۱۸۱۰
۵۲۴
درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی

درآمدی انتقادی بر شعر معاصر عربی

پدیدآور: محمد مصطفی بدوی ناشر: سبزانتاریخ چاپ: ۱۳۹۸مترجم: رحیم کوشش مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۷۷۰شابک: 1ـ413ـ117ـ600ـ978تعداد صفحات: ۴۴۰

خلاصه

این کتاب مبتنی بر سخنرانی‌هایی است که در باب شعر معاصر عربی در زمان‌های مختلف در دانشگاه آکسفورد انجام شده است. این کتاب نه یک تاریخ کامل، بلکه مقدمه‌ای انتقادی برای مطالعۀ این موضوع است.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

 

این کتاب مبتنی بر سخنرانی‌هایی است که در باب شعر معاصر عربی در زمان‌های مختلف در دانشگاه آکسفورد انجام شده است. این کتاب نه یک تاریخ کامل، بلکه مقدمه‌ای انتقادی برای مطالعۀ این موضوع است. در این کتاب نویسنده به آثار همۀ شاعران عربی‌گوی مدرن نپرداخته است. انجام چنین کاری نیازمند تألیف کتاب بزرکی است که ممکن است حجم آن چندین برابر حجم این کتاب باشد. با در نظر گرفتن محدودیت‌های موجود، در این بررسی، به جای فراهم آوردن فهرست کامل از نام‌ها، شیوه‌ای انتخاب شده که تا اندازه‌ای داری رویکردی نسبی است. نمونه‌ها نیز از میان آثار چند شاعر برجسته انتخاب شده است که تصور می‌شود یا اهمیت بیشتری دارند یا در سروده‌های آنها تازگی‌ها و تفاوت‌هایی دیده می‌شود که تا اندازۀ زیادی می‌تواند نشان‌دهندۀ عملکردها و حرکت‌های جدیدی باشد. از آنجا که معیارهای چنین انتخابی، همواره با داوری‌های شخصی یا تجربه‌های ذهنی و فردی پیوند می‌خورد، توجه شده که باید در این اثر به شاعرانی که به عقیدۀ بسیاری از افراد باید در آن باشند، پرداخته شده است. با وجود این رهایی مطلق از خطا در این باب غیرممکن است.

در درآمد کتاب، به صورت گذرا به شعر عربی از ابتدا تا عصر کنونی پرداخته شده است.

ادبیات عربی در واکنش به نشان‌دادن به تغییراتی که در سدۀ نوزدهم در جهان عرب اتفاق می‌افتاد، شتاب چندانی نشان نمی‌داد. اقتباس از نمونه‌های ادبی غرب بسیار دیرتر از پذیرش فناوری غرب یا حتی اندیشۀ غرب به وقوع پیوست. با وجود آنکه شعر معاصر عرب تا اندازۀ زیادی تأثیرپذیری خود از ادبیات غرب را نشان داد، قصیدۀ سنتی عرب در قیاس با دیگر گونه‌های شعر، کمتر و دیرتر تحت تأثیر آن قرار گرفت. پیشرو واقعی شعر مدرن، بارودی مصری بود. در فصل دوم کتاب دربارۀ نوسنت‌گرایی در شعر معاصر عربی بحث و بررسی صورت گرفته است.

شورش در برابر محدودیت‌هایی که به واسطۀ قراردادهای نوسنت‌گرایانه اعمال و تحمیل شد، به تغییر قرن بازمی‌گردد، نه پیش از آن، خاستگاه‌های این امر با اطمینان در آثار فرانسیس مراش و رزق الله حسان دیده می‌شود؛ شاعران کوچکی که در آنچه بعداً با عنوان شعر سوریه شناخته می‌شود، تلاش کردند موضوعات، درون‌مایه‌ها، طرز بیان و تصاویر را در شعر عربی به گونه‌ای اساسی تغییر دهند. فصل سوم کتاب با عنوان شاعران پیشارمانتیک است که با خلیل مطران آغاز شده است.

مطران در شکل‌گیری شخصیت ادبی دکتر ابراهیم ناجی که یک رمانتیک تمام‌عیار بود، تأثیرات بسیاری بر جای نهاد. ناجی نیز از ستایشگران پرحرارت مطران بود و در واقع تلاش‌های قابل توجه این دو پزشک و جوانانی که گرد آنها فراهم آمدند، در شکل‌گیری مکتب رمانتیسیسم در ادبیات عربی مدرن بسیار تأثیرگذار بود. مرکزفعالیت ادبی آنها انجمن ادبی آپولو بود که ابوشادی بنیان‌گذار آن بود و ناجی نایب رئیس آن. فصل چهارم که اختصاص به شاعران رمانتیک دارد، با ابوشادی و گروه آپولو شروع شده است.

شاعران مهاجر به آن دسته از شاعران عرب گفته می‌شود که به آمریکا مهاجرت کرده‌اند. دربارۀ این شاعران و ویژگی‌های اشعار آنان در فصل پنجم بررسی‌هایی صورت گرفته است. آنها تأثیر عمیقی نیز بر شاعران معاصر خود در سرزمین‌های عربی داشته‌اند؛ تأثیری که نشانه‌های آن را نه‌تنها در شاعران کوچک، بلکه در بعضی از شاعران بزرگ معاصر نیز می‌توان دید.

در فصل ششم کتاب دربارۀ روی‌گردانی از مکتب رمانتیسیسم در شعر شاعران معاصر عرب سخن گفته شده است. در ابتدای این فصل زمینۀ کلی این موضوع بررسی شده و سپس مطالبی دربارۀ شاعران تعهدگرا، تجربه‌هایی در فرم، ادونیس و شعر نو، خال و حاوی و .... بیان شده است. همچنین در پایان این فصل ملاحظاتی کلی در باب شاعران معاصر آورده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

دیباچه

فصل اول: درآمد

فصل دوم: نوسنت‌گرایی

فصل سوم: شاعران پیشارمانتیک

فصل چهارم: شاعران رمانتیک

فصل پنجم: شاعران مهاجر

فصل ششم: روی‌گردانی از رمانتیسیسم

فصل هفتم: سخن آخر

نمایه

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

منابع مشابه

فروغی در آینه: مقایسۀ مفاهیم زنانه در شعر ایران و عرب با تکیه بر فروغ فرخزاد، غادة السمان

فروغی در آینه: مقایسۀ مفاهیم زنانه در شعر ایران و عرب با تکیه بر فروغ فرخزاد، غادة السمان

راضیه جمشیدی

فروغ فرخزاد نمایندۀ ادبیات زنانۀ ایران با توجه به نزدیکی به عنصر زنانۀ خود توانسته با انعکاس برخی از

زنی در من قدم می‌زند؛ گزیدۀ شعرهای نزار قبانی

زنی در من قدم می‌زند؛ گزیدۀ شعرهای نزار قبانی

نزار قبانی

آنچه در این کتاب آمده، ترجمۀ گزیده‌ای از آثار نزار قبانی است که دربردارندۀ نمونۀ اشعار کوتاه و بلندی