۱۶۱۲
۴۹۰
داستان‌نویسی؛ نگارش و نقد

داستان‌نویسی؛ نگارش و نقد

پدیدآور: آماندا بولتر ناشر: هنوزتاریخ چاپ: ۱۳۹۸مترجم: انیسا رئوفی مکان چاپ: تهرانتیراژ: ۱۰۰۰شابک: 2ـ78ـ6047ـ600ـ978 تعداد صفحات: ۳۸۴

خلاصه

آماندا بولتر در این کتاب تشریح می‌کند که نویسنده در جریان خلق داستان چگونه می‌تواند در همان نوشت اول قوۀ خلاقۀ غریزی را با تفکر انتقادی غربالگرِ خود ترکیب کند و به نتیجۀ مطلوب‌تری برسد.

معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

 

بعضی نویسندگان به آزادی محض قوۀ خلاقه باور دارند، به رهاشدن در جهان کلمه و روایت غریزی، و تراش دادن منتقدانۀ متن را در زمان بازنویسی انجام می‌دهند. بعضی دیگر احساس و غریزۀ خود را حتی در لحظۀ نوشتن مهار می‌کنند و از همان ابتدا با ذهنی انتقادی داستان خود را در مسیر مشخصی پیش می‌برند. هر دو جریان در طول تاریخ ادبیات کارکرد داشته‌اند و شاهکارهایی به ادبیات اضافه کرده‌اند.

آماندا بولتر در این کتاب تشریح می‌کند که نویسنده در جریان خلق داستان چگونه می‌تواند در همان نوشت اول قوۀ خلاقۀ غریزی را با تفکر انتقادی غربالگرِ خود ترکیب کند و به نتیجۀ مطلوب‌تری برسد.

این کتاب به دو بخش اصلی تقسیم شده است: مبانی و تعمق. بخش مبانی تعداد زیادی نظریه را بررسی می‌کند تا ایده برانگیزد و برای تقویت تمرین‌های خلاقه راه‌های جدیدی پیشنهاد کند. بخش «تعمق» بر این ایده‌ها متمرکز می‌شود تا با ادغام کار عملی و تئوری راهکارهای مستقیم‌تری دربارۀ داستان‌نویسی پیشنهاد کند. هر فصل با تعدادی تمرین خاتمه می‌یابد که مبادی‌شان ایده‌های مطرح شده در همان فصل است و مفاهیم و مصادیق آن ایده‌ها را در راستای داستان‌نویسی بررسی می‌کنند.

بخش اول: مبانی؛ فصل اول (آغاز نوشتن) بر مرحلۀ «پیش‌نگارش» تمرکز می‌کند. پیش‌نگارش زمانی است که می‌توانیم ـ بدون این که لزوماً کلمه‌ای بنویسیم ـ به کشفیات خلاقانه بپردازیم. زمانی است برای «بی‌مقصد پرسه‌زدن». زمانی که می‌توانیم از ایده‌های مختلف استقبال کنیم. در واقع مرحلۀ پیش‌نگارش در تضاد مستقیم با فرایند نگارش و بازنویسی قرار دارد، مراحلی که در آنها «تغییر شکل» صورت می‌گیرد. این فصل چهار وجه متفاوت از مرحلۀ پیش‌نگارش را بررسی می‌کند: تعمق، مطالعه، تحقیق و طرح نقشه.

فصل دوم (فرم و ساختار) تعدادی عقیدۀ فلسفی و نظری را دربارۀ ساختار داستان مطرح می‌کند که از آثار مختلفی برگرفته شده‌اند: از فن شعر ارسطو گرفته تا کتاب «داستان» نوشتۀ استاد فیلم‌نامه‌نویسی، رابرت مک‌کی. بعد از آن چند دیاگرام و مدل مختلف را می‌بینیم که برای شرح ساختار پی‌رنگ از آنها استفاده می‌شود تا به نویسندگان کمک کند بهترین فرم را برای داستان‌های‌شان شناسایی کنند.

