخ از آن برای خلق محرک‌های خود و واکنش‌های مخاطب استفاده کرده است، از جمله موضوعاتی است که در کتاب به آنها پرداخته شده است. چری در کتابش کوشیده تا به تبیین مشخصه های بارز این ژانر بپردازد و پایایی ژانر وحشت و سازوکار لذت تماشاگران از آن را مورد بررسی قرار دهد. نویسنده در ادامه، با بررسی بازنمایی گروه‌های هویتی مختلف و پرداختن به اضطرابات اجتماعی در سینمای وحشت و تصویری که جامعه و این ژانر از یکدیگر ارائه می‌دهند، به کاوش در نقش سینمای وحشت در جامعه و فرهنگ می‌پردازد. همچنین طیف متنوعی از سینماهای ملی هم متقدم، هم متأخر را مورد بحث قرار می‌دهد، از جمله فیلم‌هایی معیار مانند: نفرین فرانکنشتاین، شب مردگان زنده،جینجر از کوره درمی‌رود، سوسپیریا، هالووین، کلبۀ وحشت، کندی‌من، اره، رینگو، نوسفراتو.

فهرست مطالب کتاب:

1. ژانر وحشت

2. زیبایی‌شناسی و محرک‌های عاطفی ژانر وحشت

3. سینمای وحشت و لذات آن

4. وحشت و برهۀ فرهنگی

یادداشت‌ها

فیلم‌شناسی