معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

این کتاب اولین ترجمۀ انگلیسی از متن اصلی است که با یادداشت‌هایی در مورد نام‌های اشخاص، جریان‌ها و مکان‌ها، در مورد اصطلاحات فنی گوناگون در زبان سریانی و فارسی، توضیحاتی ارائه می‌دهد. این رویدادنامه برای مطالعۀ اواسط قرن هفتم، دورۀ تغییرات مهم تاریخی که شاهد فروپاشی دو امپراتوری جهانی و جایگزینی‌شان به وسیلۀ اسلام بوده است، بسیار مفید می‌باشد. اهمیت رویدادنامه در این حقیقت نهفته است که ممکن است اولین سند سریانی باشد که به منابع رسمی و موثق ساسانی وابسته است.

محتوای رویدادنامه به دو بخش تقسیم می‌شود. اولین تاریخ کلیسایی است و دومین تاریخ عمومی یا غیردینی است و هر دو در دورۀ زمانی مرگ پادشاه هرمزد چهارم تا سقوط شاهنشاهی ساسانی قرار دارند. بیان برجسته در عنوان «برخی از گزارش‌ها» این تصور را می‌دهد که رویدادنامه از بخشی از یک تاریخ بزرگ‌تر گرفته شده است. همچنین این نشان‌دهندۀ آن است که رویدادنامه احتمالاً انعکاسی از ساختار کتاب بزرگ‌تر، که حاوی تاریخ کامل کلیسایی و سکولار است، بوده است. رویدادنامه با فروپاشی شاهنشاهی ساسانی به پایان می‌رساند؛ اما بیانات آن نیز نشان می‌دهد که پایان دیگری داشته است و بنابراین ممکن است اسناد یا قسمت اول آن از بین رفته و از ارشیر یکم (224 ـ 240 میلادی)، بنیان‌گذار شاهنشاهی ساسانی شروع شده بوده است. همچنین ممکن است از جانشینی و دنباله‌ای از پادشاهان شاهنشاهی ساسانی برای دوره‌ای بیش از چهار قرن، از تقریباً وسط قرن سوم تا پایان قرن ششم، جایی که شروع به خواندن رویدادنامه می‌کنیم، وجود داشته است. نویسنده بخش بزرگی از کار خود را به تاریخ غیردینی اختصاص داده که تقریباً هفتاددرصد از کل سند را شامل می‌شود. سی‌درصد باقی به تاریخ کلیسا پرداخته شده است.

رویدادنامۀ مختصر هیچ‌گونه اطلاعات مستقیمی دربارۀ نام نویسنده ارائه نمی‌دهد؛ از این‌رو باید از رویدادنامه دربارۀ هویت و زمانۀ او اطلاعاتی به دست آورد. نویسنده یکی از اعضای کلیسای شرق است. او موقعیت تدافعی علیه اعضای کلیسای ارتدوکس سریانی می‌گیرد و وقایع مهم و بحث‌هایی را که بین اعضای هر دو کلیسا تا پایان دورۀ ساسانی درمی‌گیرد، اشاره می‌کند. همچنین به‌صراحت از منظر کلیسای خود به تمامی بحث‌هایی که منجر به پیروزی طرف سریانی شرقی می‌انجامد، خاتمه می‌دهد. با اینکه نویسنده به‌خوبی دربارۀ مناقشات عقیدتی بین ارتدوکس شرقی و سریانی شرقی واقف است، اما با این حال مؤلف با شور و شوق طرفدار مسیحیت در مقابل دیگر ادیان از جمله یهود و مانویت است. تاریخ دقیقی به عنوان شروع و پایان نوشتن رویدادنامه ارائه نشده است؛ به همین دلیل اثبات زمان مشخصی که نویسنده در آن زندگی می‌کند، دشوار است. مقدمه که بعدها توسط کاتب یا نویسندۀ دیگری نوشته شده است، می‌گوید که رویدادنامه از مرگ شاهنشاه هرمزد چهارم (590) آغاز می‌شود و با سقوط امپراتوری ساسانی به پایان می‌رسد.

نسخۀ اصلی که دربرگیرندۀ همین رویدادنامه است، بخشی از مجموع هفده دست‌نوشتۀ کوتاه است که روی هم تنها در یک جلد از صفحۀ 291 تا صفحۀ 301 در همان عصر صفحه‌بندی شده است. بلندای هر صفحه 35 سانتی‌متر و پهنای آن 26.5 سانتی‌متر است. این دست‌نوشته در اصل با دیگر نسخ خطی ر صومعه کلدانی ها از بانو سییذر در نزدیکی آلقوش که در فهرست 169 آورده شده، قرار داشت.