معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

بررسی در زندگی و اندیشۀ فرهیختگان و گفتارهای گرانبهای موسیقی‌دانان دربارۀ هنر، هنرمند، آواز، نوازندگی، دستگاه‌ها و گوشه‌های موسیقی، وضعیت موسیقی ایران و چگونگی رسیدن به هنری متعالی و بسیاری از مسائل آموزشی و اخلاقی دیگر، می‌تواند برای پویندگان علم و هنر موسیقی راهگشا باشد؛ بنابراین تحریر و ترسیم رفتار و پندار نیک و آموخته‌های هنری و چگونگی شکل‌گیری یک اثر هنری در ذهن و اندیشۀ یک هنرمند می‌تواند الگویی باشد برای نسل‌های آتی و اینکه چه سیروسلوکی صورت پذیرفت تا این هنرمندان جاودانه گشته‌اند و نامی نیک از خود بر جای گذاشته‌اند. این مجموعه، دفتری است از مجموعۀ موسیقی‌دانان ایرانی که نگاهی دارد به زندگی، افکار، اندیشه و آثار موسیقی‌دان و نوازندۀ برجسته و چیره‌دست و بی‌تکرار ویولن، استاد حبیب‌الله بدیعی.

بدیعی یکی از نوابغ جامعۀ موسیقی ایران است که سبک جدیدی را در نوازندگی ویولن و ارائۀ آن در موسیقی ایرانی ایجاد کرده است. او از چهره‌هایی است که یاد و آثارش همواره جاودانه خواهد ماند؛ چراکه صمیمیت و صداقت در نوازندگی و آثارش همچون خصلت‌های نیکوی او آشکار است.

او در مکتب استاد بی‌بدیلی چون ابوالحسن خان صبا راز و رمز موسیقی را فرا گرفته است. او توانست از ذهن زیبا و شگفت‌انگیز این نابغۀ موسیقی، لطافت نهان این هنر را بر ذهن و جان خود جاری سازد و آثاری بیافریند تا رنگ موسیقی ایرانی با نوای ویولن او اعتبار ویژه‌ای بگیرد و در نتیجه هم نام خود را جاودان سازد و هم موسیقی اصیل ایرانی را اعتلایی دوچندان بخشد.

بدیعی در نوازندگی سبکی منحصربه‌فرد داشت و همین امر او را از دیگر نوازندگان و آهنگ‌سازان متمایز می‌کرد. بعد از درگذشت ابوالحسن‌خان صبا او یکی از طلایه‌داران مکتب صبا بود و افزون بر آن با خلاقیت و ذوق سرشار خود، سبک منحصری را در ویولن آفرید. به‌جرئت می‌توان گفت او بعد از صبا، یکی از باتکنیک‌ترین و شیرین‌نوازترین ویلنیست‌های تاریخ موسیقی ایران به شمار می‌آمد. او قدرت فوق‌العاده‌ای در بداهه‌نوازی داشت و در نوازندگی به همراه آواز و جواب آواز بسیار توانا بود و به عبارتی در نوازندگی‌اش تدبیری خاص داشت. هر گاه احساس می‌کرد که نغماتش تکراری شده یا گوشه‌های متوالی باعث کسالت مخاطب و شنونده می‌شود، با هنرمندی قطعه‌ای ضربی همراه با تکنیک‌های اروپایی، تنوعی در کار ایجاد می‌کرد و شنونده را به وجد می‌آورد و شگردهایی این‌چنین از توانایی‌های خاص او بود.

نکتۀ دیگری که دربارۀ هنر استاد بدیعی می‌توان اشاره کرد و کمتر از آن یاد شده است، صدای ژوست و لطیف اوست. صدای او در اجراهای تمرینی برخی از ساخته‌هایش که یک بار خودش اجرا کرده است، بسیار دلنشین و شنیدنی است. برای مثال ترانه‌های: غوغای مستی، غافلی ز کارم چرا خدایا، و مرغ شب یا آنجا روم کز اشک غم دریا نباشد و ..... از جمله آثاری است که ابتدا با صدای گرم و دلنشین بدیعی ضبط شد و بعد خوانندۀ اصلی آن را اجرا کرده است. و به جرئت می‌توان گفت که بدیعی این توانایی را داشت که به عنوان خواننده هم مطرح شود؛ اما به هر دلیلی او با تواضع و مناعت طبعی که داشت، در این هنر ورود نکرد.

این کتاب در گرامی‌داشت این هنرمند فقید تهیه و تدوین شده و نگارنده کوشیده تا دیدگاه‌ها و خاطرات هنرمندانی که از نزدیک با رمز و راز دستان بی‌نظیر بدیعی آشنا بوده‌اند را در این دفتر بگنجاند. همچنین کلام 77 ترانه و تصنیف که توسط استاد آهنگ‌سازی شده، در بخش پایانی کتاب آورده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

* پیش‌درآمد

* سال‌شمار زندگی

* زندگی و آثار حبیب

* سبک نوازندگی حبیب

* حبیب، اولین عشق من بود/ بانو شمس

* بدیعی در گفتار هنرمندان:

بدیعی در بداهه‌نوازی صاحب سبک بود/ علی تجویدی

دهانی به پهنای فلک، برای شرح آن رشک ملک/ فریدون ناصری

به یاد آن دل سودایی/ اسماعیل نواب صفا

در هوای ساز نغمه‌پرداز دوست/ اسدالله ملک

ساحری که خودش به سحرش افسون شد/ فخرالدین پورنصری‌نژاد

افسانۀ زندگی/ پرویز خطیبی

حبیب‌الله بدیعی و ترانۀ «کعبۀ دل‌ها» / بیژن ترقی

شأن نزول «کعبۀ دل‌ها»/ بیژن ترقی

در اندوه یک آهنگ‌ساز بزرگ

یادی از کماندار زرین‌دست، استاد حبیب‌الله بدیعی/ حسین معینی کرمانشاهی

مرد طربناک/ ولی‌الله کاووسی

بدیعی رنگ ویولن را در موسیقی ایران تثبیت کرد/ مزدا انصاری

ترانۀ ناسروده/ فرید وهابی

شیرین‌نواز باتکنیک

سخنرانی استاد پرویز یاحقی در مراسم بزرگداشت حبیب‌الله بدیعی و حسن گل‌نراقی

حبیب‌الله بدیعی، سولیست عاشقانه‌های رازآمیز/ سعید عبداللهی

حبیب‌الله بدیعی در گفتار امین‌الله رشیدی

نامه‌ای از حبیب‌الله بدیعی به همایون خرم

* در ستایش حبیب‌الله بدیعی و سوگ‌سروده‌ها

ساز بدیعی/ رحیم معینی کرمانشاهی

به یاد بزرگ‌مرد موسیقی ایران، استاد حبیب‌الله بدیعی/ بیژن ترقی

کجا رفتی؟/ عبدالله ملکی‌پور

همدم فرشتگان/ یحیی سپنجی

افسانۀ بدیعی/ فخرالدین پورنصری‌نژاد

حبیب من کجا رفتی/ رحیم معینی کرمانشاهی

ساز حبیب/ حسین صفاری دوست «واله»

در سوگ بدیعی/ رحیم معینی کرمانشاهی

جان عشق/ تورج نگهبان

* کلام ترانه‌های برگزیده

کتاب‌نامه

نشریات

نمایه

تصاویر