معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

روان‌شاد دکتر احمد احمدی جاه و جلال و مقام را با خاکساری و مهربانی و یک‌رنگی درآمیخته بود؛ هم از این‌رو هرگز از بالا و ارتفاع موهوم نخوت در دیگران نمی‌نگریست و به سبب گشوده بودن ذهن به ایده‌ها و اندیشه‌هایی جز آنچه خود بدان باور داشت، همواره تشنۀ آموختن و فرونشاندن عطش دانستن بود.

دکتر احمد احمدی روحانی دانشگاه‌دیده‌ای بود که هم زیّ طلبگی را پاس داشت و هم کرسی استادی را. از ایشان در هر دو ساحت به نیکی سخن می‌رود؛ چراکه آداب هر مقام را چنان‌که سزاست ادا نمود و پیوسته بر آن بود تا از نقاط قوت هر یک برای رفع کاستی‌ها و رفوی رخنه‌های دیگر بهره جوید. قدر و قیمت این مقصود در نگاه ایشان چندان بود که یکی از وظایف اساسی سازمان «سمت» را گسترش دامنۀ همکاری‌هایی علمی با نهادهای پژوهشی حوزوی می‌دانست و برای دست‌یازیدن بدان دفتری را نیز در قم پی افکنده بود تا افزون بر تأمین این مطلوب، رشته‌های پیوند خویش را با خاستگاه حوزوی‌اش محکم گرداند.

سال‌ها تلاش بی‌وقفۀ استاد فقید دکتر احمد احمدی در راستای ترویج دانش و تعلیم حکمت و نهادسازی در علوم انسانی ایجاب می‌کرد که دو نهاد پژوهشی کشور، که هر یک به سببی، دینی از آن مرحوم بر ذمۀ خود می‌دید، برای بزرگداشت یاد و خاطرۀ آن استاد فرزانه، گامی بردارند و البته این یادکرد را، خود بهانه و دست‌مایه‌ای برای گسترش  اندیشه‌ورزی و بیان آراء حکمی قرار دهند.

این مجموعه مقالات که به مناسبت نخستین سالگرد درگذشت آن استاد و به قلم جمعی از دوست‌داران و همکاران ایشان مکتوب و فراهم گردیده، جدا از دیباچه و گفتارهای مقدماتی، در سه بخش موضوعی کلی سامان یافته است: بخش نخست مقالاتی است در تحلیل، توضیح یا نقد دیدگاه‌های فلسفی مرحوم دکتر احمدی. دیدگاه‌هایی که عمدتاً در کتاب «بن‌لایه‌های شناخت» تبیین و تقریر شده‌اند. بخش دوم مقالاتی در موضوعات گوناگون فلسفی یا در حوزه‌های نزدیک به فلسفه است که به شخصیت جاودانۀ آن استاد اهدا گردیده است. مقالات این بخش در ذیل این موضوعات قرار گرفته‌اند: فلسفۀ اسلامی، فلسفۀ غرب، فلسفۀ تطبیقی، عرفان اسلامی، فلسفۀ اخلاق و فلسفۀ دین. بخش سوم نیز دربرگیرندۀ یادداشت‌ها و گفتارهایی است در بیان سلوک اخلاقی و سیرۀ عملی آن استاد که می‌تواند الگوی راه‌جویان و سالکان قرار گیرد.

فهرست مطالب کتاب:

پیام مقام معظم رهبری (به تاریخ 19/ 3/ 1397)

پیش‌گفتار: یاد استاد/ محمد ذبیحی غلامرضا زکیانی

گاه‌شمارِ زندگی استاد فقید، مرحوم حجت‌الاسلام دکتر احمد احمدی

معامله با آشنا/ حضرت آیت‌الله العظمی عبدالله جوادی آملی

* مقالات مربوط به آراء و اندیشه‌های فلسفی استاد

کانت در ایران و سه سنجش ایرانی از آن/ مسعود امید

اصل هوهویت یا عدم تناقض/ احمد بهشتی

بررسی تحلیل استاد احمدی از قضیه وجودی در آراء هیوم و کانت/ زهره توازیانی

اخلاق ارسطویی در میان مسیحیان و مسلمانان/ محسن جوادی

منزلت معرفت‌شناختی علیت در نظر استاد دکتر احمدی/ سیدمحمد حکاک

فطرت و معنویت/ محمدجواد رودگر

واکاوی بازگشت قضیه شرطیه به حملیه در .../ ملیحه صابری نجف‌آبادی

دربارۀ حقیقت/ سیدحمید طالب‌زاده

بررسی نقدهای دکتر احمدی بر کانت در باب گزاره‌های تحلیلی و تألیفی/ محمدعلی عبداللهی

