معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

این کتاب دستور کامل غذاهای مختلف ایرانی و گاهی غیرایرانی است که به همت نادرمیرزا و همراهی همسرش نوشته شده است. تسلط نویسنده به ادبیات، تاریخ و طب دوره خودش و دقت او در نگارش باعث شده کتاب «کارنامۀ خورش» تنها دستور طبخ غذاهای مختلف نباشد. این کتاب فرهنگ‌نامه‌ای از غذاهای ایرانی است به همراه شرح حوادث تاریخی، خاطرات نویسنده، قصه و شعر که همه با نظمی درونی کنار هم نشسته‌اند. توصیفات و ابداعات زبانی برای طعم‌ها و تاریخچۀ غذاهای محلی ایران، همراه گزارش آداب و رسوم، روابط اجتماعی و خانوادگی آن دوره کاری کرده که این متن در گذر زمان همچنان خواندنی و تازه باشد.

خوانش دیگری از نسخۀ این دستورات غذایی را انتشارات دانشگاه تهران قبلا به چاپ رسانده است؛ اما در آماده‌سازی «کارنامۀ خورش» افزون بر خوانش دوباره و دقیق نسخۀ خطی و رفع ابهام‌ها تلاش شده تا با ویرایش و خوش‌خوان‌سازی، لذت خواندن این کتاب تاریخی به طیف گسترده‌ای از خوانندگان پیشکش شود.

تغییراتی که برای خوش‌خوانی و وضوح متن اعمال شده، در پی‌نوشت کتاب آمده‌اند و همه با دقت فراوان و وفاداری به متن اصلی اعمال شده‌اند. افزون بر این نکات و اطلاعاتی که دانستن آن خواندن متن را برای مخاطب آسان‌تر می‌کند در بخش پی‌نوشت و بخش واژگان و اصطلاحات ضمیمۀ کتاب شده است.

نویسندۀ این کتاب، نادرمیرزا قاجار یکی از نوادگان فتحعلی‌شاه است که برخلاف خیلی از شاهزادگان قاجاری قدر ندید و بخشی از عمرش را به خاطر درگیری‌های سیاسی در زندان گذراند. او را می‌توان یکی از شاهزادگان فرهیختۀ قاجاری دانست که سال‌های آخر عمرش را به مطالعه و نویسندگی گذراند. «تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز»، «نوادرالامثال» و «لغات تشریح انسان» از آثار اوست.

برای آنکه حس و حال نسخۀ خطی در کتاب باقی بماند، سعی شده تا جایی که می‌شود گرافیک کتاب با ذوق و سلیقه نادرمیرزا در نسخۀ خطی یکسان باشد. نام کتاب، طراحی جلد، فونت و نشانه‌هایی که در عنوان کتاب و سرفصل‌ها استفاده شده، همه بر اساس نسخۀ خطی نادرمیرزاست. همچنین برخلاف اکثر کتاب‌ها که تک‌رنگ هستند، این کتاب دو رنگ چاپ شده تا هم خواندن متن برای مخاطب آسان‌تر باشد و هم وفاداری به نسخۀ اصلی وفادار محفوظ باشد.

فهرست مطالب کتاب:

در همه گونه آش‌هاست که به پارسی «با» گویند

در شناختن پلاو‌ها که از برنج و دیگر چیزها پزند

در گونۀ مسمن‌ها که به تازی «ادام» گویند

در گونۀ بریان‌ها که از ماهی و دیگر پرندگان پزند

در گونۀ کوکوها که در کشخر ایران پزند

در گونۀ بورانی‌ها که برای مزیدن پلوها و چلوها نهند

در گونۀ خورش‌ها که چندگونه است همه نیکو

در گونۀ آبگوشت‌ها که با نیروترین خوردنی‌هاست