۲۱۶۲
۵۸۲
رهنمودهایی برای آموزش دستور زبان فارسی؛ مجموعه فعالیت‌های ارتباطی برای آموزش و یادگیری دستور زبان فارسی (جلد اول)

رهنمودهایی برای آموزش دستور زبان فارسی؛ مجموعه فعالیت‌های ارتباطی برای آموزش و یادگیری دستور زبان فارسی (جلد اول)

پدیدآور: رضامراد صحرایی، حمید آقایی ناشر: نویسه پارسیتاریخ چاپ: ۱۳۹۸مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۳۰۰شابک: 5ـ31ـ6649ـ622ـ978 تعداد صفحات: ۲۱۲

خلاصه

امروزه آموزش دستور در صورتی منجر به یادگیری زبان می‌شود که از این اصول چهارگانه تبعیت کند: 1. هم از روش قیاسی بهره بگیرد و هم از روش استقرایی؛ 2. هم بر توسعۀ دانش خبری / محض تأکید بورزد و هم بر توسعۀ دانش روندی / کاربردی؛ 3. از تکالیفی استفاده کند که به روشنی رابطۀ بین صورت دستوری و نقش ارتباطی آن را مورد توجه قرار داد؛ 4. مبتنی بر فنون تجربی موفقی مانند این موارد باشد: فنون بازتولیدی، فنون خلاق و ابتکاری، تکنیک‌های تقویت درونداد، تکنیک‌های ارتقای آگاهی.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

 

آموزش زبان دوم / خارجی در سدۀ اخیر، شاهد چند تحول بنیادین بوده است که از مهم‌ترین این تحولات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. حرکت از روش‌های سنتی آموزش زبان مبتنی بر دستور زبان به رویکردها و روش‌های نوین مبتنی بر ارتباط؛

2. حرکت از برنامه‌های درسی دستورمحور به برنامه‌های درسی ارتباط‌محور؛

3. حرکت از آزمون‌های ساختارگرا به آزمون‌های ارتباطی و معناگرا. این سه تحول بر تمامی ساحت‌های اصلی آموزش زبان دوم / خارجی تأثیر گذاشته است. مرکز نقل تمام این تحولات، نقش و جایگاه دستور در آموزش زبان دوم / خارجی است.

در ساحت روش‌های آموزش، از روش‌هایی که آموزش زبان را با آموزش دستور زبان برابر می‌دانستند (مانند روش دستور ـ ترجمه و شنیداری ـ گفتاری) عبور کرده‌ایم؛ در ادامه به روش‌ها و رویکردهایی رسیدیم که دستور زبان را به طور کامل از برنامۀ آموزشی حدف کردند (مانند روش طبیعی، روش واژگانی، روش پاسخ فیزیکی کامل، و همۀ روش‌های انسان‌گرایانه). این روش‌ها معتقد بودند که «دستور» آموزش‌دادنی نیست و کلاس، کتاب و معلم نمی‌توانند نقشی در یادگیری آن داشته باشند.

از حدود سال 2000 به بعد، به رویکردهای منطقی رسیده‌ایم که نه آموزش زبان را به معنای آموزش دستور می‌دانند و نه آن را به طور کامل از برنامۀ درسی حذف می‌کنند. این رویکردها که ذیل عنوان کلی «دستور آموزشی» مطرح می‌شوند، به «تمرکز بر صورت» تأکید می‌ورزند؛ اما آن را به خدمت معنا و ارتباط درآورده‌اند. این مسیر پیشرفت در دو ساحت برنامه‌ریزی درسی و آزمون‌سازی زبان نیز رخ داده است. بنابراین می‌توان اینگونه نتیجه گرفت که عصارۀ همۀ پژوهش‌های نظری و کاربردی در حوزۀ آموزش زبان دوم / خارجی، طرح «دستور آموزشی» است. در این دستور افزون بر رابطۀ بین صورت و معنی، بر رابطۀ بین این دو و نقش ارتباطی نیز تأکید می‌شود. این بدین معناست که رابطۀ خطی ببین صورت و معنی به رابطۀ فرایندی آنها با نقش منجر شده است.

امروزه آموزش دستور در صورتی منجر به یادگیری زبان می‌شود که از این اصول چهارگانه تبعیت کند: 1. هم از روش قیاسی بهره بگیرد و هم از روش استقرایی؛ 2. هم بر توسعۀ دانش خبری / محض تأکید بورزد و هم بر توسعۀ دانش روندی / کاربردی؛ 3. از تکالیفی استفاده کند که به روشنی رابطۀ بین صورت دستوری و نقش ارتباطی آن را مورد توجه قرار داد؛ 4. مبتنی بر فنون تجربی موفقی مانند این موارد باشد: فنون بازتولیدی، فنون خلاق و ابتکاری، تکنیک‌های تقویت درونداد، تکنیک‌های ارتقای آگاهی.

این کتاب تلاشی است برای آموزش دستور زبان فارسی به غیرفارسی‌زبانان مبتنی بر یافته‌های نوین زبان‌شناسی کاربردی و اصول چهارگانۀ فوق.  در این مجلد عمدتاً به زمان‌های دستوری پرداخته شده است. ساختار هر فصل شامل دو بخش عمدۀ توضیحات دستوری و فعالیت‌هاست. در بخش توضیحات دستوری تلاش شده مهم‌ترین نکته‌های ساختی و کاربردی مرتبط با مباحث دستوری موردنظر ارائه گردد. بخش فعالیت‌ها نیز مجموعه‌ای از فعالیت‌های ارتباطی را برای آموزش مبحث موردنظر ارائه می‌نماید. تمامی فعالیت‌های این بخش در قالب دونفره، گروهی یا کلاسی سامان داده شده است. آموزش مباحث و ارائۀ فعالیت‌ها لزوماً بر اساس ترتیب آموزشی نیست و انتخاب هر مبحث یا فعالیت، به برنامۀ آموزشی موردنظر مدرسان بستگی دارد.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

حال اخباری

حال مستمر

حال التزامی

گذشته ساده

گذشته استمراری

گذشته ناتمام

گذشته نقلی

گذشته پیشین

گذشته التزامی

امر/ نهی

فعل‌های یک‌شخصه

فعل‌های سببی

کاربرگ‌ها

جدول مصدرها و ستاک‌های حال و گذشته

منابع

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

دیگر آثار نویسنده

رهنمودهایی برای آموزش دستور زبان فارسی

رهنمودهایی برای آموزش دستور زبان فارسی

رضامراد صحرایی، حمید آقایی

این کتاب تلاشی است برای آموزش دستور زبان فارسی به غیر فارسی زبانان مبتنی بر یافته های نوین زبان شناس