معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

استعاره یکی از به‌روزترین و با اهیمت‌ترین مسائل در زبان‌شناسی شناختی است؛ زیرا نظام ادراکی که براساس آن فکر و عمل می‌کنیم ماهیتی استعاری دارد. بنابراین صورت‌های استعاری به‌عنوان یک موضوع زبانی و یا حتی یک مسئله مربوط به تفکر در نظر گرفته می‌شود. دانشمندان شناختی به جای این که استعاره را صرفاً یک پدیده زبانی در نظر بگیرند، آن را انگاره‌ای برای مفاهیم ذهنی در نظر می‌گیرند.

با مطالعه آثار جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، جامعه‌شناسی زبان و غیره مشخص می‌شود که زبان‌ها یکپارچه نیستند، بلکه تنوعاتی دارند که انعکاسی از تنوعات موجود در تجربه انسانی است. استعاره‌ها متنوع هستند نه به دلیل بینافرهنگی بودن بلکه دقیقاً به خاطر اینکه درون‌فرهنگی هستند. این تنوع هم‌راستا با ابعادی مانند اجتماعی، منطقه‌ای، قومی، سبکی، خرده‌فرهنگی، تحولات زبانی و شخصی می‌توان اتفاق بیفتد.

این کتاب بعد از اشاره به مبانی، تعاریف و نظریات مربوط به زبان، شناخت و استعاره، در پژوهشی جداگانه به بررسی تطبیقی استعاره‌های مفهومی در ضرب‌المثل‌های حوزه عواطف و احساسات زبان‌های فارسی، انگلیسی و ترکی می‌پردازد. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است. ضرب‌المثل‌ها در حوزه‌های عواطف و احساسات با معادل مفهومی یکسان از سه زبان فارسی، ترکی و انگلیسی به‌صورت دستی و از منابع مکتوب مختلف جمع‌آوری و حوزه‌های مبدأ و نگاشت‌نام هر کدام مشخص و توصیف شده‌اند. بررسی رده‌شناختی استعاره و مقایسه بین استعاره‌ها در سه زبان فارسی، ترکی و انگلیسی تازگی دارد.

زبان‌های فارسی و ترکی به علت قرابت جغرافیایی و فرهنگی و تأثیرپذیری فرهنگی در طول تاریخ از همدیگر و از طرف دیگر زبان انگلیسی با توجه به دوری جغرافیایی و فرهنگی آن از زبان‌های فارسی و ترکی می‌تواند به ادله تحقیق اعتبار ببخشد. بررسی این چنینی از زبان‌های مختلف، با توجه به نزدیکی و دوری فرهنگی و تاریخی، خواست اصلی تحقیق است. در این پژوهش سعی شده تا مشخص شود در هر ضرب‌المثل در حوزه احساسات و عواطف از هر سه زبان فارسی، ترکی و انگلیسی، حوزه‌های مبدأ و مقصد و نگاشت چگونه تعریف شده‌اند. حوزه‌های مبدأ و مقصد در این سه زبان به صورت مقایسه‌ای بررسی شدند. در این پژوهش ضرب‌المثل‌های عاطفی و احساسی مورد توجه قرار گرفته است؛ زیرا حوزۀ مفهومی عواطف معمولاً ویژگی‌های بارز فرهنگی و قوم‌شناختی را نشان می‌دهد که در پژوهش‌های بینازبانی و بینافرهنگی از اهمیت زیادی برخوردار است و می‌تواند ابزار مناسبی برای جستجو در جهان‌بینی یک فرهنگ باشد. با مطالعه پیکره‌ای ضرب‌المثل‌های عاطفی و احساسی و تشخیص حوزه مبدأ و نگاشت، به شناختی از فرهنگ‌های احتمالاً متفاوت سه زبان ترکی، فارسی و انگلیسی و چگونگی مفهوم‌سازی عواطف در میان گویشوران این سه زبان دست می‌یابیم.

در این کتاب سعی بر آن بوده است تا روشن شود تا چه میزان این استعاره‌ها ریشه در فرهنگ و رسوم یک ملت دارند و به اصطلاح فرهنگی هستند و تا چه میزان همگانی و جهانی می‌باشند و به همین دلیل در هر سه زبان مورد تحقیق ظاهر شده‌اند.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

فصل اول: زبان‌شناسی شناختی و استعاره

فصل دوم: استعاره‌های مفهومی عواطف و احساسات

فصل سوم: مفهوم‌سازی عواطف

فصل چهارم: استعاره در ضرب‌المثل‌ها

پیوست

منابع