فصل سوم (موضوع) عقاید مذکور را شرح و بسط می‌دهد و به نظریه‌های کلیدی دربارۀ قصه‌های پریانی و افسانه‌ها می‌پردازد تا مسئلۀ «موضوع» در داستان را بررسی کند. البته مسئلۀ موضوع، همان‌طور که ویرجینیا وولف در کتاب «اتاقی از آن خود» گفته است، فقط به این سؤال پاسخ نمی‌دهد که باید دربارۀ چه چیزی بنویسیم ـ مثلاً دربارۀ جنگ بویسیم یا رابطۀ جنسی، دربارۀ فوتبال بنویسیم یا مد ـ بلکه به این سؤالات باز می‌گردد: اساساً چرا داستان می‌گوییم؟ آیا موضوع جهانی واحدی در لایه‌های زیرین تمام داستان‌هایی که می‌گوییم وجود دارد؟

فصل چهارم (صدا)، در مواجهه با مسئلۀ «پیدا کردن صدای نویسنده»، از اینجا آغاز می‌کند که اساساً منظور از «صدا» چیست. هر نوشته‌ای تنها زمانی معنا پیدا می‌کند که کسی آن را بخواند. این کتاب هم از این زاویه به مسئلۀ «صدا» پرداخته است، یعنی مکالمۀ میان نویسنده و خواننده. اگر به خواننده به عنوان یک همدست خلاق نگاه کنیم، از جست‌وجوی انفرادی برای پیدا کردن صدای خودمان رها می‌شویم. با این نگاه متوجه می‌شویم زبانی که با آن صحبت می‌کنیم هیچ‌گاه به طور کامل از آن خودمان نیست.

فصل پنجم (سبک) می‌گوید سبک ما تنها در چگونگی بازی با کلمات روی کاغذ نمود نداری، بلکه دیدگاه ما به هستی و نحوۀ بروز و بیان این دیدگاه نیز سبک ما را می‌سازد. در این فصل، مقاطع کلیدی در مسیر تکامل داستان‌نویسی بررسی شده‌اند تا نشان بدهیم تفاوت‌های فراوان سبکی میان این جریان‌ها می‌توانند پاسخ‌ دیگری به همین سؤال باشند: «دریافت ما از واقعیت چیست و چگونه آن را بیان می‌کنیم»؟ همچنین به این مسئله پرداخته شده که آیا در پس تمام بحث‌های ادبی، نظریه‌هایی دربارۀ سبک وجود دارند که بی‌تغییر باقی مانده باشند.

فصل آخر از بخش اول، فصل ششم (پایه‌های داستان)، تعدادی از بدیهی‌ترین توصیه‌ها دربارۀ چگونه نوشتن را مطرح می‌کند و آنها را در مقابل الگوی نگارش فلسفی پل ریکور، «دایرۀ سه‌گانۀ میمسیس» قرار می‌دهد. ممکن است این رابطه غیرمتعارف به نظر برسد، اما فلسفه راه‌های جالبی برای «چگونه» توصیه کردن پیش روی ما می‌گذارد و ما را به اصول ساده و اولیۀ داستان، «لذت» و «ادراک» نزدیک می‌کند.

بخش دوم: تعمق؛ فصل‌های بخش دوم بر پایۀ بحث‌های بخش اول شکل می‌گیرند و دربارۀ نحوۀ تعامل مراحل مختلف پیش‌نگارش، نگارش و بازنویسی نظریه‌هایی را بازگو می‌کنند.

فصل هفتم (بررسی امکانات) به انتقال از مرحلۀ پیش‌نگارش به مرحلۀ نگارش می‌پردازد و به این سؤال پاسخ می‌دهد که چطور می‌توان ـ به قول پیتر البو ـ «قدرتمندانه نوشت». پس از آن با کمک گرفتن از مدل تریاژ که سوال استاین، نویسنده و ویراستار (امریکایی) پیشنهاد می‌کند، شرح می‌دهیم که چگونه می‌توان اثری را به خوبی بازنویسی کرد.

