معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.​

این کتاب دربرگیرندۀ شش مقاله دربارۀ تاریخ ساسانی و تمدن‌های همجوار آن است. این مقالات به عنوان جشن‌نامه‌ای در مجلۀ بین‌المللی «ایران‌شناسی» به افتخار مایکل مورونی، استاد تاریخ اواخر عهد باستان و خاورمیانه به چاپ رسیده است. هدف گردآورندگان از فراهم‌نمودن این جشن‌نامه آن بوده که تعدادی از دانشجویانی که هم‌زمان در آمریکا و اروپا دست به مطالعۀ تاریخ ساسانی زده بودند، با ارائۀ مقالاتی از دکتر مورونی برای آغاز کردن این مطالعات قدردانی کنند.

مایکل مورونی یکی از برجسته‌ترین تاریخ‌نگاران دورۀ ساسانی شمرده می‌شود؛ چراکه وی در شمار پرکارترین محققانی است که در زمینۀ سرزمین‌های شرقی بیزانس در اواخر عهد باستان فعالیت می‌کنند. اصطلاح «اواخر عهد باستان» به عنوان دوره‌ای تاریخ که بیانگر گذار از عهد باستان کلاسیک به دوران میانی است، به مرور برای دوره‌بندی تاریخی سرزمین‌های خارج از امپراتوری روم نیز در حال پذیرش است. در حالی که این اصطلاح به عنوان الگویی برای دوره‌بندی در قلمرو امپراتوری بیزانس مورد قبول واقع شده و برای بازسازی تاریخ اروپای شرقی، مصر و سوریه، از قرن سوم تا قرن ششم و هفتم میلادی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رویکرد در قبال سرزمین‌های شرقی‌تر به کندی در حال رشد است.

ابتدا در این کتاب دربارۀ ایدۀ تاریخ ساسانی و سرگذشت این رشته که به همت دکتر مورونی در آمریکا پا گرفته است، مطلبی نگاشته شده است. سپس دکتر رضاخانی از دانشگاه پرینستون دربارۀ ایدۀ «ایران شرقی» و اهمیت آن برای تاریخ ساسانی نکاتی را عنوان کرده است. دکتر هاله عمرانی دربارۀ قوانین یهودی و روابط بین آنها و زرتشتیان مطالعۀ جالب و مهمی انجام داده است. دکتر مک‌دانا به ارمنستان دورۀ ساسانی پرداخته و دربارۀ روابط ارامنه و ایرانیان مقاله‌ای مهم نوشته است. پس از آن دکتر گرگ فیشر و فیلیپ وود دربارۀ نقش اعرابی که با ساسانیان همکاری می‌کرده‌اند نکات مهمی را ایراد کرده‌اند. در پایان سیامک ادهمی دربارۀ قوانین زرتشتی در مورد زنان در دورۀ زنان نوشته‌ای دارد.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار ترجمۀ فارسی/ تورج دریایی

پیش‌گفتار/ تورج دریایی، خداداد رضاخانی

جایگاه تاریخ ساسانیان در مطالعات ایران‌شناسی/ تورج دریایی

تاریخ و تاریخ‌نگاری ایران شرقی در اواخر عهد باستان/ خداداد رضاخانی

چه کسی برای یک روز از آن من خواهد بود؟/ هاله عمرانی

جنگجوی شاهان/ اسکات مک‌دانا

نگارش تاریخ اعراب متحد ایران/ گرگ فیشر و فیلیپ وود

در باب قرنطینۀ زنان در عهد باستان/ سیامک ادهمی