معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

محسن وزیری‌مقدم هنرمندی پرتلاش، خلاق و با نیروی اراده‌ای منحصربه‌فرد، در طی هفت دهه در صحنۀ هنر ایران کارهای متمایزی انجام داد. در زمینۀ آموزش او یکی از پیشروترین آموزگاران هنر و در زمینۀ خلق آثاری بسیار مدرن و بی‌رقیب در هنر ایران، تا مدت‌ها یکه‌تاز بود. فاصلۀ زمانی بین کارهای او با سایر مدرنیست‌های ایرانی بسیار زیاد است. این کتاب چهرۀ پرتوان و خلاق او را در صحنۀ هنر نشان نمی‌دهد، بلکه بیشتر نمایی از زیست و بخشی از وقایع شخصی زندگی اوست. وزیری‌مقدم آن‌گونه که می‌‌خواست از خود و دیگران سخن گفته و ارزیابی‌های شخصی خود را نوشته است؛ اما هستند کسانی که روایات او را به گونه‌ای دیگر روایت می‌کنند و ارزیابی‌های او را محل تردید قرار می‌دهند.

این کتاب خودنگاره‌ای است از زندگی هنرمندی بزرگ که در سن هشتادسالگی و پس از آنکه یک چشم خود را از دست می‌دهد، در طی مدت یک ماه به قلم او نوشته شده است؛ هنرمندی که نقش اثرگذارش در هنر معاصر ایران و به‌ویژه در توسعۀ گرایش‌های هنر مدرن دارای اهمیت است. کتاب خاطرات محسن وزیری‌مقدم تصویری را ارائه می‌دهد که می‌توان چهرۀ مورد علاقۀ خود او را در آن یافت؛ خصلتی که در نگارش خودنگاره‌ها به نظر طبیعی می‌آید. ناگفته نماند که چهرۀ وزیری‌مقدم در نگاه بسیاری، با آنچه او ترسیم کرده، تفاوت بسیاری دارد.

شناخت کلی از روحیات و شخصیت محسن وزیری‌مقدم نشان می‌دهد او معترض و منتقد بسیار کسانی است که در این کتاب مستقیم یا غیرمستقیم به آنها اشاره کرده است؛ هرچند بسیاری از آنها امکان دفاع از خود یا تشریح روایت شخصی‌شان از ماجراهای فیمابین با نویسنده را ندارند.

این کتاب داستان زندگی این نقاش مدرنیست از بدو تولد تا به امروز است و به نوعی فصلی از تاریخ هنر ایران محسوب می‌شود. با مطالعه این کتاب و در میان خاطرات وزیری‌‌مقدم به راحتی می‌توان آنچه که بر هنر معاصر ایران گذشته را دریافت. وزیری‌‌مقدم در بخشی از مقدمه این کتاب نوشته است: «آنچه در این نوشتار آورده شده، مجموعۀ رویدادهایی هستند که در طول 88 سال زندگی با آنها دست به گریبان بوده‌ام و سعی کرده‌ام با کمال صراحت و بدون اغراق‌گویی ماجراهای شاد و دردناک و تلاش بی‌امان خود را برای به وجود آوردن آثار هنری در مراحل گوناگون زندگی بیان کنم. در یک جمع‌بندی کلی به این نتیجه می‌رسم که گویی سرنوشت با من سر ناسازگاری داشته و یا شاید نیروی مافوق تصوری خواسته مرا آزمایش کند تا معلوم شود چه اندازه نیروی ایستادگی در برابر مشکلات را دارم. تنها دورانی که از یک آسایش نسبی برخوردار بودم، از 33سالگی تا 42 سالگی را در برمی‌گیرد».

محسن وزیری‌مقدم متولد سال 1303 در تهران است. او سال 1334 راهی ایتالیا شد و در آکادمی هنرهای زیبای رم تحصیل کرد. وزیری‌مقدم در چندین نمایشگاه داخلی و خارجی شرکت کرده و آثار او در موزه‌های مهم دنیا نگهداری می‌شود. «شیوۀ طراحی»، «راهنمای نقاشی»، «طراحی» و «14 گفتار» از جمله کتاب‌های منتشر‌شدۀ این هنرمند هستند.

به پایان کتاب آثاری افزوده شده که پس از نگارش این کتاب خلق شده‌اند. کارهای شنی او در ایستگاه متروک قطار در سن 88 سالگی انجام شده است.

فهرست مطالب کتاب:

سخن ناشر

سرآغاز

در میان گِل و گُل

به سوی رشتۀ نقاشی

سفر به ایتالیا و ورود به آکادمی هنرهای زیبای رم

نقاشی‌های سنتی

تدریس در دانشکدۀ نقاشی هنرهای زیبا

بازگشت به ایران و شروع نقش‌برجسته‌های پلاستیکی و آلومینیومی

مجسمه‌های چوبی ثابت و متحرک

سفر به رم و شروع طراحی باندپیچی‌شده‌ها

نگارش کتاب «شیوۀ طراحی»

زندگی در رم؛ بازگشت به آفرینش هنری (شروع دوبارۀ هراس و پرواز)

سخن آخر