فصل هشتم (فرم و ساختار) توضیح می‌دهد که نویسندگان چگونه ساختار «آغاز، میانه، پایان» را به کار می‌گیرند و پیشنهادهایی می‌دهد در باب استفاده از عناصری مثل غافلگیری و تعلیق که به کمک آنها می‌توان خواننده را به دل دنیای خیالی کشاند.

فصل نهم (موضوعات) به موضوعات داستان می‌پردازد، به شخصیت‌هایی که آدم‌های دنیای داستان را شکل می‌دهند. در فصل نهم این سؤال مطرح می‌شود که چگونه باید دربارۀ شخصیت‌های داستان خود فکر کنیم: آیا آن‌ها آدم‌هایی هستند که وجود خارجی ندارند؛ آیا هویت‌هایی هستند که ما به ازای تجربی دارند؟ یا این که هیچ و صفر مطلق‌اند؟

فصل دهم (صداها) دربارۀ دیالوگ‌هاست و عقیدۀ میخائیل باختین را ـ مبنی بر این که نویسنده یک صداپیشه است ـ شرح و بسط می‌دهد. این فصل به ارتباط میان صدا و زاویۀ دید می‌پردازد و این بحث را مطرح می‌کند که نویسنده نمی‌تواند میان دو سؤال (چه کسی صحیت می‌کند؟» و «چه کسی می‌بیند؟» تمایز قائل شود.

فصل یازدهم (سبک‌ها) به کمک آثار ژرار ژنت، منتقد (فرانسوی)، برخی تکنیک‌های داستان را مطرح و مفهوم عمیق‌تر روایت را تحلیل می‌کند که معمولاً در بحث‌های مربوط به سبک به آن توجه نمی‌کنند.

فصل دوازدهم (تعمق در داستان) به تعمق در داستان اختصاص دارد. در این بخش می‌بینیم که در جایگاه نویسنده چگونه باید دربارۀ اثری که خلق کرده‌ایم تعمق کنیم و به شکل تازه‌ای از نقد ادبی دربارۀ روند انشای متن بیندیشیم و بنویسیم. به علاوه، تعمق از نوع دیگر ـ یعنی تعمق در بازار ـ نیز در این فصل مدنظر قرار گرفته‌اند و دربارۀ چگونگی ارائۀ اثر برای انتشار توصیه‌هایی مطرح شده است.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمۀ مترجم

بخش اول: مبانی

1. آغاز نوشتن

2. فرم و ساختار

3. موضوع

4. صدا

5. سبک

6. پایه‌های داستان

بخش دوم: تعمق

7. بررسی امکانات

8. فرم‌ها و ساختارها

9. موضوعات

10. صداها

11. سبک‌ها

12. تعمق در داستان

واژنامۀ فارسی ـ انگلیسی

واژه‌نامۀ انگلیسی ـ فارسی

کتاب‌نامه

فهرست ترجمه‌های فارسی

فهرست نام‌ها

نظر شما ۰ نظر

نظری یافت نشد.

پربازدید ها بیشتر ...

ایل بختیاری در دورۀ قاجار

ایل بختیاری در دورۀ قاجار

آرش خازنی

موضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب

منابع مشابه بیشتر ...

ایده: هفت عنصر اساسی برای ماندگارشدن داستان، نمایش‌نامه و فیلم‌نامه

ایده: هفت عنصر اساسی برای ماندگارشدن داستان، نمایش‌نامه و فیلم‌نامه

اریک بورک

«ایده» پیش‌فرض یا مفهوم اصلی داستان است که اساساً در پاسخ به این پنج سؤال مطرح می‌شود: داستان دربارۀ

سوژگی و گفتمان در رمان نوجوان ایران

سوژگی و گفتمان در رمان نوجوان ایران

مهناز جوکاری

در این کتاب با بررسی زمینه‌های قدرت‌ساز اجتماعی و گفتمانی در متن که منجر به برساخت مفهوم نوجوانی شده