معرفی کتاب

برای دیدن بخشی از صفحات کتاب، لینک فایل پی دی اف (pdf) را ببینید.

فریدریش نیچه (1844 ـ1900 م) رادمردیست که خود را «فیلسوف آینده» می‌دانست و «برخلاف زمانه» می‌اندیشید. او نه بردۀ زمانه، مدرنیته و دموکراسی شد و نه تسلیم گذشته و سنت و کهنه پرستی و به عنوان پزشک تمدن تشخیص داد کهنه پرسیدن دیروز یا امروز نشانه بیماری است. زیرا بر این باور بود که زمان غروب بتان فرا رسیده است و آدمی می‌تواند سرنوشت خود را به دست گیرد و ایدئولوژی‌های منکر حیات و آزادی را کنار زند.

از نظر متفکران معاصر باید نیچه را اندیشمند دوران بحران شمرد؛ زیرا بنا بر تجربۀ تاریخی قرن اخیر، هنگامی که جامعه با نابسامانی، آشفتگی و بن‌بست‌های عقیدتی مواجه می‌شود، خواننده به ندای او بیشتر گوش فرا می‌دهد. کاشفان فردا برای رهایی از این «زمانه کثیف» که میان‌مایگی و ناتوانی را تبلیغ می‌کند، به بسی چیزها احتیاج دارند به نیچه نیز نیاز دارند که «فیلسوفی سرشار از آینده» است.

این کتاب نگاهی دارد بر نیچه، شاعر و فیلسوف بزرگی که جلوتر از زمان خود بود و هرگز خود را اسیر مدرنیته یا سنت نکرد. فولادوند نیچه را از دریچه عرفان و بینش ایرانی به تماشا نشسته است و براساس تحقیقات گسترده خود، تکیه بر دست‌آوردهای نیچه‌شناسان، روش تطبیقی و بهره‌گیری از مقوله فرهنگی ـ معنوی «ایران‌مآبی» او را به خواننده معرفی می‌کند. این کتاب مجموعۀ نوزده مقاله و متن سخنرانی دکتر حامد فولادوند است. وجه اشتراک این نوزده بخش، نیچه است. تعدادی از بخش‌ها به تبارشناسی اندیشۀ نیچه و رابطۀ اندیشه‌اش با حکمت شرق می‌پردازند. بخش‌های دیگری هم مثل «نیچه و آلبرکامو» و «پروست و نیچه» به تأثیرپذیری فلسفه و ادبیات از اندیشه‌های نیچه می‌پردازند.

در مورد ترتیب و عرضۀ نوشته‌ها، به جز مقالۀ «در جستجوی نیچه شرقی» که در سرآغاز کتاب قرار داده شده و متنی است که نقش پیش‌گفتار را دارد و خواننده با روال پژوهش و برداشت نگارنده از جهان‌بینی نیچه آشنا می‌شود، تاریخ نگارش متون و سخنرانی‌ها مدنظر بوده است.

در بخش ضمایم کتاب، ابتدا زندگی‌نامۀ خودنوشت نویسنده آمده است. سپس در گفتار فولادوند به روایت برونو فوشه سفیر فرانسه در ایران، وی نکاتی دربارۀ دکتر فولادوند بیان کرده است. پایان‌بخش این کتاب سخنرانی داریوش شایگان است در جلسۀ اهدای نشان افتخار به حامد فولادوند از طرف رئیس جمهور فرانسه در ستا دوم اسفند سال 1394.

فهرست مطالب کتاب:

درآمد

در جستجوی نیچۀ «شرقی»

نکاتی چند در مورد نیچۀ «اشراقی»

نکاتی چند برای تبارشناسی حکمت شادان

ملاحظاتی در مورد مسئلۀ قرائت آثار و اندیشۀ نیچه

اندیشه‌ورزی و خردگریزی: از نیچه تا مکتب فرانکفورت

نیچه و آلبر کامو: شورش با دلیل

جاذبۀ نیچه در ایران امروز

آیا نیچه از تبار سهروردی است؟

چرا افلاطون و نیچۀ «ایران‌مآب» دموکراسی گریز بودند؟

نیچه و «اراده معطوف به خوردن»

نیچه: از موسیقی تا فلسفه

نیچه، حافظ و سرمستی

شخصیت‌های مفهومی نیچه: زرتشت و دیونیزوس

نیچه، گوبینو، واگنر و تئاتر مذهبی تعزیه

گفت‌وگوی تجدد و سنت در عرصۀ نگارگری ایران

فریدریش کروتسر، سرچشمه «ایران مآبی» نیچه

نیچه شرقی: ایران‌مآبی و دیونیزوفی

آری، نیچه چوب خواهرش را خورد!

پروست و نیچه: همخوانی‌ها وهم دلی‌ها

«ضمیمه»:

حاند فولادوند به روایت حامد فولادوند

حامد فولادوند به روایت برونو فوشه

حامد فولادوند به روایت داریوش شایگان