سیری بر تاریخ داستانپردازی آوازی و موسیقایی در ایران
خلاصه
این کتاب دربرگیرندۀ نکات جالبتوجهی در حوزه موسیقی است که نویسنده تلاش کرده ضمن بررسی دقیق و مستندی که در این حوزه انجام داده، در ابتدا به ریشههای نقل، نقالی و داستانپردازی در ایران تا شروع عصر صفوی پرداخته و وجوه موسیقایی آن را به مخاطبان شناسانده است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
داستانگزاری یا نقالی پیشینهای کهن دارد و از آنجا که شرق و غرب نمیشناسد و ذاتی انگارههای فرهنگآوری و سخنوری در زمان است، خود داستانی درازدامن را گوشزد گوش شنونده و هوش شنونده یا خوانندۀ ردیاب میکند. اما آنچه به ایرانزمین و گسترۀ اسطوره و حماسه، اوسانه و روایتهای قومی و اقوامی آن نشانبند مینماید، اصطلاح داستانگزار و نقال بیانگر سخندانی و سخنوری چیرهدستانی است که از جمله حافظۀ قوی و قدرت بیان داشتهاند.
داستانگزاری (نقالی) جدای از هنر سخن گفتن، در روایتگری دفینهدار، هنری چندسویه است و آنکه در بین شمایل رخن بر تن دارد، فردوسی بزرگ، او را ستایش و یاد میکند. این فن با وجود آنکه هنری فرهنگساز است که در عهد باستان و کیانی نیز بنا بر شواهدی جزئی اجرا میشده، اما تاکنون تاریخ مدون و مشخصی بر آن مترتب نگردیده و هیچکسی نمیداند که اینگونه از هنر در چه زمانی پدید آمده است.
از فن داستانگزاری در عهد باستان و در ایران هیچگونه سند ویژهای به دست نیامده تا بتوان مسقطالرأس آن را بیان کرد. تنها در سال 1870 میلادی جرج اسمیت در کتابخانۀ مکشوف مربوط به آشوربانی پال که در تپههای منطقۀ کویرنجیک در نزدیکی جایی که نمرود برج معروف خود را بنا نموده بود ـ در سی کیلومتری بغداد ـ موفق به کشف الواحی شد که حماسۀ گیلگمش را به همراه داستانی مربوط به توفان بزرگ جهان هستی که به نام «توفان نوح» میشناسیم یافت که در آنها نامی از «نوح» نیامده، بلکه در داستانی که در آن الواح نقل شده است، کسی که ندای ساختن کشتی را میشنود، «زیوسدرا» نام دارد.
تنها نسخهای که به ما نشان میدهد در عهد پادشاهان آشور سوگ حماسههایی منظوم که به نوعی شرح وقایع را در خود داشته نیز نقل میشد که به احتمال موسیقایی ـ آوازی بوده است و شباهت بسیاری به «بیتخوانی» در کردستان امروز دارد، نسخۀ شعرگونهای است از شخصی به نام «ناحوم نبی» که داستانگزار و شاعر بوده و پیش از سقوط دولت آشوریان سروده که در وصف نینوا است با این مضمون:
شیران و مرتع شیران ژیان کجاست؟ که در آن شیر نر و شیر ماده و شیر بچه میخرامیدند و ترساننده نبودند
شیر نر برای حاجت، بچههای خود را میدرید و به جهت شیر مادهاش خفه کرد و مغارههای خود را از شکار
و بیشههای خویش را از صید پر میساخت.
این کتاب دربرگیرندۀ نکات جالبتوجهی در حوزه موسیقی است که نویسنده تلاش کرده ضمن بررسی دقیق و مستندی که در این حوزه انجام داده، در ابتدا به ریشههای نقل، نقالی و داستانپردازی در ایران تا شروع عصر صفوی پرداخته و وجوه موسیقایی آن را به مخاطبان شناسانده است. این در حالی است که بررسی حوزۀ نقل و شاهنامهخوانی و تعریف مبانی این حوزه با معرفی داستانپردازان و پدیدآورندگان نقالی هم در وجوه موسیقایی و هم در وجوه نمایشی یکی از دیگری از نکاتی بود که در این کتاب به آن پرداخته شده است.
یکی از نکات مهمی که در این کتاب وجود دارد، توجه به مبانی مهم حوزههایی چون نقالی، شاهنامهخوانی و داستانپردازی در ایران با در نظر گرفتن وجوه موسیقایی و نمایشی آن است که در این حوزه تلاش شده با ذکر جزئیات مواردی گفته شود که تاکنون کمتر در دسترس پژوهشگران و مخاطبان این عرصه قرار گرفته است.
فهرست مطالب کتاب:
پیشنوشته بر این کتاب
بخش اول: داستان و داستانگزاری از دورۀ باستان تا پایان دورۀ آل بویه
بخش دوم: از پایان آل بویه تا آغاز عصر صفویه
در آداب سخنگفتن
در بیان قصهخوانان و افسانهگویان
فهرست منابع و مآخذ بخش اول
فهرست منابع و مآخذ بخش دوم
پربازدید ها بیشتر ...
مطالعات ادبی هرمنوتیک متنشناختی
مهیار علویمقدمتأویل و رویکرد هرمنوتیکی، باعث افزایش بهرهگیری هر چه بیشتر خواننده از ارزشهای شناختهنشدۀ متن میش
پابرهنه در برادوی: زندگی و آثار نیل سایمون
مجید مصطفوینیل سایمون (1927 ـ 2018) یکی از پرکارترین، موفقترین و محبوبترین نمایشنامهنویسان جهان و یکی از بهت
نظری یافت نشد.