معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

دوازدهمین شماره از فصل‌نامۀ «استارباد» با پروندۀ ویژه‌ای برای محمدمهدی مصلحی منتشر شده است. این شماره از این فصلنامه در بخش‌های یادها و یادواره‌ها، شاعر مهمان، شعر معاصر، ترجمه، ترانه، دل‌نوشته، داستان، پرونده، تاریخ، گفتگو، عرفان، نقد و گزارش گردآوری و منتشر شده است.

این شماره به مناسبت چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی، با نوشتاری از مشهورترین مبارز انقلابی گرگان محمدحسین کبیر دربارۀ هم‌رزمش شهید غلامرضا اسدی عرب همراه شده است. شهید غلامرضا اسدی عرب متولد سال 1321 در روستای گز غربی و دارای مدرک کارگردانی تئاتر در ساعات پایانی شبانگاه 13 دی 1357 در ابتدای ورودی جاده اصلی به جاده گز بر اثر انفجار مهمات در خودروی خویش به شهادت رسید. شهادت او به واسطه شهرت فراگیرش و دامنه و گسترۀ فعالیت‌های مبارزاتی‌اش از گنبد کاووس تا بهشهر را تحت تأثیر قرار داد.

در ادامۀ این بخش گزارشی از مراسم یادبود منصور خورشیدی که در خانۀ شعر و ادبیات گرگان برگزار شده بود، آورده شده است. یادنامۀ شانزدهمین سال درگذشت محمود مؤمنی از خانوادۀ شاعران شناخته‌شدۀ دامغانی‌الاصل مقیم گرگان در ادامۀ این بخش آورده شده است. نوشتار پایانی این بخش نگاهی است به زندگی استاد محمدتقی عبهری گرگانی که آثاری از او به این ترتیب منتشر شده است: ارمغان ادب، خون و دل و لاله، مهر علی، برگی از پاییز، آخرین وداع محمد رسول الله (مثنوی در 212 بیت)، برگ سبز و رهروان عشق.

در بخش شاعر میهمان این شماره زندگی‌نامۀ کوتاهی از محمود معتقدی شاعر آملی به همراه چند شعر کوتاه از او آمده است. بخش بعدی با عنوان شعر معاصر اختصاص به اشعاری از شاعران معاصر گلستانی از قبیل حمید امامی نیا، محمد طاهری، آذردخت ضیائی، رقیه سادات کاظمی، عبدالرحمن فرقانی‌فر و .... دارد.

اما پروندۀ ویژۀ این شماره اختصاص به محمدمهدی مصلحی از جریان‌سازان «شعر دیگر» دارد. مصلحی از شاعران نوپرداز بسیار فعال گرگان در سال‌های پیش از انقلاب اسلامی است که در نشریات سراسری و منطقه‌ای به انتشار شعرهایش می‌پرداخت. به اعتقاد برخی از منتقدین شعر معاصر او را باید از جریان‌سازان «شعر دیگر» دانست که در کنار مجید فروتن، محمد شجاعی، بهرام اردبیلی، فرامرز سلیمانی و .... با شعرهای مضمون‌گرا که همگی از یک آبشخور سیراب می‌شوند، باعث گردید این سبک شعری نشئت‌گرفته از شعر «موج نو» قدمی فراتر از شعر موج ناب طی کند. در ابن پرونده افزون بر گذری بر زندگی مصلحی، گفتگوهایی چندگانه با این شاعر معاصر انجام شده است.

بخش تاریخ این شماره با دو نوشتار همراه شده است. در نوشتار اول به آخرین تلاش‌های ابوالفتح میرزا سالارالدوله (پسر سوم مظفرالدین شاه) در زمینۀ رسیدن به تاج و تخت اشاره شده است که می‌توان گفت به‌کلی ناشناخته مانده است. نوشتار دوم این بخش نیز دربارۀ تاریخ لباس در ایران و اشاعۀ آن است.

گفتگو با شاپور اسلامی (رئیس پیشین انجمن خوشنویسان گرگان) در آستانۀ برگزاری نمایشگاه آثارش در گرگان نیز در این شماره صورت گرفته است. تفاوت عمدۀ شاپور با بسیاری دیگر از خوشنویسان هم‌نوعش در انتخاب متنی است که خطاطی می‌کند. در حقیقت او به محتوا بیش از فرم اهمیت می‌دهد؛ چراکه معتقد است هنر خطاطی، تنها هنری است که اصولاً جایی برای مانور خطاط و خلق سبک‌های متفاوت وجود ندارد.

