معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

صادق هدایت پس از اتمان مدرسۀ سن‌لوئی در تهران عازم اروپا شد. عزیمت به اروپا بر اساس بورس دولتی بود که وزارت فواید عامه به او داده بود. اصولاً در سال 1305 دولت تصمیم گرفته بود عده‌ای از شاگردان را برای تحصیل در رشته‌های مختلف به اروپا اعزام کند و در همان سال صادق هدایت همراه با 105 نفر دانشجوی ایرانی دیگر به اروپا اعزام شد.

گفتنی است در رشته‌های نظامی هم همین برنامه اجرا می‌شد و شاگردان زبده‌ای که از دانشکدۀ افسری فارغ‌التحصیل می‌شدند، برای تحصیل در رشته‌های مختلف نظامی بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند. همان‌طور که برادر صادق هدایت، یعنی عیسی هدایت که نظامی بود، برای تحصیل در رشته‌های توپخانه و نقشه‌برداری نظامی به فرانسه اعزام و در مدرسۀ نظامی توپخانۀ شهر پواتیه به تحصیل پرداخت که تحصیل او هم‌زمان با تحصیل صادق هدایت در پاریس بود.

صادق هدایت که تحصیلات خود را در مدرسۀ فرانسوی‌زبان «سن‌لوئی» تهران طب کرده بود، بالطبع این زبان را خوب می‌دانست و متقاضی گرفتن بورس تحصیلی و عزیمت به اروپا شد. او از وزارت فواید عامه تقاضا کرد که جزء دانشجویان بورسیۀ این وزارت‌خانه به اروپا اعزام شود. درخواست او مورد موافقت قرار گرفت. در این کتاب جزئیات نحوۀ اخذ بورس تحصیلی و مسافرت به اروپای صادق هدایت و مدارسی که تحصیل می‌کرد، همراه با اسناد و مدارک به طور مستند آورده شده است.

از بار اولی که صادق هدایت به پاریس رفت تا درس بخواند در سال 1305، درباره اینکه چه شد رفت؟ به چه ترتیبی این اتفاق افتاد و مواردی این‌چنینی مکاتبات زیادی انجام شده است. در واقع آن زمان بین وزارتخانه‌ها و دانشجویانی که در اروپا بودند از جمله خود صادق هدایت این مکاتبات صورت می‌گرفته است.

تمامی اسناد این کتاب دولتی است و اسناد دولتی ویژگی‌هایی دارند که بسیار جالب است. نخست آنکه تمامی آنها با دست و قلم نوشته شده‌اند و آن زمان ماشین تحریری در کار نبوده است. دوم با املاء و انشاء زمان گذشته مکتوب شده‌اند که خواندن آن برای نسل جدید کار بسیار سختی است. لغت‌هایی در اسناد به کار رفته که مخاطب امروز معنای آنها را نمی‌داند. تمامی این اسناد با شرح در این کتاب ارائه شده که به چه مناسبتی است و قضیه آن چه بوده است. بنابراین شرحی که در حاشیه و درباره این اسناد داده شده، قسمت مهمی از زندگی صادق هدایت و تاریخ ادبیات ایران محسوب می‌شود.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گویه

اسناد و مدارک مسافرت و تحصیل صادق هدایت در اروپا

مدارک پذیرش صادق هدایت

برگ سلامت مزاج

گواهی سلامت مزاج

تعهدنامه

مسافرت صادق هدایت از تهران به بلژیک

درخواست انتقال به پاریس

موافقت انتقال به پاریس

انتقال به پاریس

صادق هدایت، از بلژیک به فرانسه

بیماری و هزینۀ مداوا

درخواست تغییر رشته

مخالفت با تغییر رشته

پاسخ آقای اعتضادالملک

گزارش سرپرست محصلین

اطلاع نظریۀ سرپرست به آقای اعتضادالملک

صادق هدایت در پاریس

افزایش هزینه دانشجویان

موافقت با افزایش هزینه‌ها

پرسش‌نامۀ وزارت فوائد عامه

گزارش دربارۀ صادق هدایت

ترجمۀ گواهی مدرسۀ امور اجتماعی

برنامۀ مدرسۀ معماری

نارضایتی صادق هدایت

تغییر رشته به ادبیات فرانسه

مقدمات بازگشت

گزارش دربارۀ صادق هدایت

پیشنهاد تغییر رشته

سرپرستی کلیۀ محصلین در اروپا

انتقال به وزارت معارف

هماهنگی بین دو وزارتخانه

موافقت با تغییر رشته

جایگزینی صادق هدایت

شرایط جایگزینی صادق هدایت

انتقال به وزارت معارف

تعدنامۀ صادق هدایت

مراجعت صادق هدایت

بازگشت

ارتباط با خانواده

نامه‌نگاری‌ها

دربارۀ «بوف کور»