منظومۀ در خوشاب؛ تاریخ مشروطیت آذربایجان
خلاصه
این کتاب با امید روشننمودن نکات مبهم تاریخی است که همراه با نکات باریک ادبی و به صورت وقایعنگاری و درج حقایق انقلاب مشروطیت است.معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
نام نویسندۀ این کتاب محمدعلی متخلص به پروین و مسمی به پروین میرزای آشتیانی در شهر تبریز به سال 1240 قمری برابر با 1240 شمسی به استناد اشعار و سرودهاش سن عمرش 45 سال اهل فضل و دانش و علاقمند به شاهنامۀ فردوسی و معتقد به آیات شریف قرآن بود؛ به طوری که مکرر در ابیات و افکار خود انوار الهی را تداعی کرده و شاهد و ناظر سرودههای خود قرار داده و تلویحاً به آرایه تلمیح ذهن خوانندگان خود را معنی به کلمات قصار و پرمحتوای قرآن کریم کرده است. برای تأثیربخشیدن گفتههای خود به شعر که آمیخته شعور و شعار ادبیات این خاک و بوم است، توسل جسته تا اذهان خفته و بهخواب غفلترفته را بیدار نماید و در این باب تلاش کرده که دو عنصر سازندۀ تاریخ و ادبیات را با یکدیگر تلفیق نموده تا سایهروشنهای جامعه و سعادت و نگونبختی مردم را با چاشنی شعر و ادبیات فارسی به آیندگان خاطرنشان سازد.
محمدعلی پروین میرزا به تأسی از بزرگان و نویسندگان مردمی در روشنکردن این راه تاریک و پرپیچوخم اجتماع نزدیک به پانزده سال کوشیده ولی به تناسب تحولی که در افکار و اعتقادات مردم با گذشت زمان پدید میآید که بهرهای نگرفته و ناامیدانه با یأس فلسفی کامل به دیار جاودان شتافته است.
این کتاب با امید روشننمودن نکات مبهم تاریخی است که همراه با نکات باریک ادبی و به صورت وقایعنگاری و درج حقایق انقلاب مشروطیت است. نگارنده آنچه را با چشم خود دیده بدون حب و بغض و بدون طرفداری از گروه مستبدین یا مشروطهخواهان در قالب مثنوی رزمی و عرفانی سروده تا خواننده با ذوق ادبی که ذائقۀ خوشآیند هر اهل ادب و شعر است، مسائل پیچیدۀ تاریخ مشروطیت را حل و فصل نماید؛ بهویژه که نگارنده با انقلاب صدر مشروطیت همزمان بوده و با سرزمین آذربایجان که مهد مبارزه علیه هواداران محمدعلی شاه قاجار کاملاً آشنایی داشته است.
متعهد و خداشناسی بودن شاعر که عنوان ناظمی و طبع شعر خود را در خواب و رؤیا از امام حسن مجتبی (ع) گرفته، وی را مکلف و موظف داشته تا وظیفۀ اصلی مورخی را هرگز فدای طبایع نکرده و از انحرافات و لغزشهای فریبندۀ حاکمین وقت در امان باشد. نگارنده با زبان شعر حاکمین وقت و روزگار را بیکفایت و بیلیاقت خوانده و به دلیل صیانت نفس به آنها فهمانده که خطرناکترین دشمنان مغز و اندیشه و تموجات ذهنی انسان است که با تفکرات منطقی و انسانی خود مانع جامه عمل پوشیدن نیات شوم و شیطانی افسارگسیختگان باید بود.
نگارنده و شاعر این مجموعه با توجه به موقعیت مکانی و آشنایی کامل با افکار بیشتر سران و حاکمان وقت بهویژه مستبدینی چون محمدعلی شاه و حاجی صمدخان شجاعالدوله و .... و مصاحبت و گفتگوی مستقیم با آنها و سران مشروطه چون ستارخان و باقرخان مسائل و وقایع روز را بدون تحریف و تطمیع به رشتۀ تحریر درآورده و بدون حب و بغض و مسائل شخصی به ادب شعر پناه برده که از هرگونه محدودیتی رهایی یابد تا با صنایع آن تودۀ خواص و عوام را با فرهنگی راستین آشنا کند.
منظومۀ درّ خوشاب در اوزان و بحور متقارب و رمل به تأسی از شاهنامۀ فردوسی و مثنوی معنوی در حدود 21000 بیت به زبان فارسی و گهگاه آمیخته به زبان آذری سروده شده که با توجه به عینیتیافتن آن ارزش تاریخی و ادبی دارد. شاعر این منظومه محمدعلی پروین میرزا است که در سال 1300 هـ.ق در شهر تبریز در محله سرخاب تولد یافته و در سال 1345 نیز در زادگاه خود در آن مکان که قبلاً به گورستان سیدحمزه معروف بود، از زندان تن پر کشید.
این کتاب به سبک شاعران قدیم از توحید و نعت و منقبت پیامبر اعظم و مدح مولای متقیان شروع شده و تا حصول نتیجۀ مشروطیت و سردار سپه و وزارت جنگ رضاشاه ادامه یافته است.
در پایان کتاب ضمن توضیحاتی معنی واژههای دشوار و اصطلاحات این منظومه آورده شده است.
پربازدید ها بیشتر ...
سنت زیباشناسی آلمانی
کای همرمایستردر اواسط قرن هجدهم در آلمان رشتۀ فلسفه نوینی پدید آمد مبتنی بر افکار و ایدههایی از بریتانیاییها و
بازخوانی انتقادی سیاستگذاریهای آموزشی در ایران معاصر
سیدجواد میری، مهرنوش خرمینژادضروری است که فهم ما از جایگاه آموزش و پرورش به صورت بنیادی و از منظر ارزشگذاری اجتماعی تغییر کند؛ ز
منابع مشابه بیشتر ...
مروارید ادب ایران
سمانه سنگچولیشهابالدین عبدالله مروارید ملقب به بیانی کرمانی، تنها شاعری است که در قرن نهم هجری به سرودن رباعی شه