نقش صورت ذهنی در دلالت الفاظ .../ یارعلی کرد فیروزجائی

نقد دکتر احمد احمدی (رحمه الله علیه) در باب .../ محمد محمدرضایی

حق و حکم .../ سید طه مرقاتی خویی

A Tribute to Dr. Ahmadi and Reflections…/ Hajj Muhammad Legenhausen
* مقالات اهدایی به یادمان استاد

1. مقالات در حوزه فلسفۀ اسلامی

چیستی «شخصیت» و مبانی هستی‌شناختی و .../ مرضیه اخلاقی

تحلیل و نقادی تفسیر جبرگرایانه ملاصدرا از دو آیه قرآن/ علی افضلی

تجریدالاعتقاد نوشته خواجه نصیرالدین طوسی است: .../ رضا اکبری

یک منظومه حکمی/ اکبر ثبوت

احیای میراث فلسفه اسلامی در رهگذر فلسفه تطبیقی .../ سیدحمیدرضا حسنی، هادی موسوی

کلان‌نظریه‌های انسان‌شناسی نوصدرایی/ عبدالحسین خسروپناه

الوجود و الماهیه/ منوچهر صدوقی سها

حضوری بودن علم به محسوسات در ادراکات حسی/ عسکری سلیمانی امیری

2. مقالات در حوزه فلسفۀ غرب

فلسفۀ قاره‌ای و فلسفۀ تحلیلی/ شهین اعوانی

حکومت اراده و اختیار بر معرفت و امیال، از دیدگاه دکارت/ رضا برنجکار

امتداد دکارتی واقعی نیست، بلکه آن یک توتولوژی است/ سیدموسی دیباج

ملاحظاتی چند در نسبت میان عقل و دین در تاریخ تفکر غرب/ حسین کلباسی اشتری

نسبت میان عشق و فلسفه در مهمانی افلاطون/ شمس‌الملوک مصطفوی

تفاسیر جدید از رابطۀ دین و اخلاق کانت/ احمدرضا مفتاح، مصطفی صالحی اردکانی

ماهیت و اهمیت متافیزیک/ نرگس نظرنژاد

3. مقالات در حوزۀ فلسفۀ تطبیقی

معرفت‌شناسی دینی تطبیقی/ قاسم پورحسن

بررسی تطبیقی اوسیا در فلسفۀ ارسطو و ابن سینا/ حمیدرضا خادمی

4. مقالات در حوزۀ عرفان اسلامی

تأنیث خلاّق/ انشاءالله رحمتی

فرشته‌شناسی در منابع و متون اسلامی/ سعید رحیمیان

شرح بیتی از مثنوی: .../ حسین غفاری

5. مقالات در حوزۀ فلسفۀ اخلاق

دربارۀ اصول عام عدالت و اخلاق: .../ علی پایا

جایگاه اخلاق و سیاست در سیرۀ علوی/ غلامرضا زکیانی

6. مقالات در حوزۀ فلسفۀ دین

چیستی و چرایی معنویت در اندیشۀ سکولار و دینی/ محمد جعفری

بررسی و نقد نقش تاریخ‌مندی دین در تفکیک دین و معنویت/ احمد غفاری قره‌باغ

بررسی مبانی نظری افراطی‌گری دینی و راهکارهای مقابله با آن/ یوسف نوظهور

* سایر مقالات

زندگی معطوف به هدف/ مترجم: مهین رضائی

اروپامحوری و مدرنیته/ مترجم: مالک شجاعی جشوقانی

گسترۀ بخش اعتباری در اقتصاد متعارف و تأثیرپذیری نظریات علمی اقتصاد .../ حسن آقانظری

* مصاحبه: مصاحبه با استاد دکتر غلامرضا اعوانی

* یادداشت‌ها در ذکر فضایل اخلاقی استاد

پیر پارسا/ صالح ادیبی کردستانی

یادی از یک تجربه/ سیدمحمدرضا حسینی بهشتی

دکتر احمدی را اینگونه شناختم/ زهرا خزاعی

تربیت مدرس قم از آغاز تا انجام/ محمد ذبیحی

فضیلت‌های به‌یادآورده شده/ بازخوانشی از سلوک آیت‌الله دکتر احمد احمدی/ حسینعلی قبادی

سخنرانی در مجلس بزرگداشت مرحوم دکتر احمد احمدی در .../ محسن قمی

مردی از جنس صداقت، غیرت و محبت قاسم کاکایی