حکمت و سیاست؛ مجموعه تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر؛ خاطرات دکتر سیدحسین نصر
خلاصه
این کتاب بخشی از صورتی دیگر در اهتمام به تاریخ شفاهی ایران است. «پروژۀ تاریخ شفاهی و تصویری ایران در عصر پهلوی دوم» که به همت پژوهشگری جوان و با دغدغه به انجام رسیده است مهمترین و بزرگترین پروژۀ تاریخ شفاهی ایران در نوع خود و مجموعهای از دهها گفتگوی پژوهشی با تصمیمسازان و بازیگران اصلی عصر پهلوی دوم است که پس از حدود 14 سال پیگیری و تلاش، در خلال صدها ساعت مصاحبۀ صوتی و تصویری و گردآوردن دانه به دانۀ هزاران سند تاریخی گنجینۀ بینظیر و دست اولی از تجارب، کامیابیها و ناکامیهای حکومتداری در ایران تبدیل شده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
تاریخ معاصر ایران به رغم حادثهنگاری و خاطرهنویسیهای فراوان، هنوز چنانکه باید در گفتمان «فهم تاریخی» و «مطالعات انتقادی تاریخی» جای نگرفته است. بازگوییها و بررسیهای رخدادها و حوادث تاریخی معاصر، گاه با پیشفرضها، تصورات قبلی و قالبی، جهتگیریهای سیاسی و نگاههای پسینی به وقایع پیشین و گاه با گریز از ورود به مسائل دشوار و پیچیدۀ سیاسی همراه بوده است که نهایتاً به تحقیقات مرده و پیشپا افتادۀ تاریخی از سوی نهادها و مراکز پژوهشی رسمی بیشتر میدان و سروسامان داده است تا «مطالعات انتقادی تاریخ معاصر» حاصل این تاخیر و تأخر فرهنگی و علمی در زمینههای مطالعه و نقل و نقد تاریخی آن شده است که در برخی موارد صورت زبانی تحولات جامعۀ ایرانی که بزرگترین انقلاب مردمی دهههای پایانی قرن بیستم را رقم زده است و به نام خدا به دنیای اندیشۀ سیاسی معاصر ورودی تاثیرگذار داشته است، بیش از «خود» از سوی «دیگران» به میان آید و مباحث مهم تاریخ معاصر ایران در قالب اسناد، تاریخ شفاهی و خاطرات، توسط مراجع و دستگاههای رسمی و عیررسمی در خارج ایران بیش از داخل کشور صورت مکتوب و مضبوط به خود بگیرد.
تاریخ شفاهی در میان این نیازها و ضرورتها جایگاهی ویژه دارد، امروز فهم گفتمانی و انتقادی تاریخ بدون اهتمام علمی به این بخش از مطالعات تاریخی ناممکن است. تاریخ شفاهی را نمیتوان به مصاحبه یا محاکمه فروکاست. تاریخ شفاهی گونهای از پژوهشها در حوزۀ معرفت تاریخی پیروی میکند و طبیعاً بیش از هرگونه صحبت و مذاکرۀ بیهدف از جنس «گفتگو» است. در این نوع تحقیق که بهرغم پیشینۀ نسبتاً طولانیاش در جهان، عمر بسیار کوتاهی در ایران دارد، باید به روششناسی پژوهش و لوازم آن وفادار بود و پذیرفت.
این کتاب بخشی از صورتی دیگر در اهتمام به تاریخ شفاهی ایران است. «پروژۀ تاریخ شفاهی و تصویری ایران در عصر پهلوی دوم» که به همت پژوهشگری جوان و با دغدغه به انجام رسیده است مهمترین و بزرگترین پروژۀ تاریخ شفاهی ایران در نوع خود و مجموعهای از دهها گفتگوی پژوهشی با تصمیمسازان و بازیگران اصلی عصر پهلوی دوم است که پس از حدود 14 سال پیگیری و تلاش، در خلال صدها ساعت مصاحبۀ صوتی و تصویری و گردآوردن دانه به دانۀ هزاران سند تاریخی گنجینۀ بینظیر و دست اولی از تجارب، کامیابیها و ناکامیهای حکومتداری در ایران تبدیل شده است.
همچنین حائز توجه است که بنابر قواعد علمی تاریخشفاهی، این اثر به جز چند عبارت محدود و مختصر که جای خالی آن مشخص شده و حذف آنها ناگزیر بوده، متن کامل و بدون دخل و تصرف در گفتگوهای انجام شده بوده و قواعد یادداشتنویسی و ویراستاری آن به شرح ذیل است: تمامی مصاحبهها، پس از پیادهشدن، براساس دستور خط فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی ویرایش و با توجه به روند مصاحبه برای سهولت بیشتر در خواندن، علائم سجاوندی به آن افزوده و پاراگرافبندی شدهاند. املای لاتین تمام کلمات لاتین و غیر فارسی متن نیز، بار اولی که در متن آمدهاند، در پاورقی ذکر شده است.
