تجار و تجارت؛ منتخبی از اسناد تجارتخانۀ اتحادیه
خلاصه
دورۀ زمانی که این اسناد دربر میگیرد، دورۀ گذار است از یک سیستم اقتصادی ـ مالی کهنه که در انقلاب مشروطه و جنگ جهانی اول و سپس انقلاب شوروی بسیار به هم ریخت و دیگر کارساز نبود و آغاز دورهای که دولت جدید پهلوی توانست آرامش را برقرار کند و مسائل اقتصادی و مالی را تحت کنترل درآورد.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
در سال 1266 شمسی عدهای از صرافهای تبریز شرکتی به نام شرکت اتحادیه به ریاست حاجی علی کوزهکنانی تشکیل دادند که تا حدود سال 1280 فعال بود. از جمله شرکا حاجی لطفعلی و پسرش حاجی رحیم بودند که از طرف شرکت به تهران آمدند تا امور شرکت را در آنجا اداره کنند. در تاریخ 1277 پیمان حاجی لطفعلی و کوزهکنانی به دلایلی نامشخص فسخ شد و حاجی لطفعلی و حاجی رحیم همچنان در تهران ماندند و مجدداً پدر و پسر شرکتی به نام شرکت اتحادیه تأسیس کردند و به امور صرافی و تجارت پرداختند. پس از حاجی لطفعلی، پسرش حاجی رحیم فعالیتهای تجاری شرکت را به تنهایی تا سال 1313 اداره کرد. در این سال حاجی رحیم فوت کرد و پس از او فرزندان فعالیت تجاری پدر را دنبال نکردند. این کتاب دربرگیرندۀ منتخبی از اسناد تجاری شرکت اتحادیه است.
حرفۀ اصلی حاجی لطفعلی و پسرش صرافی رود. این دو جزء صرافهای معروف آذربایجان به حساب میآمدند. به نظر میرسد که تجارت را کمکم در تهران آغاز کردند ولی صرافی را همچنان ادامه دادند. اسنادی که در این کتاب ارائه شده، هر چند کامل نیستند؛ ولی مطالبی از شرایط تجاری کشور و بهویژه جنبههایی از روش کار و عملکرد تجار و مشکلات آنها را روشن میکند که در جای خود حائز اهمیت است.
دورۀ زمانی که این اسناد دربر میگیرد، دورۀ گذار است از یک سیستم اقتصادی ـ مالی کهنه که در انقلاب مشروطه و جنگ جهانی اول و سپس انقلاب شوروی بسیار به هم ریخت و دیگر کارساز نبود و آغاز دورهای که دولت جدید پهلوی توانست آرامش را برقرار کند و مسائل اقتصادی و مالی را تحت کنترل درآورد.
مکاتباتی که در این کتاب آورده شده، مکاتبات تجاری هستند که طرف معامله با حاجی لطفعلی و حاجی رحیم بودند. اطلاعات مفیدی از وضع مالی و اقتصادی به دست میدهند، افزون بر اینکه شرایط اقتصادی اواخر قاجاریه و آغاز پهلوی اول را به طور ملموس تبیین میکنند. مکاتبات منتشر شده در این کتاب دربردارندۀ مطالب گوناگون است؛ از جمله آسیبهایی که طی جنگ و انقلاب بلشویکی به تجارت ایران وارد شد، مسدود شدن راه تجارت شمال، کمبود سرمایه، کسادی بازار داخلی و خارجی که به ورشکستگی عدهای از تجار منجر شد.
حاجی لطفعلی و حاجی رحیم با عدهای از تجار در رشت، شیراز، تبریز، کاشان، اصفهان، قزوین، اهواز، بوشهر، کرمان، همدان، باکو، استانبول و بمبئی در ارتباط بودند و معامله میکردند. قبل از جنگ شرکت اتحادیه بیشتر به صرافی اشتغال داشت، اما بعد از جنگ به تجارت نیز وارد شد. بسیاری از تجار برای همدیگر نقش واسطهگری نیز ایفا میکردند. بعضی از اجناس را که اتحادیه مبادله میکرد، از این قرار بود: برنج، چای، کاغذ سیگار، نوغان تریاک و .... .
این کتاب در دو بخش تنظیم شده است. بخش نخست مکاتبات و نامههای سالهای 1296 ـ 1310 شمسی را دربر میگیرد و بخش دوم حاوی براتهایی است که میان شرکت اتحادیه و تجار طرف معامله با آنها مبادله شده و مدت طولانیتری را دربر میگیرد.
فهرست مطالب کتاب:
پیشگفتار
مقدمه
اسناد تجاری رشت
اسناد تجاری فارس
اسناد تجاری تبریز
اسناد تجاری کاشان
اسناد تجاری اصفهان
اسناد تجاری زنجان و قزوین
اسناد تجاری اهواز
اسناد تجاری بوشهر
اسناد تجاری کرمان
اسناد تجاری همدان
اسناد درخواست امتیاز چراغ برق
اسناد کارخانۀ سمینت
اسناد کارخانۀ شیمیایی
مکاتبات تجاری تجار بمبئی با شرکت اتحادیه
اسناد تجاری بادکوبه
اسناد تجاری استانبول
اسناد تجاری اروپا
مکاتبات حاج رحیم اتحادیه از پاریس با پسرانش
جداول
تصاویر
فهرست اعلام متن
فهرست اعلام جداول
پربازدید ها بیشتر ...
سنت زیباشناسی آلمانی
کای همرمایستردر اواسط قرن هجدهم در آلمان رشتۀ فلسفه نوینی پدید آمد مبتنی بر افکار و ایدههایی از بریتانیاییها و
بازخوانی انتقادی سیاستگذاریهای آموزشی در ایران معاصر
سیدجواد میری، مهرنوش خرمینژادضروری است که فهم ما از جایگاه آموزش و پرورش به صورت بنیادی و از منظر ارزشگذاری اجتماعی تغییر کند؛ ز
منابع مشابه بیشتر ...
از پارس تا ایران: خاطرات برادران مولیتور، کارمندان بلژیکی دولت ایران
لامبرت مولیتور و برادرانشمولیتور در مقایسه با برخی از هموطنان خود موفق میشود در طول دوران اقامت خود در ایران از تلههای سیا
تبریزیان اصفهان: نقش تبریزیان در توسعۀ اصفهان عصر صفوی
امالبنین حسینزاده خوشزاددر این کتاب سعی نویسنده بر این بوده است که به فرضیۀ کوچاندن تبریزیها که از موقعیت ویژه برخوردار بود
نظری یافت نشد.