معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

نهمین شماره از مجلۀ فرهنگی و اجتماعی «دیلمان» با پروندۀ ویژه‌ای دربارۀ تاریخ مخفی رضاشاه منتشر گردیده است. این شماره از مجلۀ دیلمان در بخش‌های جستارهایی از جهان ما، تاریخ مخفی رضاشاه، نقد ادبی، کتابنامه، اندیشه، یادنامه، زنان، مطالعات بومی، داستان ایرانی و داستان خارجی سامان یافته است.

در این شماره، پس از سرمقالۀ سردبیر مجله، بخش اول این شماره به «جستارهایی از جهان ما» با چهار نوشتار اختصاص یافته است. پروندۀ این شماره اختصاص به تاریخ مخفی رضاشاه دارد. در این پرونده دوازده نوشتار آمده است. یکی از نوشتارهای این بخش مروری است بر دیدگاه‌های روشنفکران ایرانی دربارۀ رضاشاه. این نوشتار سعی می‌کند سیمایی از منازعات عمومی حول شخصیت رضاشاه و دیدگاه‌های کلی پژوهشگران و روشنفکران ایرانی دربارۀ عصر پهلوی اول ارائه نماید. در این نوشتار دیدگاه‌هایی از این روشنفکران ارائه شده است: یرواند آبراهامیان، همایون کاتوزیان، یوسف اباذری و ... .

یکی دیگر از نوشتارهای این بخش گفتگویی است که با فاطمه صادقی پژوهشگر علوم سیاسی و مسائل زنان صورت گرفته است. این گفتگو پیرامون مسئلۀ زنان، کشف حجاب و مدنیزاسیون در عصر پهلوی اول می‌باشد.

در بخش نقد ادبی، خواننده با مطالبی از سعید سلطانی، نرگس مقدسیان و فرهاد رجبی به سروقت ادبیات می‌رود. سعید سلطانی و نرگس مقدسیان دربارۀ ادبیات داستانی امروز ایران و همین‌طور فرهاد رجبی به سراغ رمان معاصر عربی و احمد سعداوی رفته است.

بخش کتابنامه این شماره ابتدا به معرفی کتاب «آیا آنها پولدارند چون باهوشند؟» اثر جک بارنز پرداخته که به مسئلۀ طبقه، امتیاز و آموزش تحت نظام سرمایه‌داری می‌پردازد. نوشتار دیگر این بخش شرح و نقدی است بر اندیشه‌های اجتماعی ـ اقتصادی مارکس از کتاب «مارکسیست‌ها» نوشتۀ سی رایت میلز.

گفتگو با حسن نمک‌دوست تهرانی در بخش اندیشۀ این شماره صورت گرفته است. این گفتگو دربارۀ تاریخ اجتماعی رسانه‌های مجازی در ایران است.

در بخش داستان فارسی ، آثاری از نویسندگانی همچون مجید دانش آراسته، محمود رضایی و زهرا گودرزی  آمده است. همچنین دو داستان خارجی نیز در این شماره منتشر شده است؛ یکی «مرگ کارمند دولت» از آنتوان چخوف با ترجمه مریم حسینی نژاد و دیگری از آ. کوزلووسکی با عنوان «نامه ای برای آندره» که جملگی خوندنی‌اند.

همچنین در بخش یادنامه به داریوش شایگان و غلامحسین صدری افشار، دو پژوهشگر ارزشمندی که در سال گذشته از دست رفتند، پرداخته شده است.

فهرست مطالب این شماره:

* سرمقاله

اسم رمز کودتا و دفترچه راهنمای آن/ مهدی بازرگانی

* جستارهایی از جهان ما

بحران‌ ارزی و فساد در بانک‌های خصوصی در گفت‌وگوی دیلمان با حسین راغفر

چگونه با ایران توافق کردیم و چرا آن را از دست خواهیم داد/ وندی شرمن

خوابی که معمار تحریم‌ها برای ما دید/ شوکا جنگلی

افشاگری‌های جدید آمریکا درباره ایران/ یرواند آبراهامیان

* پرونده ویژه: تاریخ مخفی رضاشاه

چگونه رضاخان، شاه و مالک شد؟/ شاپور رواسانی

روشنفکری ایرانی از رضا شاه می‌گویند/ روزبه گیلانی

تاملی در ویژگی‌های نظام اقتصادی رضاشاهی/ فرشاد مومنی

تاریخچه قشون و ارتش در دوره رضاشاه/ هومن صدیقی

رام کردن شاه سرکش/ دنیل دلوس

زنان در عصر پهلوی اول در گفت‌وگو با فاطمه صادقی/ روشنفکری ایرانی، پدرسالار بوده است

مومیایی بودن یا نبودن، مسئله این است/ ناصر فکوهی

رضاشاه، دیکتاتوری، فساد و ترور/ آرتور میلسپو

روشنفکران ایرانی و برآمدن رضا شاه/ مهرزاد بروجردی

ماجرای رضاشاه، فرش‌ها و ظروغ نقره سفارت/ وارن ال. نلسون

محبوسان سیاسی زندان قصر در زمان رضاشاه/ مهسا جزینی

چرا شاهنامه، رضاشاه نامه نیست؟/ غلامرضا فروتن

* نقد ادبی

راندن ادبیات به بازار مکاره/ سیعد سلطانی

به کجا می‌رویم؟/ نیم نگاهی به وضعیت داستان‌نویسی امروز ایران/ نرگس مقدسیان

فرانکشتاین در بغداد/ رمان معاصر عربی از پیدایش تا ادبیات پلیدشهری/ فرهاد رجبی

* کتابنامه

جک بارنز و کتابی درباره ثروتمندان، امتیازات و نهادهای آموزشی در آمریکا/ شوکا جنگلی

مارکسی از زبان سی رایت میلز/ یوحنا دیلمی

* اندیشه

تاریخ اجتماعی رسانه‌ها در ایران از تلگرام تا اینستاگرام/ گفت‌و گو با حسن نمک‌دوست

سفر در برزخ روح/ چرا با دیوید هاروی به تغییر جهان می‌اندیشیم؟/ عارف اقوامی

آیا اریک فروم، فرانکفورتی بود؟/ درباره نسبت اریک فروم و مکتب فرانکفورت/ مسعود ربیعی

* یادنامه

داریوش شایگان در «پنج اقلیم حضور» از چه رازی پرده بر می‌دارد؟/ غلامرضا مرادی

به یاد دوست و استاد گرانقدر غلامحسین صدری افشار/ محمد باقری

* زنان

سقوط ناگزیر/ چرا نرخ فرزندآوری در ایران رو به کاهش است؟/ زهرا زارع

ریشه‌های اقتصادی ـ فرهنگی کاهش نرخ باروری در ایران/ بایدها و نبایدهای فرزندآوری در گفت‌وگوی دیلمان با شهلا اعزازی

مادی و اشتغال/ چرا و چگونه زنان به خانه رانده می‌شوند؟/ منصوره موسوی

* مطالعات بومی

چالیک یگانیان، عکاسی که از سر بریدۀ میرزاکوچک خان عکس گرفت/ کفایت آریایی‌فر

میراث کارگردان مهاجر سوسیال دموکرات/ هومن یوسفدهی

* داستان ایرانی

عطر رود/ محمود رضایی

خدای بالای دَر/ زهرا گودرزی

پس از عروسی/ مجید دانش آراسته

* داستان خارجی

مرگ کارمند دولت/ آنتوان چخوف/ ترجمه مریم حسینی‌نژاد

نامه‌ای برای آندره/ آ. کوزلووسکی