متن کتاب در چهار سطح مختلف گویاسازی شده است. این چهار سطح عبارتاند از: 1. واژگان و عبارات غیرفارسی یا نیازمند توضیح؛ 2. اصطلاحات تخصصی و فنی مربوط به علوم طبیعی، اقتصادی، نظامی، سیاسی و ...؛ 3. رویدادها، رخدادها و حوادث تاریخی ـ اجتماعی؛ 4. مدعاها و خطاهای آشکار تاریخی. در هر یک از این موارد، با توجه به موضوع، گروه گویاسازی پروژۀ تاریخ شفاهی ایران ـ عصر پهلوی، به منابع و مراجع دست اول نظیر فرهنگنامهها و دانشنامههای تخصصی، اسناد و مدارک تاریخی و آرشیوهای تخصصی تاریخ معاصر رجوع کرده است. علاوه بر این در مواردی، با توجه به اهمیت تاریخی موضوعات از طریق مکاتبه یا مراجعۀ حضوری نظر افراد یا نزدیکان فرد مورد بحث یا شاهدان تاریخی اتفاقات دربارۀ مدعیان فرد مصاحبهشونده پرسیده و در پاورقیها با ذکر دقیق نام و مشخصات گنجانده شده است. اسناد تاریخی مانند نامهها، اخبار جراید و تصاویر نیز با همین روال در بخش ضمایم آورده شده است.
برنامۀ تاریخ شفاهی و تصویری ایران معاصر در عصر پهلوی دوم، مجموعهای از دهها گفتگوی پژوهشی با تصمیمسازان و بازیگران اصلی عصر پهلوی دوم بوده که با حمایت سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی ایران و همکاری چندین نهاد پژوهشی و معتیر دیگر انجام شده است.
دکتر سیدحسین نصر (1312 تهران) فرزند دکتر سیدولیالله نصر نمایندۀ مجلس و وزیر فرهنگ و از طرف مادری نوادۀ شیخ فضلالله نوری است. وی در نوجوانی برای ادامۀ تحصیلات به آمریکا رفت و پس از اخذ مدارک فوقلیسانس از دانشگاه امآیتی و دکترای فلسفه و تاریخ علوم از دانشگاه هاروارد به ایران بازگشت. نصر سمتهای مختلفی از جمله معاونت دانشگاه تهران، رئیس دانشگاه آریامهر (صنعتیشریف)، رئیس دانشکده ادبیات و علومانسانی دانشگاه تهران، بنیانگذار و رئیس انجمن سلطنتی فلسفۀ ایران و رئیس دفتر فرح پهلوی را برعهده داشته و اکنون استاد ممتاز دانشگاه جرجواشنگتن و از معتبرترین اسلامشناسان معاصر میباشد. گفتگو با وی در خلال چندین جلسه گفتگو از اواخر سال 1388 تا اوایل سال 1389 در محل کار او در واشنگتن آمریکا، روایت دست اولی از مشاهدات وی در مباحثی آشنایی با چهرههای شاخص فرهنگ و سیاسی دوران پادشاهی پهلوی اول و دوم، حضور متفقین در ایران، مدیریت دانشگاه آریامهر (صنعتی شریف)، سیاستهای علمی، فرهنگی و مذهبی حکومت پهلوی، تاسیس انجمن سلطنتی فلسفه، روابط او با جلال آلاحمد، مرتضی مطهری، علامه طباطبایی، احمد فردید، رضا قطبی، علی شریعتی و دیگران، حسینیه ارشاد، ریاست دفتر فرخ پهلوی، تحولات منتهی به انقلاب، خروج از ایران و ... میباشد.
فهرست مطالب کتاب:
پیشگفتار ناشر
پیشگفتار مولف
نوبت اول
نوبت دوم
نوبت سوم
نوبت چهارم
نوبت پنجم
نوبت ششم
نوبت هفتم
نوبت هشتم
نوبت نهم
نوبت دهم
نوبت یازدهم
نوبت دوازدهم
نوبت سیزدهم
نوبت چهاردهم
نوبت پانزدهم
نوبت شانزدهم
نوبت هفدهم
نوبت هجدهم
نوبت نوزدهم
نوبت بیستم
نوبت بیستویکم
اسناد
تصاویر
اعلام
Abstract
introduction
پربازدید ها بیشتر ...
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
قصۀ ما به خر رسید: خر و خرپژوهی در شعر فارسی
غلامعلی گرایی، زهراسادات حسینیخرپژوهی در شعر طنز فارسی یکی از زمینههای طنز بوده که باید بهجد مورد تحقیق و پژوهش قرار میگرفت. نو
منابع مشابه بیشتر ...
مدارس عشایری ایران در دورۀ پهلوی: مجموعه تاریخ معاصر ایران
الهام ملکزادهرویکرد کتاب مطالعهای دووجهعی است: بخش عمدهای از این دادهها به تاریخ اجتماعی و تاریخ فرهنگی عشایر
از پاریس تا جنگل: نکات مکتومی از تاریخ معاصر ایران (خاطرات غلامعلی انصاری)
غلامعلی انصاری به کوشش و اهتمام پرویز انصاری، امید روحانیاین کتاب خاطرات و زندگینامۀ شخصی است که در اصفهان دهههای آخر سدۀ قبل و دورۀ قاجار به دنیا آمده است
دیگر آثار نویسنده
اقلیت و اکثریت: تاریخ شفاهی: زندگی و آثار فرهنگ مهر
به کوشش حسین دهباشیکتاب پنجم با عنوان «اقلیت و اکثریت» به تاریخ شفاهی، زندگی و آثار دکتر فرهنگ مهر (1302 ـ 1396) استاد
نظری یافت نشد.