واقعیت مادر است
خلاصه
این کتاب که به مناسبت 85 سالگی فریدون رهنما (1309 ـ 1354) منتشر شده، دربرگیرندۀ شانزده مقاله و نوشتار در حوزههای هنر ایران، ادبیات فارسی معاصر و شعر فارسی معاصر است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
این کتاب که به مناسبت 85 سالگی فریدون رهنما (1309 ـ 1354) منتشر شده، دربرگیرندۀ شانزده مقاله و نوشتار در حوزههای هنر ایران، ادبیات فارسی معاصر و شعر فارسی معاصر است.
فریدون رهنما شاعر، روزنامهنگار، منتقد و پژوهشگر سینما و کارگردان فیلمهایی که واژههای معادل فارسی را به جای واژههای سینمایی باب کرد. او یکی از شخصیتهای بسیار تأثیرگذار در شعر معاصر و از سینماگران بسیار مهم عصر حاضر در ایران است. در دهۀ چهل شمسی، دوران موسوم به دوران طلایی ادبیات در ایران، شاید کمتر کسی را همچون فریدون رهنما بتوان یافت که تا این حد در شعر آوانگارد ایارن نقش بازی کرده است. در گفتگوهای متفاوتی که از او بر جای مانده، او به معنای واقعی کلمه روشنفکری ایرانی دیده میشود که مدافع حرکتهای نو و مدرن در حیطۀ هنر، ادبیات، سینما و تئاتر بوده است. در حیطۀ شعر میتوان به حمایت او از شاعران نوپرداز اشاره کرد.
ساختن سه فیلم کوتاه و انتشار پنج دفتر شعر به زبان فارسی و یک دفتر شعر به فارسی و نگارش دهها مقاله در نقد سینما و ادبیات، حاصل عمر کوتاه فریدون رهنما بود. او را باید در کنار ابراهیم گلستان و فرخ غفاری از پیشگامان سینمای مدرن و روشنفکری در ایران به شمار آورد. او با اینکه سه فیلم بیشتر نساخت؛ اما با نوآوریها و جسارتهای فرمی و بیانی خود، نقش مهمی در ارتقای زبان و فرهنگ سینما در ایران داشت و الهامبخش سینماگران بعد از خود شد.
روژه لسکو مترجم «بوف کور» به زبان فرانسوی، اشعار رهنما را بسیار مدرن توصیف میکند و باور دارد ریشههای عمیق این اشعار را باید در تجربۀ زیستی او که عجین با بیماری است، جست؛ درونمایههایی مثل زاده شدن، بازگشت، باززایی، حضور در مقابل مرگ. لسکو میگوید: «آدم متحیر میماند که او با چه استادی و مهارتی، زبان فرانسه را مهار کرده، گویی این زبان همانقدر که زبان ماست، زبان او نیز است».
اما در این کتاب شانزده نوشتار از نوشتارهای سینمایی و ادبی رهنما به مناسبت هشتادوپنجمین سالگرد تولد او آورده شده است. او در این کتاب شیوۀ بهگزینی (نقد) هنر و ادبیات را به خواننده نشان میدهد؛ نگاه شفاف و زبان ساده و پرتپش او خواننده را به جهان نهفته در شعر، نقاشی، تئاتر و زندگی میخواند. در ادامۀ این معرفی نگاهی انداخته شده به برخی از نوشتارهای این کتاب.
در دومین نوشتار این کتاب که عنوان «سخنی چند دربارۀ شاهنامۀ فردوسی» را دارد، در سه قسمت دربارۀ شاهنامه مطالبی ایراد شده است: نخست از جهانبینی فردوسی سخن گفته شده، سپس از داستانهای شاهنامه و در پایان به تحلیل روانی قهرمانان شاهنامه پرداخته شده است.
نام کتاب از عنوان سومین نوشتار کتاب برگرفته شده است. این نوشتار دربرگیرندۀ چند یادداشت دربارۀ هنر است. در بخشی از این نوشتار آمده است: «هنر ما را به پیش میراند. بر لحظههای سرد همۀ زندگیها، لحاف گرم خود را میگستراند. نگاه بیزبان ما را در آینههای برادری منعکس میکند تا شاید مرگی که در ما نشسته است یا خشک شود یا بگریزد. باید ما سراپا هستی شویم. این است پیام هنر و شاید روزی، هنر زندگی بشود و زندگی، هنر». (ص 38)
در نوشتار او دربارۀ نیما یوشیج آمده است: «نیما یوشیج در راه گذشتگان سنگین ما گام برمیداشت و روزی که حجابها برداشته شود، ارزش او نمایانتر خواهد شد. در هر زمان، پیرامون شاعران بزرگ و پاک، انگلهایی میروید و شاخ و برگهای هرز پرورش مییابد که سیمای آنان را پنهان میسازد. سروصداها که فرو نشست، نیرنگها که آفتابی شد، سبکسنگینها که انجام پذیرفت، آنگاه جریان اصیل و چهرههای ارزنده هویدا میشود. ِاو به میهنش، به یوش خود، سخت دلبسته بود. در شعرهایش بوی و رنگ سرزمینمان را میتوانیم یافت. و او روشنیخواهی، مهربانی و آگاهی مردمان میهنش را میشناخت و دوست میداشت. اما شیفتهای نامتحرک و بیرگ نبود، میخواست دلدارش هر روز زیباتر، پاکتر و ارزندهتر شود». (ص 73)
فهرست مطالب کتاب:
هنر که چه؟
سخنی چند دربارۀ شخصیتهای شاهنامۀ فردوسی
واقعیت مادر است
صبای انسان
نیما یوشیج و دلش که میتپید
تاریک و روشن سهراب سپهری
دو نوزاد باورکردنی
یادداشت دربارۀ چند نمایش ایرانی
اخوان و آخر شاهنامه
پایان یک تولد
فروغ فرخزاد
دیباچهای خواهد بود برای دفتر شعر شاعری جوان
ذرههای یک نگاه آینده
صادق هدایت
اژدرهای نفس ما در چشم اردشیر محصص
کنونی بودن شخصیتهای شاهنامه
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی
غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینیخرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینههای طنز بوده که باید بهجد مورد تحقیق و پژوهش قرار میگرفت. نو
منابع مشابه بیشتر ...
کارنامۀ فیاض: مجموعۀ آثار دکتر علیاکبر فیاض به انضمام مقالهها و یادداشتها دربارۀ او، اسناد و تصاویر
به کوشش سلمان ساکت با همکاری اعظم رمضانی کامهعلیادکتر علیاکبر فیاض یکی از بنامترین چهرههای علمی و فرهنگی خراسان در صدسال اخیر است. او با وجود عمر
نام ها و یادها: تحشیهای بر آدمها و کتابها
ناصر علیخواه به کوشش مونا علیخواهعلیخواه در این كتاب، تحشیههایی بر مهمترین آدمها و كتابهای زندگیاش زده و با هر حاشیهنویسی، خوان
دیگر آثار نویسنده
فقط سینما و همین؛ گفتگوها
فریدون رهنما زیرنظر فریده رهنمااین کتاب، کتاب چهارم از مجموعه آثار فریدون رهنماست که در اختیار علاقمندان قرار گرفته است. فاصلۀ آمدن
نظری یافت نشد.