معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

تقریباً هر درس دانشگاهی شامل مؤلفه‌ای پژوهشی است که باید به طور مستقل، توسط دانشجو به اجرا درآید. این پژوهش‌ها می‌تواند در قالب طرح‌های پژوهشی و پایان‌نامه‌ها باشد و هرچه سطح علمی بالاتر رود، محتوای پژوهش نیز گسترده‌تر می‌شود. در محل کار نیز اغلب نیاز به پژوهش احساس می‌شود. این امر اغلب اوقات به منظور توسعه و ترقی در کسب و کار و خدمات ارائه‌شده صورت می‌گیرد به طوری که ادامۀ حیات برخی از تجارت‌ها و کسب و کارها در گرو اجرای طرح‌های پژوهشی است.

روش‌های پژوهش ابزار و فنونی برای اجرای پژوهش‌اند. واژۀ پژوهش اصطلاحی است که بدون هیچ محدودیتی به هر نوع جستجویی برای پرده برداشتن از حقایق جالب و جدید باشد، اطلاق می‌گردد. جدیت در هر فعالیتی در کیفیت نتایج آن فعالیت منعکس می‌شود و امر پژوهش نیز از این موضوع مستثنی نیست. این کتاب کوششی است برای ارائۀ مسائل اساسی دربارۀ ماهیت پژوهش و روش‌هایی که برای اجرای انواع مختلف پژوهش در حوزه‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد. این حوزه‌ها شامل علوم طبیعی، علوم اجتماعی، انسان‌شناسی اجتماعی، روان‌شناسی، علوم سیاسی، ورزش و فراغت‌پژوهی، علوم مهمان‌داری، بهداشت، درمان و پرستاری، محیط زیست، تجارت و کسب و کار، علوم تربیتی و آموزشی و علوم انسانی است.

روش‌های پژوهشی طیف وسیعی از ابزارها هستند که برای یافتن پاسخ انواع مختلف سؤالات به کار می‌روند. این کتاب در صدد آن است که اطلاعات اساسی را دربارۀ ابزار پژوهش و شرایط و موقعیت‌های استفاده از آنها فراهم آورد. چگونگی استفاده از ابزار پژوهش نیز به طور خلاصه با ارائۀ مثال‌های کاربردی در این کتاب آمده است.

فصل‌هایی از این کتاب به توصیف زمینه‌های نظری پژوهش و اندیشه‌های متفاوتی که به ایجاد روش‌های مختلف پژوهش منجر شده می‌پردازد. بنابراین این کتاب به دو بخش اصلی تقسیم شده است. بخش اول که دربردارندۀ فصول یک تا پنج است، شامل مقدمه‌ای بر نظریه‌ها و به طور کلی کاربردها در پژوهش است. بخش دوم کتاب از فصل ششم تا یازدهم شامل روش‌های اصلی پژوهش است که برای جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این بخش همچنین به ارائۀ پیشنهادهای روشن و کاربردی در زمینۀ اجرای مسائل عملی پژوهش می‌پردازد.

از آنجا که این کتاب همچون مقدمه‌ای بر اصول و روش‌های پژوهش است، احتمالا این نیاز در خواننده ایجاد می‌شود که به اطلاعات بیشتری در مورد بسیاری از نکات ذکرشده در زمینۀ پژوهش دسترسی پیدا کند. بنابراین در پایان هر فصل، پیشنهادهایی برای مطالعۀ بیشتر ارائه شده است. مسائل مرتبط با پژوهش با استفاده از واژگان و اصطلاحات تخصصی بیان شده است. در این کتاب هر اصطلاح تخصصی به هنگام استفادۀ نخستین در متن، به صورت پررنگ نمایش داده شده و سپس آن اصطلاح تعریف شده است. برای دسترسی آسان‌تر خواننده به تعاریف این واژگان تخصصی، بخشی با عنوان «فهرست واژگان» در قسمت پایانی کتاب گنجانده شده است.

این کتاب نه‌تنها بینشی دربارۀ ابعاد مختلف نظری و کاربردی در پژوهش به خواننده می‌دهد، بلکه به درک این نکته می‌انجامد که چه مواردی در اجرای طرح پژوهشی مطرح است. خواننده همچنین می‌تواند با به‌کارگیری موارد بیان شده در این کتاب، به ارزیابی ادعاهای مطرح شده از سوی دانشگاهیان، کارشناسان حوزه‌های مختلف، سیاست‌مداران، تبلیغ‌کنندگان و ... بپردازد و دربارۀ کیفیت مستندات مطرح‌شده در پژوهش‌های این افراد که بر اساس استدلال‌های آنهاست، داوری کند.

فهرست مطالب کتاب:

سپاسگزاری

مقدمه

بخش اول: نظریه و کاربرد پژوهش

فصل اول: مبانی پژوهش

فصل دوم: نظریۀ پژوهش

فصل سوم: سامان‌دهی طرح پژوهش

فصل چهارم: اصول اخلاق در پژوهش

فصل پنجم: یافتن و مرور پیشینۀ پژوهش

بخش دوم: روش‌های اصلی پژوهش

فصل ششم: ماهیت داده

فصل هفتم: جمع‌آوری و تحلیل داده‌های ثانویه

فصل هشتم: جمع‌آوری داده‌های اولیه

فصل نهم: تحلیل داده‌های کمی

فصل دهم: تحلیل داده‌های کیفی

فصل یازدهم: نگارش طرح پژوهشی پیشنهادی (پروپوزال) و گزارش‌ پژوهش

واژه‌نامه

فهرست منابع