معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

در بررسی زندگی موسیقی‌دان‌ها و هنرمندان گذشتۀ کشورمان مشاهده می‌کنیم که بیشتر به شرح آثار این بزرگواران (توسط خودشان یا دیگران) پرداخته شده و از طرز تفکر و نحوۀ زندگی آنها آگاهی‌های اندکی در دست است. ولی در دنیای امروز به دلیل پیشرفت وسایل ارتباط جمعی، از زندگی هنرمندان اطلاعات جامعی در دست است. در این راه خبرنگارها با دیدگاه‌های مختلف از هر فرصتی استفاده کرده و به خصوصیات و نحوۀ زندگی و طرز تفکر هنرمندان زمان خود می‌‌پردازند و طرح سؤالات متنوع از مکنونات باطنی ایشان آگاه می‌شوند. بنابراین در زمان حال و آینده کسانی که بخواهد با وضع موسیقی این دوره آشنایی پیدا کنند و به نقاط ضعف و قوت یا چگونگی آن پی ببرند، از طریق این مقالات، سخنرانی‌ها، گفتگوها، اظهارنظرها و گزارش‌های خبری شناخت بهتری نسبت به دوره‌های قبل به دست می‌آورند و به نسل‌های بعد منتقل می‌کنند.

این کتاب مجموعه‌ای از مقاله‌‌ها، سخنرانی‌ها و گفتگوهای استاد فرهاد فخرالدینی آهنگساز، موسیقی‌دان، مدرس دانشگاه، بنیانگذار و رهبر سابق ارکستر ملی ایران است. در واقع این کتاب را می‌توان چکیده‌ای از دیدگاه‌های استاد دانست که هر یک از آنها نقطۀ عطفی دربارۀ موسیقی و مشکلاتی که با آن درگیرند می‌باشد. کتابی سودمند و پرمایه برای تمامی اهالی موسیقی و دوست‌داران این رشته.

بخش اول کتاب، مجموعۀ هشت مقاله است که به مناسبت‌های مختلف تحقیق و نوشته شده است. بعضی از این مقالات حاصل مطالعات و تحقیقات فراوانی است که با صرف وقت بسیار در طول سالیان دراز نوشته شده‌اند و با چاپ این کتاب در اختیار علاقمندان به موسیقی قرار می‌گیرند. عناوین مقالات این بخش به این ترتیب است: شیوۀ ثبت و نگارش الحان یا آهنگ‌های موسیقی (به روایت عبدالقادر مراغی)، پاسخ به چند پرسش، یادی از صدایی آشنا، آخرین دیدار، نیاز به انواع موسیقی، سیه‌مشقی بر جولانگه اندیشه و خیال (همبستگی هنرها در زیر گنبد مینا)، ندای مهر و گیسو.

بخش دوم یازده سخنرانی است که به مناسبت‌های مختلف ایراد شده است. نویسنده در این سخنرانی‌ها سعی کرده با شناختی که از موضوع دارد، در بیان مطالب صادق بوده و از محور واقعیت دور نباشد. عناوین سخنرانی‌های این بخش بدین ترتیب است: دربارۀ موسیقی ایرانی، مختصری دربارۀ پیوند شعر و موسیقی، شهریار و موسیقی، مشکلات و محدودیت‌های موسیقی در سرزمین ما، یار مهربان، نام عبدالقادر مراغی بر میدان اصلی شهر، استاد علی تجویدی، مهندس همایون خرم، فریدون مشیری، یک اثر موسیقی چگونه خلق می‌شود؟ و علی هاشمی.

در بخش سوم 61 گفتگو با خبرنگاران و نویسندگان روزنامه‌ها و مجله‌های معتبر زمان آمده است. در این گفتگوها با توجه به اینکه نویسنده بیشتر عمرش را صرف تدریس، آهنگ‌سازی، تمرین و اجرا در صحنه و استودیو کرده و در مجالست و مصاحبت با هنرنمدان و اهالی موسیقی بوده است، دربارۀ وضعیت موسیقی دوران کنونی، نظریات و مشاهدات خود را بیان کرده است.

بخش چهارم اظهارنظرهای تعدادی از دوستان و همکاران نویسنده است که دربارۀ فرهاد فخرالدینی سخن گفته‌اند. در این بخش گفتگویی با حسین علیزاده صورت گرفته که وی از میان خاطرات دوران نوجوانی و جوانی به دنبال تأثیر فخرالدینی بر او و موسیقی ایرانی گفته است. در بخشی از این گفتگو می‌خوانیم: «فکر می‌کنم که استاد فخرالدینی یادگار به‌روزشدۀ استاد صبا هستند. وجود ایشان بسیار ارزشمند است. فرهاد فخرالدینی یکی از کسانی است که هیچ وقت ندیده‌ام در این پنجاه سال، کار را زمین بگذارد. همۀ ما موسیقی‌دان‌ها مشکلات شخصی، غیرشخصی، اجتماعی و ... داشته‌ایم، اما هیچ‌کدام از آنها باعث نشده که فرهاد فخرالدینی یک روز بخواهد از کار شانه خالی کند. کارهای آموزشی و مخصوصاً کار ارکستر ملی واقعاً طاقت‌فرساست و هر کسی توان فعالیت مداوم در این عرصه‌ها را ندارد. شرایطی که ارکسترها و موسیقی در مملکت دارند، واقعاً صبر و حوصله‌ای می‌خواهد به نظر حتی جوان‌ها هم ندارند. البته بنده آقای فخرالدینی را جوان می‌‌دانم؛ چون خیلی جوان‌تر از بسیاری کسانی هستند که از نظر سنتی از او جوان‌تر محسوب می‌شوند. به نظم یکی از دلایل موفقیت ایشان پشتوانۀ فرهنگی خانوادگی خیلی قوی است. پدر استاد فخرالدینی از شعرای آذری‌زبان بودند که کتاب‌هایی هم در این زمینه تألیف کردند». (ص 635)

بخش پایانی کتاب نیز دربرگیرندۀ گزارش‌های خبری است که در روزنامه‌ها و مجلات معتبر انتشار یافته‌اند و در اینجا به دلیل فراوانی خبرهای موجود، فقط به چند گزارش به طور مختصر بسنده شده است.

فهرست مطالب کتاب:

پیش‌گفتار

مقاله‌ها

سخنرانی‌ها

گفتگو‌ها

اظهارنظرها

گزارش‌های خبری

نمایه