معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

قصۀ زندگی ساموئل خاچکیان، گره خورده به نسل‌کُشی ارمنیان در آوریل ۱۹۱۵ و پس از مهاجرت خانواده‌اش به تبریز آغاز شد. تأثیرات آن جنایت هولناک در آثارش، چه در عرصۀ قلم، چه در تئاتر و حتی سینما، کاملاً نمایان و هویداست. کتاب ارمنی‌زبان مجموعه آثار ادبی خاچیکیان، با نام در جاده‌های قصه‌های نیلگونم، پس از چند سال تلاش، به اهتمام خود او و شاعر و نویسندۀ شهیر ارمنی واراند، گردآوری و آمادۀ چاپ شد.

ادوین خاچیکیان، پسر ساموئل خاچیکیان، می‌نویسد: «نخستین ماکت کتابش را روی تخت بیمارستان و با چشمانی اشک‌بار دید، اما مرگ امان نداد تا پدر شاهد کتاب نیلگون خود باشد و در پاییز ۱۳۸۰، تنها چند هفته پیش از انتشار کتاب، چشم از جهان فرو بست. همواره آرزو داشته‌ام کتاب پدر به زبان فارسی ترجمه و منتشر شود تا مخاطبان و علاقه‌مندانش، علاوه بر شناختی که از چهره و اعتبار سینمایی‌اش دارند، با وجه دیگر هنر او، یعنی نویسندگی، نیز آشنا شوند. با قلمش آشنا شوند که در کمال سادگی، عمیق و دل‌نشین سخن می‌گوید، با دغدغه‌هایش که انسان است، عشق است، عدالت است و صد البته امید. و اکنون پس از گذشت نزدیک به دو دهه، با همراهی انتشارات جغد، آرزویم برآورده شد».

ارائۀ این کتاب به زبان پارسی به دو دلیل اقدامی شایسته و درخور توجه است؛ اول اینکه ایرانیان از سالیان دور تا کنون ساموئل خاچیکیان را اغلب و تنها به عنوان کارگردانی پیشگام، خلاق، صاحب سبک و برجستۀ سینما شناخته و می‌شناسند و دوم اینکه این مجموعه فرصتی فراهم می‌کند تا افزون بر زنده‌کردن یاد سینماگر محبوب و مردمی، روی دیگری از کارهای نبوغ‌آمیز وی نیز معرفی گردد. قریحۀ خلق و آفرینش هنری ساموئل به زبان قلم صفحه‌های درخشان پرشماری را رقم زد؛ به‌ویژه آثاری که در روزهای دوران جوانی از خود بر جای گذاشت.

آثار ادبی ساموئل خاچیکیان را به طور کلی می‌توان یا باید به دو بازۀ زمانی تقسیم کرد. پیش از ورودش به دنیای سینما و در خلال به وقوع پیوستن انقلاب اسلامی ایران و سال‌های پس از آن. آنچه همچون نخی سرخ‌رنگ از میان تاروپود تمام آفرینش‌های هنری همۀ ادوار او گذر می‌نماید، حتی در فیلم‌های ژانر وحشت و جنایی او (که سالیان متمادی استاد بلامنازع آن بوده) همواره نشانه‌ای لطیف و نورانی رخ می‌نماید. مکانی برای تلاقی رؤیا و واقعیت، یک «سخن ناگفته»، یک «نگاه محسورکننده» و «جرعه‌ای .... شعر و شاعری .... ».

اشعار ساموئل خاچیکیان را واراند کورکجیان ترجمه کرده و داستان‌ها، قطعات ادبی و گزیدۀ سخنانش را پسرش، ادوین خاچیکیان، به فارسی برگردانده است.

یکی از اشعار ترجمه‌شدۀ این کتاب با عنوان «بعد از طوفان»:

هنگام پرسه‌زنی در عالم رؤیاهایم، با دانای پیر مواجه گشتم

قلبم را با انگشتانش لمس کرد و گفت: تو اندوهگینی

ـ ابرهای تیره بر بهار زندگی‌ام انباشته شده‌اند پیرمرد!

ـ ابرهای تیره ...؟

ـ ابرهای تیره .... سیاه و رعدآسا ....

ـ چه خوب زمزمه کرد: ـ نشانۀ طوفان .... و بعد از طوفان، آفتاب .... گرم و درخشان.

ناامید نشو! (ص 64)

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

تلاقی رؤیا و واقعیت/ واراند کورکجیان

هدو؟/ ادوین خاچیکیان

میل داشتم به جای مطرح شدن، مطرح کنم/ ساموئل خاچیکیان

کتاب اول: شعرها

پانورام‌ها، پاره‌ای از دفتر اول

کتاب دوم: داستان‌ها و قطعات ادبی

فصل یک: افکار سرمستانه

فصل دو: تلاقی

فصل سه: کمدی غیرانسانی

فصل چهار: برگ‌های پرپرشده از دفتر خاطره‌هایم: «کابوس»

آلبوم عکس