کتاب «تاریخ فرهنگ و ادب استرآباد و گرگان» نوشتۀ اسدالله معطوفی یکی از آثار مهم در زمینۀ معرفی مفاخر و مشاهیر استان گلستان است. در بخش نقد این شماره این کتاب نقد و بررسی شده است.

دل‌نوشته، داستان کوتاه، گزارش و عرفان دیگر بخش‌های این شماره را شکل می‌دهند.

فهرست مطالب این شماره:

* سرمقاله: و امیدی به ادامه راه/ علی بایزیدی

* یادها و یادواره‌ها

شهید غلامرضا اسدی عرب در قامت یک اسطوره/ محمدحسین کبیر

مراسم یادبود منصور خورشیدی در خانه شعر و ادبیات گرگان/ سارا سعیدی

حجم خالی از شاعر: یادنامه شانزده سال بی محمود مؤمنی به همت فصلنامۀ استارباد و خانواده

وقتی مرا صدا می‌کنی/ حافظ مؤمنی

شاعری که مرگ را تنها نگذاشت/ علی مسعودهزارجریبی

تقدیم به همسرم/ محمود مؤمنی

به مناسبت نودوچهارسالگی پرنیان ادبیات معاصر گرگان: محمدتقی عبهری/ علی بایزیدی

* شاعر میهمان: محمود معتقدی

* شعر معاصر

حمید امامی نیا، محمد طاهری، آذردخت ضیائی، رقیه سادات کاظمی، عبدالرحمن فرقانی‌فر، محمد قاری، نرگس کشاورز، علی توسلی، مهناز رضائیان، حسین دیلم کتولی، علی جهانگیری

* ترجمه: محمدعلی رجبی

* ترانه: انجمن ترانه کردکوی

* دل‌نوشته: آغوش آفتاب ..../ اسماء سعدی

* داستان: پوتین‌های بی‌بند/ محمد جانفشان

* پرونده (محمدمهدی مصلحی)

پیشگام شعر ناب خزر

نگاهی به زندگی و جایگاه شعر محمدمهدی مصلحی/ علی بایزیدی

آری! شعر جهان دیگرمان بود؛ گفتگوهایی چندگانه با محمدمهدی مصلحی

شعری برای محمدمهدی مصلحی/ سیدعلی صالحی

دوستی از جوانی‌ام؛ از جوانی من و شعرم/ فیروزه میزانی

شعر، شناسنامۀ شاعر است/ حسین آتش‌پرور

که هنوز من نبودم که تو در دلم نشستی/ آریو مصلحی

شاعر کلمات در نگاهی به «برزخ خواب و بیداری»اش/ محمد قاری

درهم‌تنیدگی واقعیت و خیال/ علیرضا ابن قاسم

مهدی و گرگان عضو جدایی‌ناپذیر زندگی‌ام بودند (گفتگو با احمد محیط)/ ع. فرقانی‌فر

بر امواج شعر ناب: دو دیدار با مهدی مصلحی/ عبدالرحمن فرقانی‌فر

همۀ زندگی‌ات شاعرانه است (نامه‌ای به محمدمهدی مصلحی)/ حسینعلی کاشانی راد

نامه‌ای از محمدمهدی مصلحی به پرویز رضایی

صیاد واژه‌ها/ علی مؤمنی

* تاریخ

سالارالدوله در استرآباد/ کاوه بیات

گفته‌هایی در خصوص تاریخ لباس در ایران و اشاعه آن/ سمانه شهری نژاد

* گفتگو: شاعر خط‌ها: شاپور اسلامی/ علی بایزیدی

* عرفان: انسان کیست؟/ ندا بایزیدی

* نقد: نقدی بر کتاب تاریخ فرهنگ و ادب استرآباد و گرگان/ محمد انصار

* گزارش

چهارمین نشست انجمن ادبی استارباد تهران در گرگان/ ماریا سلیمانی

دیدار پزشکان پس از نیم قرن/ آنه محمد دوگونچی

استاد تنظیفی، داور فراخوان مجسمه‌سازی باغ‌مزار استاد لطفی