باورهای کهن ایرانیان
معرفی کتاب
برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.
پیشینۀ برخی از اسطورهها و داستانهای پهلوانی و آئینهایی که باقیمانده تا دوران فرهنگ و تمدن مشترک هند و ایرانی میرسد و همۀ نشانههای نخستین روزگار زندگی اجتماعی این اقوام را دربر دارد. این نهادهای کهن پس از دگرگونی سازمانهای قبیلهای توسعه و تکامل یافت و به گونۀ قصهها و روایتهای شفاهی، جداگانه نزد هندوان و ایرانیان باقی ماند و پارهای از آنها که ثبت و ضبط شده بود، در مرحلۀ معینی به عنوان بخشی از متنهای مذهبی پذیرفته شد.
مذهب آریانهای ایرانی مدتها با مذهب هندیها یکی بوده است؛ چنانکه به زبان واحدی نیز تکلم میکردند؛ ولی در قرون بعدی جدایی مذهبی بین آنها روی داد. از لحظۀ ورود ایرانیان به عرصۀ تاریخ ما به دو شکل مختلف از مذهب ابتدایی آنها برخورد میکنیم؛ یک دسته به پرستش «میترا» (در متون ایرانی میثر) مشغولاند و دستۀ دیگر که خدای بزرگ آنها «مزدا» است.
در حوزۀ اخلاق آریانهای ایرانی وقتی به ایران آمدند، از حیث تمدن پستتر از همسایههای خود یعنی بابل و آسور بودند و چیزهای زیادی از آنها اقتباس کردند، ولی در اخلاق بر آنها برتری داشتند؛ چه معتقدات مذهبی آنها سعی و عمل یعنی کوشش و کارکردن را با راستی و درستی تشویق میکرد و ایرانیهای قدیم، دروغ را یکی از بزرگترین ارواح بد میدانستند. در نظر آریانهای ایرانی، خلقت میدان جنگی است. جنگ خوبی با بدی، یا روشنایی با تاریکی و انسان از جنگیهای این میدان میباشد. آدم پرهیزگار به عقیدۀ آنان کسی است که بهتر و بیشتر بتواند به آفرینش خوب کمک کند و با آفرینش بد خصومت ورزد.
در این کتاب باورهای کهن ایرانیان از جنبههای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش اول کتاب ابتدا پیشینهای از ایرانیان و باورهای آنان آمده و سپس دربارۀ اخلاق، جزاها، اهمیت خانواده، کشاورزی، دامداری، امانتداری و .... ایرانیان کهن مطالبی بیان شده است.
در روزگار ساسانیان، فرقهای در دین زرتشتی وجود داشت که در ملل و نحل شهرستانی و دیگر منابع از آن به نام «زروانیه» یاد شده است. در باورهای این فرقه، نوشتهاند که اینان اهوره مزدا و اهریمن را از آفریدگان زروان میدانستند. در بخش دوم دربارۀ آئین این فرقه مطالبی گفته شده است.
در کتابهای اوستایی یکی از ایزدان هور (خور) یا هورخشیت (خورشید که به معنی خور و قادر و قاهر است) نام دارد، اما گویا هیچوقت چندان مقام مهمی نداشته است. بخش سوم اختصاص به خورشید و مهرپرستی و تولد میترا دارد.
دربارۀ زرتشت و زمان زندگی، زادگاه، آئین و زندگانی او در بخش چهارم بحث و بررسی شده است. بخش پنجم اختصاص به بیان مطالبی دربارۀ اهوره مزدا، اهریمن، آفرینش آغازین، هرمزد و اهریمن دارد. در بخش ششم مطالبی دربارۀ امشاسپندان، ماههای سال و معنی نامها و نام سی روز ماه و معانی آن بیان شده است.
در بخش هفتم کتاب ابتدا دربارۀ گیومرت (نخستین بشر آفریدۀ اهوره مزدا) مطالبی گفته شده و سپس دربارۀ چگونگی جانوران در این آیین نکاتی مطرح شده است. بخش هشتم کتاب اختصاص به چگونگی گیاهان، گیاهان دارویی و نخستین پزشک و مطالبی از این قبیل اختصاص یافته است. جانوران آفریدۀ اهریمن در بخش نهم بررسی شده است. فروهر و نمادهای مادی امشاسپندان بر سر سفرۀ نوروز در بخش دهم بیان شده و بخش پایانی کتاب به آفریدگان اهورایی اختصاص یافته است.
پربازدید ها بیشتر ...
گزارشهایی دربارۀ مختصر عملیاتی در جنوب ایران: رویارویی نظامی بریتانیا و ایل قشقایی در بهار و تابستان 1918 م/ 1336 هـ.ق
سر پرسی سایکس، کلنل ای.اف. اورتون و دیگرانآنچه در این کتاب آمده، مجموعهای از گزارشهای فرماندهان بریتانیایی رشتهعملیاتی است که در بهار و تاب
ایل بختیاری در دورۀ قاجار
آرش خازنیموضوع این کتاب تأثیر متقابل حکومت و ایل در حاشیۀ ایران در دورۀ قاجار است. بررسی تاریخ اتحادیۀ ایلی ب
منابع مشابه بیشتر ...
نبرد زردشت با اهریمن: ترجمۀ فرگرد نوزدهم ویدیوداد (وندیداد) و مقایسۀ متن اوستایی با ترجمۀ پارسی میانۀ آن
مریم طایفه قشقایی با مقدمۀ دکتر نصرالله پورجوادیاین دفتر پژوهشی است دربارۀ فرگرد نوزدهم از کتاب «ویدیوداد» (وندیداد) در اوستا. فرگرد نوزدهم از ویدیو
مهریشت: متن اوستایی، آوانویسی، ترجمه، یادداشتها و واژهنامه
میترا رضایی«مهریشت» یشت دهم «اوستا» و از یشتهای مهم و کهن است که تمام ویژگیهای خاص یشتها را حفظ کرده و در ست
نظری یافت نشد.