معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

«ادبیات آمریکای لاتین» شامل آثاری است که در آمریکای لایتن، یعنی بخش‌هایی از آمریکای شمالی و کل آمریکای جنوبی و جزایر کارئیب، به زبان‌های اسپانیایی و پرتغالی نوشته و خوانده می‌شوند. آثار آن دسته از نویسندگان اهل آمریکای لاتین را که در ایالات متحدۀ آمریکا یا اروپا ساکن‌اند نیز می‌توان در زمرۀ این ادبیات به شمار آورد. اما منظور از «ادبیات آمریکای لاتین» در سراسر این کتاب، «ادبیات اسپانیایی ـ آمریکایی» یا همان ادبیات اسپانیایی‌زبان در سراسر آمریکای لاتین است.

ادبیات آمریکای لاتین تاریخی غنی دارد که از دورۀ پیش از استعمار (عمدتاً شامل ادبیات شفاهی تمدن‌های بومی آمریکایی از جمله اولمک‌ها، مایاها، اینکاها و آزتک‌ها) آغاز می‌شود و تا ادبیات امروز ادامه می‌یابد. دورۀ استعمار، که با ورود دریانوردان اسپانیایی به قارۀ آمریکا در قرن پانزدهم و کشف «دنیای نو» آغاز شد، به آن سبب در تاریخ ادبیات آمریکای لاتین اهمیت دارد که نقطۀ آغاز ادبیات مکتوب در آمریکای لاتین است. نخستین نوشته‌های آن دوره که غالباً با عنوان «ادبیات کشف و فتح» از آنها یاد می‌شود، گزارش‌ها و نامه‌ها و وقایع‌نامه‌هایی بود که بیشتر به قلم مبلغان مسیحیت در قارۀ نویافته نوشته می‌شدند و موضوع‌شان نحوۀ مواجهۀ «فاتحان» اسپانیایی با سرخ‌پوستان بومی آمریکا بود. در قرن هفدهم، ادبیاتی در آمریکای لاتین شکل گرفت که بعدها به باروک سرخ‌پوستی شهرت یافت و متأثر از هنر و ادبیات باروک بود که آن زمان در اروپا رواج و مقبولیت یافته و از راه اسپانیا به مستعمره‌هایش در آمریکای لاتین رسیده بود. به طور کلی، در طول سه قرن دورۀ استعمار، ادغام فرهنگ بومی سرخ‌پوستان قارۀ آمریکا با زبان و مذهب و سنت‌های فرهنگی اسپانایی ویژگی‌هایی به ادبیات آمریکای لاتین بخشید که خاص همان سرزمین بود. به‌تدریج نگاه نوی شاعران و نویسندگان در قرن هجدهم و نوآوری‌های‌شان در آفرینش آثار ادبی، که بازتاب دغدغه‌های فرهنگی‌شان نیز بود، در کنار عوامل دیگر بر تحولات سیاسی بعدی تأثیر گذاشت. با آغاز جنبش‌های استقلال‌طلبانه در اوایل قرن نوزدهم و به بار نشستن برخی از این جنبش‌ها، مهم‌ترین دغدغۀ فکری نویسندگان و روشنفکران کشورهای رهاشده از استعمار دستیابی به هویت و ادبیات مستقل بود.

این کتاب روایتی است از سیر ادبیات آمریکای لاتین در دورۀ معاصر با نگاهی به جریان‌های سیاسی و تاریخی مهم این دوره. در اواخر قرن نوزدهم و همزمان با جنگ آمریکا و اسپانیا، جنبش «مدرنیسمو» شکل گرفت؛ در اوایل قرن بیستم و پس از جنگ جهانی اول و انقلاب مکزیک، جنبش‌های «آوانگارد» در سراسر آمریکای لاتین سربرآوردند؛ و در پی انقلاب کوبا در دهۀ 1960، جنبش‌ مهم ادبی «بوم» در رمان آمریکای لاتین پدید آمد. نویسندۀ کتاب در بستر این وقایع مهم تاریخی و سیاسی، ضمن معرفی ادبیات مدرن آمریکای لاتین (شعر، نثر و ادبیات داستانی) به پیوندهای آن با ادبیات اروپا و آمریکا می‌پردازد، نویسندگان و شاعران مهم این دوره و آثار شاخص آنها را بررسی می‌کند، و از تأثیرشان بر یکدیگر و بر ادبیات آمریکای لاتین می‌گوید.

این کتاب با بحث دربارۀ همین دغدغۀ فکری آغاز می‌شود. نویسنده در فصل نخست کتاب شرح می‌دهد چگونه ادبیات آمریکای لاتین در نیمۀ قرن نوزدهم هویت مستقلی یافت. در فصل دوم دگرگونی‌های شعر قرن نوزدهم آمریکای لاتین را بررسی می‌کند. فصل سوم مربوط می‌شود به نثر قرن نوزدهم آمریکای لاتین و تأثیر تحولات سیاسی بر محتوای انواع نوشتار منثور و نیز دغدغه‌های هویتی که موضوع اصلی ادبیات آن دوره بود. فصل چهارم به ادامۀ بحث شعر اختصاص یافته است، ولی این‌بار در قرن بیستم، و از «مدرنیسمو» و طرفداران این جنبش ادبی در سراسر قاره تا جریان‌های شعری مخالف با آن و برآمدن شاعران بزرگ مستقل بحث می‌شود. در فصل پنجم، نویسنده به سراغ آثار داستانی قرن بیستم آمریکای لاتین می‌رود، همچنین به جنبش موسوم به «بوم» و ظهور غول‌های ادبی آمریکای لاتین می‌پردازد. فصل ششم نگاهی کلی است به ادبیات امروز آمریکای لاتین و جریان‌ها و جنبش‌های پس از «بوم»، و نیز برخی نویسندگان مطرح و نوآور ادبیات امروز. به این ترتیب این کتاب درآمدی است نسبتاً جامع برای آشنایی با روند شکل‌گیری ادبیات امروز آمریکای لاتین و تاریخ و مکاتب آن. اما همان‌طور که خود نویسنده در بخش سپاس‌گزاری اشاره کرده، او به تعدادی از شاعران و نویسندگان مهم آمریکای لاتین نپرداخته است. از میان آنها می‌توان اشاره کرد به ماریو بندتی، داستان‌نویس و شاعر اروگوئه‌ای، خوسه امیلیو پاچکو، شاعر مکزیکی و خوسه ماریا آرگداس، رمان‌نویس پرویی.

فهرست مطالب کتاب:

تقدیم‌نامه

پیش‌گفتار مترجم

سپاس‌گزاری نویسنده

1. مقدمه

2. شعر از رمانتیسم تا مدرنیسمو: از بیو تا داریو

3. نثر قرن نوزدهم: برآمدن آمریکای لاتین

4. شعر از مدرنیسمو تا مدرنیسم

5. ادبیات داستانی آمریکای لاتین در قرن بیستم: از منطقه‌گرایی تا مدرنیسم

6. ادبیات امروز آمریکای لاتین

برای مطالعۀ بیش‌تر

اصطلاح‌نامه

نام‌نامه